Nazwy osobowe pochodzenia chrześcijańskiego nazwiska na literę " L - Ż "
L
Lambert – por. staro–wysoko-niemieckie Landobrecht, Lambert, Lambrecht itd. (od germańskiego landa ‘ziemia’ i od staro–wysoko-niemieckiego beraht ‘jasny, błyszczący’). Wśród świętych: Lambert, biskup Maastricht, męczennik, zm. 705, pochowany w Leodium; już w VIII wieku jego kult rozszerzył się na całą Europę; Lambrecht, biskup Freising, zm. 957, czczony w Karyntii.
I. Lambert, Lampert, Lembert, Lambart, Lampart, Lambrecht, Lamprecht, Lampracht; łac. Lambertus; zlatynizowane Lampertus, Lembertus, Lambardus, Lampartus, Lambrechtus, Lamprechtus.
II. 1. Lambertowic(z), Lambiertowic(z); z łacińskim sufiksem Lambertinus.
2. Lambek, Lambko; z łacińskim sufiksem Lambinus.
3. Lamek, Lamko, Lemek, Lemel, Lemko (= Lambrecht).
Lasota por. Sylwester.
Laureta fem. – por. łacińskie cognomen Laurus/a (od laurus ‘wawrzyn’, przenośnie ‘sława, chwała’ i łacińskiego przyrostka zdrabniającego – eta, s.v. –it(t)a.). Wśród świętych: Laura, męczennica w Ilirii, II w.; w Ankonie, zm. 303; w Kordobie, IX w.
Ii. z łacińskim sufiksem Laureta.
Lenart - por. staro–wysoko-niemieckie Leonhard (od staro–wysoko-niemieckiego lewo ‘lew’, wczesna pożyczka z łaciny, forma zromanizowana leon, zachodniofrańkońska i staro–wysoko-niemieckiego hart ‘mocny, dzielny’). Wśród świętych: Leonard z Nobiliacum kolo Limoniges we Francji, pustelnik, VI w.; od końca XI w. kult rozszerzył się na całą Europę.
I. Lenart, Lenard, Lenert, Leonard, Lenhart, Lenhard, Leonhard; łac. Leonardus; zlatynizowane Lenartus, Lenardus, Leonhardus.
II. 1. Lenartow, Lenartowa fem., Lenartowic(z), Lenortowa fem.
2. Len, Leń (też od apelatywu, por. Len, Leń), Lena, Leniec (kresy południowe), Leniek, Leneisz (= Leniek) ,Leńko; może też od Lenid, Leon.
Derywaty przejęte z niemieckiego: Lenc, Lencel (por. niem. Len(t)ze, Lentsch; Leonhart, też od Laurentius, Lambert; Lensz (też niem. Lensch od Laurentius).
3. Lech, Lechniej (kresy południowe), Lechno (kresy południowe),, Lesz, Leszek (= Leonart), Leszo; Lechnowic, Leszowa fem. (też od Leon, lenid, Lewin oraz od rodzimych imion zlożonych por. Lest-).
III. Lange Lenart.
Lenidowicz - por. greckie w znaczeniu ‘lew’. Wśród świętych: Leonid, męczennik w Nikomedii.
Ii. 1. Wschodniosłowiańskie Lenidowic(z).
2. Możliwe skrócenia z podstawą Len-, Le-, por. Lenart II.
Leon - por. greckie w znaczeniu ‘lew’. Wśród świętych: Leon I, papież, zm. 461 oraz kilku świętych papieży ,
Lambert – por. staro–wysoko-niemieckie Landobrecht, Lambert, Lambrecht itd. (od germańskiego landa ‘ziemia’ i od staro–wysoko-niemieckiego beraht ‘jasny, błyszczący’). Wśród świętych: Lambert, biskup Maastricht, męczennik, zm. 705, pochowany w Leodium; już w VIII wieku jego kult rozszerzył się na całą Europę; Lambrecht, biskup Freising, zm. 957, czczony w Karyntii.
I. Lambert, Lampert, Lembert, Lambart, Lampart, Lambrecht, Lamprecht, Lampracht; łac. Lambertus; zlatynizowane Lampertus, Lembertus, Lambardus, Lampartus, Lambrechtus, Lamprechtus.
II. 1. Lambertowic(z), Lambiertowic(z); z łacińskim sufiksem Lambertinus.
2. Lambek, Lambko; z łacińskim sufiksem Lambinus.
3. Lamek, Lamko, Lemek, Lemel, Lemko (= Lambrecht).
Lasota por. Sylwester.
Laureta fem. – por. łacińskie cognomen Laurus/a (od laurus ‘wawrzyn’, przenośnie ‘sława, chwała’ i łacińskiego przyrostka zdrabniającego – eta, s.v. –it(t)a.). Wśród świętych: Laura, męczennica w Ilirii, II w.; w Ankonie, zm. 303; w Kordobie, IX w.
Ii. z łacińskim sufiksem Laureta.
Lenart - por. staro–wysoko-niemieckie Leonhard (od staro–wysoko-niemieckiego lewo ‘lew’, wczesna pożyczka z łaciny, forma zromanizowana leon, zachodniofrańkońska i staro–wysoko-niemieckiego hart ‘mocny, dzielny’). Wśród świętych: Leonard z Nobiliacum kolo Limoniges we Francji, pustelnik, VI w.; od końca XI w. kult rozszerzył się na całą Europę.
I. Lenart, Lenard, Lenert, Leonard, Lenhart, Lenhard, Leonhard; łac. Leonardus; zlatynizowane Lenartus, Lenardus, Leonhardus.
II. 1. Lenartow, Lenartowa fem., Lenartowic(z), Lenortowa fem.
2. Len, Leń (też od apelatywu, por. Len, Leń), Lena, Leniec (kresy południowe), Leniek, Leneisz (= Leniek) ,Leńko; może też od Lenid, Leon.
Derywaty przejęte z niemieckiego: Lenc, Lencel (por. niem. Len(t)ze, Lentsch; Leonhart, też od Laurentius, Lambert; Lensz (też niem. Lensch od Laurentius).
3. Lech, Lechniej (kresy południowe), Lechno (kresy południowe),, Lesz, Leszek (= Leonart), Leszo; Lechnowic, Leszowa fem. (też od Leon, lenid, Lewin oraz od rodzimych imion zlożonych por. Lest-).
III. Lange Lenart.
Lenidowicz - por. greckie w znaczeniu ‘lew’. Wśród świętych: Leonid, męczennik w Nikomedii.
Ii. 1. Wschodniosłowiańskie Lenidowic(z).
2. Możliwe skrócenia z podstawą Len-, Le-, por. Lenart II.
Leon - por. greckie w znaczeniu ‘lew’. Wśród świętych: Leon I, papież, zm. 461 oraz kilku świętych papieży ,
papieży, opatów, wyznawców.
I. Leon, Len (= Leon; też od Lenart); łac. Leo.
Wschodniosłowiański odpowiednik semantyczny Lew (kresy północne).
II. 1. Wschodniosłowiańskie: Lewa, Lewk, Lewka, Lewko, Lewo, Lwik; Lewkow, Lewkowic(z), Lwowa fem., Lwowic(z) (też od apelatywu por. Lew).
Leopold - por. staro–wysoko-niemieckie Leudbald, Leupold, Lipold itd. (od germańskiego leudi, staro–wysoko-niemieckiego liut ‘człowiek, lud, ludzie’ i staro–wysoko-niemieckiego bald ‘odważny, śmiały’. Wśród świętych: Leopold III, margrabia Austrii, zm. 1136, wczesny i żywy kult uwieńczony został kanonizacją w roku 1485 r., został też patronem Austrii.
I. Leopold, Lipołd; zlatynizowane: Leipoldus, Leopoldus, Lepuldus, Leupoldus, Leupuldus, Lipoldus, Lipoltus ,Lupoldus, Lupuldus.
Lewin - por. staro–wysoko-niemieckie Liefwin (od staro–wysoko-niemieckiego Liub ‘kochany’ i wini ‘przyjaciel’. Wśród świętych: Lewin, mnich anglosaski, misjonarz i męczennik w Deventer, zm. ca 780.
I. Lewin.
II. Lewiniwa fem.
Libert – por. łacińskie cognomen Libertus (od libertus ‘wyzwolenie’. Wśród świętych: Libert, papież, zm. 366.
I. Libert, łacińskie Libertus.
Libor – imię o etymologii nie wyjaśnionej, przypuszcza się pochodzenie celtyckie, łacińskie (w związku z łacińskim cognomen Liberius, od Liber ‘wolny’). Wśród świętych: Libor, biskup Le Mans (Francja), przyjaciel św. Marcina z Tours, zm. 397.
I. Libor, Lebor; łacińskie Liborius, Leborius.
Lilija fem. – może w związku z łacińskim liliom ‘roślina z rodziny liliowatych’, ‘kwiat lilii’; przenośnie ‘czystość, dziewictwo, świętość’. Imię symbolizujące cnoty chrześcijańskie; też odpowiednik semantyczny imienia Zuzanna.
I. Lilija.
Lorenc por. Wawrzyniec.
Lot – por hebrajskie Löt (hebrajskie lot ‘zasłona, przykrycie’). W Biblii: Lot, bratanek Abrahama.
I. Lot (może też od apelatywu lot, por. Lot).
Lucidus – por. łacińskie cognomen Lucidus (od Lucius ‘jasny, świecący, błyszczący’). Wśród świętych: Lucidus, biskup Werony, VII w.
I. łacińskie Lucidus.
Ludgierz - por. staro–wysoko-niemieckie Leuticher, Liudiger (od germańskiego leudi- ‘człowiek, naród, ludzie’ lub od germańskiego hluda, staro–wysoko-niemieckiego hlüt ‘głośny, sławny’ i staro–wysoko-niemieckiego gër ‘oszczep’. Wśród świętych: Ludger z Friesland, biskup Münster, apostoł Fryzji i Westfalii, zm. 809.
I. Ludgierz, Lugierz; zlatynizowane Ludgerius, Lugerus.
Ludwik por. Łodwik.
Ludźmiła fem. – por. czeskie L’udimila, L’udmila (od staro-cerkiewno-slowiańskiego ljudije ‘ludzie’ i milЪ ‘miły’). Wśród świętych: Ludmiła, księżna czeska, babka św. Wacława, zm. ca 920.
I. Ludźmiła ,Ludzimiła, Ludmiła, Ludomiła.
II. 1. Ludka (możliwe też od Lutka od Luto-).
2. Luchna, Lusza.
Por. Ludo-.
Lukarta fem. - por. staro–wysoko-niemieckie Leutgardis, Liutgart ,Lucart itd. (od germańskiego leudi ‘człowiek, lud, ludzie’, lub staro–wysoko-niemieckiego hlüt ‘głośny, sławny’ i germańskiego gardaz ‘ogrodzona posiadłość’. Wśród świętych: Lugarda z Bassum, przełożona klasztoru, IX w.; Lugarda z Tonger, mistyczka, patronka Belgii, XIII w.
I. Lukarta, Lukerta; zlatynizowane Lukardis, Lukerdis.
Lukrecyja fem. – por. nomen gentile Lucretia pochodzenia przypuszczalnie sabińskiego. Etymologia ludowa upatruje związek z łacińskim lucrum ‘zysk’. Wśród świętych: Lukrecja, męczennica w Madrycie, IV w,; męczennica w Kordobie, zm. 859.
I. Lukrecyja; łacińskie Lukrecia.
Lutolf - por. staro–wysoko-niemieckie Chlodulf, Ludolf, Lutolf (od germańskiego hluda, staro–wysoko-niemieckiego hlüt ‘głośny, sławny’ i staro–wysoko-niemieckiego wolf ‘wilk’. Wśród świętych: Ludolf, benedyktyn, opat w Corvey, zm. 983; biskup Ratzeburga, zm. 1250.
I. Lutolf, Ludolf; zlatynizowane Lutolfus, Ludolfus.
I. Leon, Len (= Leon; też od Lenart); łac. Leo.
Wschodniosłowiański odpowiednik semantyczny Lew (kresy północne).
II. 1. Wschodniosłowiańskie: Lewa, Lewk, Lewka, Lewko, Lewo, Lwik; Lewkow, Lewkowic(z), Lwowa fem., Lwowic(z) (też od apelatywu por. Lew).
Leopold - por. staro–wysoko-niemieckie Leudbald, Leupold, Lipold itd. (od germańskiego leudi, staro–wysoko-niemieckiego liut ‘człowiek, lud, ludzie’ i staro–wysoko-niemieckiego bald ‘odważny, śmiały’. Wśród świętych: Leopold III, margrabia Austrii, zm. 1136, wczesny i żywy kult uwieńczony został kanonizacją w roku 1485 r., został też patronem Austrii.
I. Leopold, Lipołd; zlatynizowane: Leipoldus, Leopoldus, Lepuldus, Leupoldus, Leupuldus, Lipoldus, Lipoltus ,Lupoldus, Lupuldus.
Lewin - por. staro–wysoko-niemieckie Liefwin (od staro–wysoko-niemieckiego Liub ‘kochany’ i wini ‘przyjaciel’. Wśród świętych: Lewin, mnich anglosaski, misjonarz i męczennik w Deventer, zm. ca 780.
I. Lewin.
II. Lewiniwa fem.
Libert – por. łacińskie cognomen Libertus (od libertus ‘wyzwolenie’. Wśród świętych: Libert, papież, zm. 366.
I. Libert, łacińskie Libertus.
Libor – imię o etymologii nie wyjaśnionej, przypuszcza się pochodzenie celtyckie, łacińskie (w związku z łacińskim cognomen Liberius, od Liber ‘wolny’). Wśród świętych: Libor, biskup Le Mans (Francja), przyjaciel św. Marcina z Tours, zm. 397.
I. Libor, Lebor; łacińskie Liborius, Leborius.
Lilija fem. – może w związku z łacińskim liliom ‘roślina z rodziny liliowatych’, ‘kwiat lilii’; przenośnie ‘czystość, dziewictwo, świętość’. Imię symbolizujące cnoty chrześcijańskie; też odpowiednik semantyczny imienia Zuzanna.
I. Lilija.
Lorenc por. Wawrzyniec.
Lot – por hebrajskie Löt (hebrajskie lot ‘zasłona, przykrycie’). W Biblii: Lot, bratanek Abrahama.
I. Lot (może też od apelatywu lot, por. Lot).
Lucidus – por. łacińskie cognomen Lucidus (od Lucius ‘jasny, świecący, błyszczący’). Wśród świętych: Lucidus, biskup Werony, VII w.
I. łacińskie Lucidus.
Ludgierz - por. staro–wysoko-niemieckie Leuticher, Liudiger (od germańskiego leudi- ‘człowiek, naród, ludzie’ lub od germańskiego hluda, staro–wysoko-niemieckiego hlüt ‘głośny, sławny’ i staro–wysoko-niemieckiego gër ‘oszczep’. Wśród świętych: Ludger z Friesland, biskup Münster, apostoł Fryzji i Westfalii, zm. 809.
I. Ludgierz, Lugierz; zlatynizowane Ludgerius, Lugerus.
Ludwik por. Łodwik.
Ludźmiła fem. – por. czeskie L’udimila, L’udmila (od staro-cerkiewno-slowiańskiego ljudije ‘ludzie’ i milЪ ‘miły’). Wśród świętych: Ludmiła, księżna czeska, babka św. Wacława, zm. ca 920.
I. Ludźmiła ,Ludzimiła, Ludmiła, Ludomiła.
II. 1. Ludka (możliwe też od Lutka od Luto-).
2. Luchna, Lusza.
Por. Ludo-.
Lukarta fem. - por. staro–wysoko-niemieckie Leutgardis, Liutgart ,Lucart itd. (od germańskiego leudi ‘człowiek, lud, ludzie’, lub staro–wysoko-niemieckiego hlüt ‘głośny, sławny’ i germańskiego gardaz ‘ogrodzona posiadłość’. Wśród świętych: Lugarda z Bassum, przełożona klasztoru, IX w.; Lugarda z Tonger, mistyczka, patronka Belgii, XIII w.
I. Lukarta, Lukerta; zlatynizowane Lukardis, Lukerdis.
Lukrecyja fem. – por. nomen gentile Lucretia pochodzenia przypuszczalnie sabińskiego. Etymologia ludowa upatruje związek z łacińskim lucrum ‘zysk’. Wśród świętych: Lukrecja, męczennica w Madrycie, IV w,; męczennica w Kordobie, zm. 859.
I. Lukrecyja; łacińskie Lukrecia.
Lutolf - por. staro–wysoko-niemieckie Chlodulf, Ludolf, Lutolf (od germańskiego hluda, staro–wysoko-niemieckiego hlüt ‘głośny, sławny’ i staro–wysoko-niemieckiego wolf ‘wilk’. Wśród świętych: Ludolf, benedyktyn, opat w Corvey, zm. 983; biskup Ratzeburga, zm. 1250.
I. Lutolf, Ludolf; zlatynizowane Lutolfus, Ludolfus.
Ł
Ławer – por. łacińskie cognomen Laurus (od laurus ‘laur, wawrzyn’, przenośnie ‘tryumf, zwycięstwo, sława’. Wśród świętych: Flor i Laur, męczennicy, II w.
I. wschodniosłowiańskie Ławer, Ławor, Ławr; łacińskie Laurus.
II. 1. Ławrzysz; wschodniosłowiańskie Ławrzyk, Ławrzyko (też od Laurentius, por. Wawrzyniec II. 3.).
2. wschodniosłowiańskie Łań, Łaniec, Łanik, Łańko (też od innych imion na Ła-, np. Łazar, Łavrentij, por. też Łan i Łań.
Łazarz – por hebrajskie ‘eli’äzar ‘Bóg wspomógł’. W Biblii: Łazarz, brat Marii i Marty z Betanii, wskrzeszony przez Jezusa; Łazarz, żebrak, bohater przypowieści.
I. Łazarz, Łazer; wschodniosłowiańskie Łazor, Łazur; zlatynizowane Lazarus (występuje zazwyczaj jako imię, możliwa też funkcja przezwiskowa, motywowana przez Łazarza z przypowieści, por. Łazarz).
II. Łazarek ,Łazarka, Łazarzyk; Łazar(z)owa fem., Łazaezowic(z), Łazarzyc; wschodniosłowiańskie Łazorkowa fem.; zlatynizowane Lazaronissa fem.
Łodwik, Ludwik - por. staro–wysoko-niemieckie chlodovech, Lodowicus, Lodvigus, Ludewig itd. (od germańskiego hluda, staro–wysoko-niemieckiego hlüt ‘głośny; później ‘sławny’ i germańskiego wig-, wih-, staro–wysoko-niemieckiego wihan ‘walczyć’). Wśród świętych: Ludwik IX, król Francji, zm. 1270, częste imię królów frankońskich, ca 20 świętych.
I. Łodwik, Lodwik, Łodwich, Lodwich, Łodwig, Lodwig, Ludwik, Ludwich, Ludwig; niemieckie Ludewig, Ludowig; łacińskie Ludovicus; zlatynizowane Lodewicus, Lodowicus, Lodowigus, Lodwicus, Lodwigus, Lodwicus ,Lodwigus, Ludewicus, Ludwicus, Ludwigus.
II. Łodwiga, Lodwiga; Łodwigowa, Lodwigowa fem.; Łodwigowic, Lodwigowic.
Łucyja fem. – por. łacińskie praenomen Luciusia (od łacińskiego lux, lucis ‘światło, blask, jasność’. Wśród świętych: Łucja z Syrakuz na Sycylii, zm. ca 304 i 9 innych świętych.
I. Łucyja, Łuc(z)a; łacińskie Lucia.
II. Łuc(z)ka.
Łucyjan, Lucyjan – por. łacińskie cognomen Lucianus utworzone przyrostkiem – anus od praenomen Lucius (od łacińskiego lux, lucis ‘światło, blask, jasność’). Wśród świętych: Lucjan, męczennik w Nikomedii, zm. 250.
I. Łucyjan, Lucyjan, Łuc(z)an; wschodniosłowiańskie Łukijan; łacińskie Lucianus.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Łukijanowa fem.
2. Możliwe skrócenia z podstawą Łuc-, Luc-, por. Łukasz II. 2.
3. Cyjan.
Łukan – por. łacińskie cognomen Lucanus (od nazwy etnicznej Lucanus od Lucania, nazwy starożytnej prowincji w Italii). Wśród świętych: Łukan, biskup Brixen, V w.; męczennik w Paryżu, V w.
I. Łukan; łacińskie Lucanus.
II. Łukaniec (kresy północne).
Łukasz – por. łacińskie Lucas; pochodzenie imienia nie jest do końca wyjaśnione, przypuszcza się, że jest ono spieszczeniem łacińskiego imienia Lucanus lub imienia Lucius, z greckim zakończeniem –as, przejęte do staro-cerkiewno-słowiańskiego Luka, Lijuka. W Biblii: Łukasz ewangelista; kilku świętych o tym imieniu.
I. Łukasz, Łuka, Łukacz (kresy południowe); łacińskie Lucas; zlatynizowane Luca, Lucassius.
II. 1. Łukaczowic(z) (kresy południowe), Łukaszewa fem., Łukaszewic, Łukaszowa fem., Łukaszowic.
2. Łucz (kresy południowe), Łucza, Łuczak, Łuczek (możliwe też od apelatywu łuczek, por. Łuczek), Łuczka (= Łuka kresy południowe), Łuczko, Łuczyca, Łuczyk (kresy południowe), Łuczyna (?); Łuczyc, Łuczkowic(z), Łuczkowski, Łuczowic(z) ,Łuczyc(z) (może też od Łuc-, Luc- od Łucyjan, Lucyjan).
3. wschodniosłowiańskie Łuc. Łucz.
III. Dziki Łuka.
Łukijan por. Łucyjan.
Ławer – por. łacińskie cognomen Laurus (od laurus ‘laur, wawrzyn’, przenośnie ‘tryumf, zwycięstwo, sława’. Wśród świętych: Flor i Laur, męczennicy, II w.
I. wschodniosłowiańskie Ławer, Ławor, Ławr; łacińskie Laurus.
II. 1. Ławrzysz; wschodniosłowiańskie Ławrzyk, Ławrzyko (też od Laurentius, por. Wawrzyniec II. 3.).
2. wschodniosłowiańskie Łań, Łaniec, Łanik, Łańko (też od innych imion na Ła-, np. Łazar, Łavrentij, por. też Łan i Łań.
Łazarz – por hebrajskie ‘eli’äzar ‘Bóg wspomógł’. W Biblii: Łazarz, brat Marii i Marty z Betanii, wskrzeszony przez Jezusa; Łazarz, żebrak, bohater przypowieści.
I. Łazarz, Łazer; wschodniosłowiańskie Łazor, Łazur; zlatynizowane Lazarus (występuje zazwyczaj jako imię, możliwa też funkcja przezwiskowa, motywowana przez Łazarza z przypowieści, por. Łazarz).
II. Łazarek ,Łazarka, Łazarzyk; Łazar(z)owa fem., Łazaezowic(z), Łazarzyc; wschodniosłowiańskie Łazorkowa fem.; zlatynizowane Lazaronissa fem.
Łodwik, Ludwik - por. staro–wysoko-niemieckie chlodovech, Lodowicus, Lodvigus, Ludewig itd. (od germańskiego hluda, staro–wysoko-niemieckiego hlüt ‘głośny; później ‘sławny’ i germańskiego wig-, wih-, staro–wysoko-niemieckiego wihan ‘walczyć’). Wśród świętych: Ludwik IX, król Francji, zm. 1270, częste imię królów frankońskich, ca 20 świętych.
I. Łodwik, Lodwik, Łodwich, Lodwich, Łodwig, Lodwig, Ludwik, Ludwich, Ludwig; niemieckie Ludewig, Ludowig; łacińskie Ludovicus; zlatynizowane Lodewicus, Lodowicus, Lodowigus, Lodwicus, Lodwigus, Lodwicus ,Lodwigus, Ludewicus, Ludwicus, Ludwigus.
II. Łodwiga, Lodwiga; Łodwigowa, Lodwigowa fem.; Łodwigowic, Lodwigowic.
Łucyja fem. – por. łacińskie praenomen Luciusia (od łacińskiego lux, lucis ‘światło, blask, jasność’. Wśród świętych: Łucja z Syrakuz na Sycylii, zm. ca 304 i 9 innych świętych.
I. Łucyja, Łuc(z)a; łacińskie Lucia.
II. Łuc(z)ka.
Łucyjan, Lucyjan – por. łacińskie cognomen Lucianus utworzone przyrostkiem – anus od praenomen Lucius (od łacińskiego lux, lucis ‘światło, blask, jasność’). Wśród świętych: Lucjan, męczennik w Nikomedii, zm. 250.
I. Łucyjan, Lucyjan, Łuc(z)an; wschodniosłowiańskie Łukijan; łacińskie Lucianus.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Łukijanowa fem.
2. Możliwe skrócenia z podstawą Łuc-, Luc-, por. Łukasz II. 2.
3. Cyjan.
Łukan – por. łacińskie cognomen Lucanus (od nazwy etnicznej Lucanus od Lucania, nazwy starożytnej prowincji w Italii). Wśród świętych: Łukan, biskup Brixen, V w.; męczennik w Paryżu, V w.
I. Łukan; łacińskie Lucanus.
II. Łukaniec (kresy północne).
Łukasz – por. łacińskie Lucas; pochodzenie imienia nie jest do końca wyjaśnione, przypuszcza się, że jest ono spieszczeniem łacińskiego imienia Lucanus lub imienia Lucius, z greckim zakończeniem –as, przejęte do staro-cerkiewno-słowiańskiego Luka, Lijuka. W Biblii: Łukasz ewangelista; kilku świętych o tym imieniu.
I. Łukasz, Łuka, Łukacz (kresy południowe); łacińskie Lucas; zlatynizowane Luca, Lucassius.
II. 1. Łukaczowic(z) (kresy południowe), Łukaszewa fem., Łukaszewic, Łukaszowa fem., Łukaszowic.
2. Łucz (kresy południowe), Łucza, Łuczak, Łuczek (możliwe też od apelatywu łuczek, por. Łuczek), Łuczka (= Łuka kresy południowe), Łuczko, Łuczyca, Łuczyk (kresy południowe), Łuczyna (?); Łuczyc, Łuczkowic(z), Łuczkowski, Łuczowic(z) ,Łuczyc(z) (może też od Łuc-, Luc- od Łucyjan, Lucyjan).
3. wschodniosłowiańskie Łuc. Łucz.
III. Dziki Łuka.
Łukijan por. Łucyjan.
M
Mabilija por. Amabilija.
Maciej, Mateusz, Matyjasz – por hebrajskie mattithjah(ü) i mattanejah(ü) ‘dar Jahwe’. W Biblii: Maciej dobrany do grona apostołów na miejsce Judasza, Mateusz, apostoł i ewangelista.
I. Maciej, Matej, Madej (= Mathias, może też od Amadej), Madaj, Maciejasz, Matejasz, Matesz; łacińskie Matheas.
Maciejusz (s.v. Maciej, por. Maczeus 1378), Mateusz, Matusz, łacińskie Matheus.
Matyjasz, Matyja, Matysz; zlatynizowane Mathias.
Wschodniosłowiańskie Matwiej, Matwień ,Matwij.
II. 1. Maciejek, Maciejk, Maciejko, Maciejoszek; Matejko, Maciejew, Maciejewa fem., Maciejewic, Maciejkowa fem., Maciejkowic, maciejow, Maciejowa fem., Maciejowic(z), Madejowic(z), Matejczyc, Matejkowic(z), Matejowa fem., Matejowic(z).
Maciejaszek, Mateszek.
Mateuszel.
Matyjaszek, Matyjaszko, Matyszek, Matyszka, Matyszko, Matyjaszewa fem., Matyjaszowa fem., Matyjaszowic(z), Matyjaszowna fem., Matysz fem., Matyszowa fem., Matyszowic(z).
Wschodniosłowiańskie Matwiejko, Matwiejewic(z), Matwiejowa fem., Matwiejowic(z).
2. Maciak, Maciąg, Maciek, Maciel (lub Macel), Macielak, Macioch, Maciołek, Maciosz, Macioszek, Macioszka (lub Macoszka, por. Macocha), Macisz, Maciuła, Maciułka, Maćk, Maćko; Maciągowa fem., Macieszkowic(z), Maćkow, Maćkowa fem., Maćkowic(z); z łacińskim sufiksem Maćkonissa fem.; z niemieckim sufiksem Maćkinne fem.
Mata, Matla, Mato, Matoł, Matuł, Matych, Matyka, Matynka, Matyra; Matyczyna fem.
Wschodniosłowiańskie Matwa, matwasz, Matwiech.
3. Mac, Macz (= Mathias), Macel, Macocha (może też od apelatywu por. Macocha), Macuda, Macuga (lub od apelatywu maczuga, por. Maczuga); z łacińskim sufiksem Macelinus; Macoszyn; por. niemieckie Matz od Marheus.
Mach (= Mathias), Macha, Machał (może też od apelatywu machać, por. Mach), Machała (= Mathias), Machałek, Machałko, Machan (lub pochodzenia celtyckiego), Machań, Machawina fem., Machna (= Machno), Machnik, Machno (= Machna), Machny, Machoń, Machota, Machta, Machura (= Mathias), Machuta, Machawina fem., Machnicz, Machnin, Machonic(z), Machowic(z), Machowięta, Machucina fem., Machwic(z) (też od Marcin, Marek oraz od rodzimych imion por. Mał- ).
Mania, Maniec (kresy południowe), Maniech, Maniek, Mań, Mańka, Mańko, Maniow, Mańkowa fem. (kresy południowe), Mańkowic (też od innych imion z początkowym Ma-, jak Marcin, Marek; też od Man-, Mań-, od Emanuel, wschodniosłowiańskiego Maniło oraz od rodzimych imion złożonych por. Mano-), por. też niemieckie Man.
Masz, Masza, Maszaj, Maszec, Maszech, Maszej ,Maszek, Maszk, Maszko (= Mathias), Maszo, Maszuk, Maszuta; Maszyc, Maszkowa fem., Maszkowic, Maszow, Maszowa fem., Maszowic(z), Maszyc (też od Marcin, Marek oraz od rodzimych imion złożonych por. Mał).
4. Zniemczone Tewesz, por. niem. Thewes < Mattheus.
III. Szade Maciej, Szade Maciek (por. Szady).
Czarny Maciek, Czarny Maćk, Czarny Maćko, Długi Maciek, Kędzeirzawy Maciek, Wielki Maciek; hybrydalne Niger Matys, S(z)warc Matys.
Rajch Macz.
Matys(z)hydro, Matys(z)paszek, Matys(z)pasz(ko).
Czarna Matyszowa fem., Maćkodrobotowa fem., Maćkowpyrzowa fem., Matszmalewa fem., Matyszpaszkowa fem.
Madej por. Maciej.
Magda – męska nazwa osobowa od imienia żeńskiego Magda, por. Magdalena.
Ii. Magda.
Magdal – męska nazwa osobowa może od imienia żeńskiego Magda, por. Magdalena.
Ii. Magdal.
Magdalena fem. – imię biblijne, pierwotnie przydomek odmiejscowy: Maria Magdalena – Maria z Magdali. Biblijną nazwę miejscowości Magdala wywodzą niektórzy uczeni z hebrajskiego Migdal ‘wieża’ i identyfikują z dzisiejszym el-Medżel leżącym nad jeziorem Genezaret na północ od Tyberiady. W Biblii: Maria Magdalena.
I. Magdalena, Magdalana, Magdalina, Mandalena, Madlena.
II. 1. Madlenka.
2. Magda.
3. Maga, Magusza, Maguszka.
4. Machna (= Magdalena), por. też możliwe derywaty z podstawą Ma- s.v. Małgorzata II. 6.
Por. też formy męskie Magda, Magdal, Magdalenka, Magdasz, Magdosz.
Magdalenka – męska nazwa osobowa od imienia żeńskiego, por. Magdalena.
Ii. Magdalenka, Magdalonka.
Magdasz – męska nazwa osobowa może od imienia żeńskiego, por. Magdalena.
Mabilija por. Amabilija.
Maciej, Mateusz, Matyjasz – por hebrajskie mattithjah(ü) i mattanejah(ü) ‘dar Jahwe’. W Biblii: Maciej dobrany do grona apostołów na miejsce Judasza, Mateusz, apostoł i ewangelista.
I. Maciej, Matej, Madej (= Mathias, może też od Amadej), Madaj, Maciejasz, Matejasz, Matesz; łacińskie Matheas.
Maciejusz (s.v. Maciej, por. Maczeus 1378), Mateusz, Matusz, łacińskie Matheus.
Matyjasz, Matyja, Matysz; zlatynizowane Mathias.
Wschodniosłowiańskie Matwiej, Matwień ,Matwij.
II. 1. Maciejek, Maciejk, Maciejko, Maciejoszek; Matejko, Maciejew, Maciejewa fem., Maciejewic, Maciejkowa fem., Maciejkowic, maciejow, Maciejowa fem., Maciejowic(z), Madejowic(z), Matejczyc, Matejkowic(z), Matejowa fem., Matejowic(z).
Maciejaszek, Mateszek.
Mateuszel.
Matyjaszek, Matyjaszko, Matyszek, Matyszka, Matyszko, Matyjaszewa fem., Matyjaszowa fem., Matyjaszowic(z), Matyjaszowna fem., Matysz fem., Matyszowa fem., Matyszowic(z).
Wschodniosłowiańskie Matwiejko, Matwiejewic(z), Matwiejowa fem., Matwiejowic(z).
2. Maciak, Maciąg, Maciek, Maciel (lub Macel), Macielak, Macioch, Maciołek, Maciosz, Macioszek, Macioszka (lub Macoszka, por. Macocha), Macisz, Maciuła, Maciułka, Maćk, Maćko; Maciągowa fem., Macieszkowic(z), Maćkow, Maćkowa fem., Maćkowic(z); z łacińskim sufiksem Maćkonissa fem.; z niemieckim sufiksem Maćkinne fem.
Mata, Matla, Mato, Matoł, Matuł, Matych, Matyka, Matynka, Matyra; Matyczyna fem.
Wschodniosłowiańskie Matwa, matwasz, Matwiech.
3. Mac, Macz (= Mathias), Macel, Macocha (może też od apelatywu por. Macocha), Macuda, Macuga (lub od apelatywu maczuga, por. Maczuga); z łacińskim sufiksem Macelinus; Macoszyn; por. niemieckie Matz od Marheus.
Mach (= Mathias), Macha, Machał (może też od apelatywu machać, por. Mach), Machała (= Mathias), Machałek, Machałko, Machan (lub pochodzenia celtyckiego), Machań, Machawina fem., Machna (= Machno), Machnik, Machno (= Machna), Machny, Machoń, Machota, Machta, Machura (= Mathias), Machuta, Machawina fem., Machnicz, Machnin, Machonic(z), Machowic(z), Machowięta, Machucina fem., Machwic(z) (też od Marcin, Marek oraz od rodzimych imion por. Mał- ).
Mania, Maniec (kresy południowe), Maniech, Maniek, Mań, Mańka, Mańko, Maniow, Mańkowa fem. (kresy południowe), Mańkowic (też od innych imion z początkowym Ma-, jak Marcin, Marek; też od Man-, Mań-, od Emanuel, wschodniosłowiańskiego Maniło oraz od rodzimych imion złożonych por. Mano-), por. też niemieckie Man.
Masz, Masza, Maszaj, Maszec, Maszech, Maszej ,Maszek, Maszk, Maszko (= Mathias), Maszo, Maszuk, Maszuta; Maszyc, Maszkowa fem., Maszkowic, Maszow, Maszowa fem., Maszowic(z), Maszyc (też od Marcin, Marek oraz od rodzimych imion złożonych por. Mał).
4. Zniemczone Tewesz, por. niem. Thewes < Mattheus.
III. Szade Maciej, Szade Maciek (por. Szady).
Czarny Maciek, Czarny Maćk, Czarny Maćko, Długi Maciek, Kędzeirzawy Maciek, Wielki Maciek; hybrydalne Niger Matys, S(z)warc Matys.
Rajch Macz.
Matys(z)hydro, Matys(z)paszek, Matys(z)pasz(ko).
Czarna Matyszowa fem., Maćkodrobotowa fem., Maćkowpyrzowa fem., Matszmalewa fem., Matyszpaszkowa fem.
Madej por. Maciej.
Magda – męska nazwa osobowa od imienia żeńskiego Magda, por. Magdalena.
Ii. Magda.
Magdal – męska nazwa osobowa może od imienia żeńskiego Magda, por. Magdalena.
Ii. Magdal.
Magdalena fem. – imię biblijne, pierwotnie przydomek odmiejscowy: Maria Magdalena – Maria z Magdali. Biblijną nazwę miejscowości Magdala wywodzą niektórzy uczeni z hebrajskiego Migdal ‘wieża’ i identyfikują z dzisiejszym el-Medżel leżącym nad jeziorem Genezaret na północ od Tyberiady. W Biblii: Maria Magdalena.
I. Magdalena, Magdalana, Magdalina, Mandalena, Madlena.
II. 1. Madlenka.
2. Magda.
3. Maga, Magusza, Maguszka.
4. Machna (= Magdalena), por. też możliwe derywaty z podstawą Ma- s.v. Małgorzata II. 6.
Por. też formy męskie Magda, Magdal, Magdalenka, Magdasz, Magdosz.
Magdalenka – męska nazwa osobowa od imienia żeńskiego, por. Magdalena.
Ii. Magdalenka, Magdalonka.
Magdasz – męska nazwa osobowa może od imienia żeńskiego, por. Magdalena.
Ii. Magdasz.
Magdosz – męska nazwa osobowa może od imienia żeńskiego, por. Magdalena.
Ii. Magdosz.
Magnusz – por. łacińskie cognomen Magnus (od magnus ‘wielki’). Wśród świętych: Magnus z Füssen, zm. 772, żywy kult w Szwabii, Szwajcarii, Tyrolu i Bawarii.
I. Magnusz; łacińskie Magnus; zlatynizowane Magnusius.
Maksanty – por. łacińskie cognomen Maxentius, Maxantius utworzone przypuszczalnie od cognomen Maximus przez skrócenie tematu i dodanie zakończenia – entius na wzór form imiesłowowych. Wśród świętych: Maksencjusz, męczennik za cesarza Dioklecjana; opat w Poitou, zm. ca 515.
I. Maksanty, Maks(z)anty; łacińskie Maxencius, Maxancius.
II. Maksandowa fem., Maksendowa fem.
Maksym – por. łacińskie cognomen Maximus (od łac. Maximus, superlativus od magnus ‘wielki’). Wśród świętych: Maksym, biskup Aleksandrii, III w.; wyznawca, mnich w Chryzopolis ,zm. 662 oraz inni święci wczesnochrześcijańscy.
I. Maksym; łacińskie Maximus.
II. Maksymek, Maksymko; Maksymowic(z).
Małgorzata - od łacińskiego margarita ‘perła’. Wśród świętych: Małgorzata z Antiochii, dziewica i męczennica, zm. ca 307, zaliczana w średniowieczu do 14 wspomożycieli; Małgorzata Szkocka, zm. 1093; Małgorzata Węgierska, zm. 1207.
I. Małgorzata, Małgorzeta, Mangorzata, Margarzata, Margarzeta, Margarzęta, Margorzata, Margorzeta, Margorzęta, Margrzeta, Margata (?) ,Margota (?).
Łac. Margareta, Margarita, Margereta.
Z niem. Margaret, Margarit, Margart ,Margerit, Margert, Margrit.
Marecheta (?).
II. 1. Małgorzacin, Małgorzecin, Małgorzęcin, Margarzacin, Margorzacin, Margorzecin, Margorzęcin.
2. Margara.
3. Margica.
4. Marocha, Marsza, Marszka, Marucha, Maruchna, Marusza (= Małgorzata), Maruszka, Marzena (= Margareta), Marzenka (też od innych imion żeńskich na Mar-, np. Marta, Maryja, Maryjana).
5. Maneta (= Mangorzata, por. też Manieta) ,Monieta (= Margarit).
6. Macha (= Margareta), Machna (= Margareta), Machula, Machulka, Majka, Mańka, Masza (= Margarzeta), Maszka (= Margareta), Maszna (= Margareta), Maszota, Maszuta, Maszyna (= Margareta), może też od Magdalena, Marta ,Maryja.
7. Z niem. Greta, Gryta, Grejta, Gretna. Por. też Gretka masc.
III. Kluge Marusza.
Magdosz – męska nazwa osobowa może od imienia żeńskiego, por. Magdalena.
Ii. Magdosz.
Magnusz – por. łacińskie cognomen Magnus (od magnus ‘wielki’). Wśród świętych: Magnus z Füssen, zm. 772, żywy kult w Szwabii, Szwajcarii, Tyrolu i Bawarii.
I. Magnusz; łacińskie Magnus; zlatynizowane Magnusius.
Maksanty – por. łacińskie cognomen Maxentius, Maxantius utworzone przypuszczalnie od cognomen Maximus przez skrócenie tematu i dodanie zakończenia – entius na wzór form imiesłowowych. Wśród świętych: Maksencjusz, męczennik za cesarza Dioklecjana; opat w Poitou, zm. ca 515.
I. Maksanty, Maks(z)anty; łacińskie Maxencius, Maxancius.
II. Maksandowa fem., Maksendowa fem.
Maksym – por. łacińskie cognomen Maximus (od łac. Maximus, superlativus od magnus ‘wielki’). Wśród świętych: Maksym, biskup Aleksandrii, III w.; wyznawca, mnich w Chryzopolis ,zm. 662 oraz inni święci wczesnochrześcijańscy.
I. Maksym; łacińskie Maximus.
II. Maksymek, Maksymko; Maksymowic(z).
Małgorzata - od łacińskiego margarita ‘perła’. Wśród świętych: Małgorzata z Antiochii, dziewica i męczennica, zm. ca 307, zaliczana w średniowieczu do 14 wspomożycieli; Małgorzata Szkocka, zm. 1093; Małgorzata Węgierska, zm. 1207.
I. Małgorzata, Małgorzeta, Mangorzata, Margarzata, Margarzeta, Margarzęta, Margorzata, Margorzeta, Margorzęta, Margrzeta, Margata (?) ,Margota (?).
Łac. Margareta, Margarita, Margereta.
Z niem. Margaret, Margarit, Margart ,Margerit, Margert, Margrit.
Marecheta (?).
II. 1. Małgorzacin, Małgorzecin, Małgorzęcin, Margarzacin, Margorzacin, Margorzecin, Margorzęcin.
2. Margara.
3. Margica.
4. Marocha, Marsza, Marszka, Marucha, Maruchna, Marusza (= Małgorzata), Maruszka, Marzena (= Margareta), Marzenka (też od innych imion żeńskich na Mar-, np. Marta, Maryja, Maryjana).
5. Maneta (= Mangorzata, por. też Manieta) ,Monieta (= Margarit).
6. Macha (= Margareta), Machna (= Margareta), Machula, Machulka, Majka, Mańka, Masza (= Margarzeta), Maszka (= Margareta), Maszna (= Margareta), Maszota, Maszuta, Maszyna (= Margareta), może też od Magdalena, Marta ,Maryja.
7. Z niem. Greta, Gryta, Grejta, Gretna. Por. też Gretka masc.
III. Kluge Marusza.
Małofiej – por. hebrajskie maleakhi ‘mój wysłannik, mój
anioł’; ‘wysłannik Jahwe’. W Biblii: Malachiasz, prorok.
I. Wschodniosłowiańskie Małofiej, Małochwiej.
II. Wschodniosłowiańskie Malan, Maleszko, Maluk, Małuk, Małosz (też od rodzimych imion z podstawą Mał-, por. Mał).
Małosiej błędnie, zamiast Małofiej.
Manecic - por. staro–wysoko-niemieckie Manneto (od germańskiego mann ‘człowiek, mężczyzna’ oraz –et, które może być objaśnione jako skrócenie członu imienia złożonego –et < - hart lub bert lub jako przyrostek –et (-it), por. też Man. Wśród świętych: Manettus, jeden z założycieli zakonu serwitów, zm. 1268.
Ii. Manecic.
Maneta fem. – imię żeńskie, może od męskiego, por. Manecic.
Ii. 1. Maneta (może też derywat od Małgorzata, por. Małgorzata II. 5.), Manejta; zlatynizowane Manetis, niemieckie Manit.
2. Neta (też od Agneta, por. Agnieszka).
Maniło – por. hebrajskie immanu’el ‘Bóg jest z nami’. W Biblii: Emanuel, imię symboliczne, nadane mającemu się narodzić synowi króla Achaza oraz Jezusowi. Wśród świętych: Emanuel, męczennik w Sirmium, zm. 304; męczennik w Chalcedonie.
I. Wschodniosłowiańskie Manilo.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Mań, Man, Mania, Mana, Maniec (kresy południowe), Maniek (kresy południowe), Mań, Man, Mańko, Manko; Maniow, Maniowic(z), Manowic(z), Mańkowa fem. (z mołdawskiego Maнь, Maньko, może też skrócenia rodzimych imion złożonych typu Manomir; też od apelatywu Man ‘lennik’, por. Man; też niem. Man, por. Man.; możliwe też od imion chrześcijańskich z początkowych Ma-, por. Marcin, Marek oraz od rodzimych imion por. Mał.
2. Masz (= Mańko, Manko); por. też Maciej II. 3.
Marcellinus – por. łacińskie cognomen Marcel(l)inus utworzone od cognomen Marcellus przyrostkiem – inus. Wśród świętych: Marcelin, biskup Ankony; Marcelin i Piotr, męczennicy rzymscy, zm. 304.
I. Łacińskie Marcelinus (= Marcellus).
Marcin – por. łacińskie cognomen Martinus, utworzone od nazwy bóstwa rzymskiego Mars- tis przyrostkiem – inus. Wśród świętych: Marcin, biskup Tours, zm. 397 i inni liczni święci.
I. Marcin, Mercin, Morcin; wschodniosłowiańskie Martyn, Martym; niemieckie Martin, Merten, Mertin; łacińskie Martinus.
II. 1. Marcinek, Marcinko, Marcinkowa fem., Marcinkowic(z), Marcinow, Marcinowa fem., Marcinowic(z); por. też Marcina fem.
Martyna, Martynek, Martyniak, Martyniec, Martynko; Martynowic(z), Martynic(z); z łac. sufiksem Martinissa fem.
2. Marc, Marciesz, Marcisz, Marciszek, Marciszko, Mercisz, Marciszew, Marciszow, Marciszowa fem., Marciszowic, Marciszowięta patr. pl.
Marta, Martek, Martyczka, Martyło.
3. Maracz, Marasz (= Marcisz), Maraszek, Maraszko, March, Marel, Marota, Marsz, Marszek, Marszk, Marszko, Marszo, Marulowic, Marusz, Marusza, Maruszk, Marzęta, Marzyca (Marica), marzych, Marzyk, Marzyna, Marzysz; Maraszkowicz, Maraszkowic, Marszkowic ,Marszowic, Marszowna fem., Marulowic, Maruszanka fem., Maruszowa fem., Marzyszewic (może też od innych imion z początkowym Mar-, np. Marek ).
4. Macho (= Marcin), Masz (= Martinus), Maszota (= Martinus), por. też dalsze możliwe skrócenia z podstawą Ma-, np. Maciej II. 3.
III. 1. Marcislaw.
2. Biały Marcin, Krótki Marcin, Polski Marcin, Wilki Marcin; niem. Böze Merten, Polnisch Mertin, Rach-mertin, Rajch-martin, Reich- mertin, Rot-mertin.
3. Wszędzie Marcin, Z Bogiem Marcin.
Marcina fem. – imię żeńskie od męskiego, por. Marcin.
I. Marcina; łac. Martina.
Marcyjan – por. łacińskie cognomen Marcianus utworzone od praenomen Marcus przyrostkiem – ianus lub od nomen gentile Marcius przyrostkiem –anus. Wśród świętych: Marcjan, męczennik rzymski za cesarza Dioklecjana; biskup Rawenny w II w.
I. Marcyjan; łac. Marcianus.
II. Wschodniosłowiańskie Martyjaniec.
Marcyjusz – por. łacińskie nomen gentile Marcius utworzone od praenomen Marcus przyrostkiem – ius. Wśród świętych: Marcjusz, opat.
I. Marcyjusz; łac. Marcius.
Marek – por. łacińskie praenomen Marcus o etymologii nie wyjaśnionej. Wywodzi się je między innymi od italskiego boga wojny Marsa lub z języka etruskiego. W Biblii: Marek Ewangelista; liczni święci o tym imieniu.
I. Marek, Marko, Margusz, Markusz, Merkusz; łac. Marcus; zlatynizowane Marcussius.
II. 1. Marczko, Marczurko, Marczyk, Markiel, Markil, Markosz, Markucic(z); zlatynizowane Markutius; Markow, Markowa fem., Markowic(z), Markucic(z); z łacińskim sufiksem Markonissa fem.
Markuszek; Markuszew, Markuszewa fem., Markuszow, Markuszowa fem., Markuszowic(z).
Z niemieckiego Merkiel, Merkil; zlatynizowane Merkelinus, Merklinus.
2. Możliwe skrócenia z podstawą Mar-, por. Marcin II.
3. Możliwe skrócenia z podstawą Ma-, por. Maciej II.
III. Markusław.
Marka fem. – forma żeńska od imienia męskiego, por. Marek lub skrócenie od żeńskich imion na Mar-, np. Margorzata (= Małgorzata), Maryja, z przyrostkiem – ka.
I. Lub II. Mark-a lub Mar-ka.
Marinus – por. łacińskie cognomen Marinus (od łac. marinus ‘morski’. Wśród świętych: Marinus, męczennik rzymski; męczennik w Bawarii, zm. ca 600 i inni święci o tym imieniu.
I. łac. Marinus.
II. Marynica (błędna interpretacja jako imienia żeńskiego).
Marsilius – por. łacińskie nomen gentile Marcilius (od Marcus). Wśród świętych: Marsil, arcybiskup Paryża, V w.
I. Łac. Marsilius.
Marta fem. – imię pochodzenia aramejskiego, por. aramejskie marta ‘pani’. W Biblii: Marta, siostra Marii i Łazarza z Betanii.
I. Marta; wschodniosłowiańskie Marchwa; łac. Martha.
II. 1.Marusza (= Marchwa).
2. Por. też skrócenia z tematem Ma- s.v. Małgorzata II. 6.
Martyrius – por. greckie w znaczeniu ‘świadek męczennik’. Wśród świętych: Martyr, męczennik w Italii, VI w.
I. Łacińskie Martyrius.
Maryja fem. – por. hebrajskie mirejam; etymologia imienia nie jest definitywnie wyjaśniona. Jest kilka hipotez, np. od hebrajskiego mara ‘być tłustym, pięknym’ lub mara ‘być przekornym, być przeciwnikiem’; dopuszcza się też pochodzenie egipskie lub prakananejskie o znaczeniach ‘napawające (mądrością rodziców)’, ‘ukochana Jahwe’. W Biblii: Maryja, matka Jezusa oraz inne niewiasty.
I. Maryja (przeważnie z kresów południowych); łac. Maria.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Marusza (= Maryja); por. dalsze możliwe derywaty z podstawą Mar- s. v. Małgorzata II. 4.
2. Wschodniosłowiańskie Masza (= Maryja), Maszka (= Maryja), por. dalsze możliwe skrócenia z podstawą Ma-, s.v. Małgorzata II. 6.
Maryjana – por. łacińskie cognomen Marianusa utworzone od łacińskiego nomen gentile Marius przyrostkiem –anusana; możliwa też motywacja przez imię Maria.
I. Maryjana (s.v. Maryjanna), Marzana, Marzena (też od Małgorzata); łac. Mariana.
Maryjanna, Maryjenna (geminata nn na wzór Anna, Joanna).
Maryjusz por. Marzusz.
Maryna fem. – por. łacińskie cognomen Marinusina (od łac. marinus ‘morski’). Wśród świętych: Marina z Antiochi.
I. Maryna; łac. Marina (kresy południowe, kresy północne).
II. Możliwe skrócenia z podstawą Mar-, Ma-, por. Małgorzata II. 4. II. 6.
Marzana por. Maryjana fem.
Marzusz – por. oskijskie praenomen Marius; nomen gentile Marius, o etymologii nie wyjaśnionej. Wśród świętych: Mariusz i Marta, męczennik w Rzymie za cesarza Klaudiusza lub Dioklecjana; Mariusz, biskup Lozanny, zm. 594.
I. Marzusz (Marycjusz, Marzyjusz), Marzejusz (?); łac. Marius.
Marzyjan – por. łacińskie cognomen Marianus utworzone od łac. nomen gentile Marius przyrostkiem – anus. Wśród świętych: Marian i Jakub, męczennik w Numidii, zm. ca 259; Marian z Auxerre, zm. 488.
I. Marzyjan, Marzan; łac. Marianus; zlatynizowane Marzianus.
II. 1. Marzyjanowa fem., Marzyjanowic.
Marzanka, Marzenka; też od apelatywu por. Marzanka.
2. Możliwe skrócenia z podstawą Mar-, por. Marcin II. 3.
3. Możliwe skrócenia z podstawą Ma-, por. Maciej II. 3.
Materna – por. łacińskie cognomen Maternus (od łac. maternus ‘pochodzący od matki, macierzyński’. Wśród świętych: Maternus, biskup Kolonii i Tangeru, IV w.; biskup Mediolanu, IV w.
I. Materna; z niem. Materne, Matern; łac. Maternus; z grec. końcówką Maternos.
II. Maternin, Maternina fem., Maternowa fem., z niem. sufiksem Materninne fem.
III. Longus Materna.
Materna fem. – żeński odpowiednik imienia męskiego Maternus. Wśród świętych: Materna, męczennica.
I. Materna.
Mathildis - por. staro–wysoko-niemieckie Mathild (od staro–wysoko-niemieckiego math, nowoniemieckiego macht ‘siła, moc’ i staro–wysoko-niemieckiego hilt(e)a, staro saskiego hild ‘walka’; od niemieckich wariantów imienia Macht i Hild). Wśród świętych: Matylda, żona Henryka I, króla Niemiec i matka cesarza Ottona I, zm. 968, przełożona klasztoru w Kwedlinburgu, zm. 999.
I. Zlatynizowane Mathildis, Matildis, Machtildis, Machteldis, Metildis, Mecheldis, Mechthildis, Mechtildis.
II. Tela.
2. Matruk (kresy południowe).
Matrona – nazwa osobowa męska od imienia żeńskiego, por. Matrona fem.
Ii. 1. Matrona.
2. Matruk (kresy południowe).
Matrona fem. – por. łacińskie cognomen Matrona (od łacińskiego matrona ‘niewiasta zamężna, żona’). Wśród świętych: Matrona, męczennica w Tessalonikach, I w.
I. wschodniosłowiańskie Matrona, Motrona, Motruna.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Motrunica.
2. wschodniosłowiańskie Motruchna.
3. wschodniosłowiańskie Mońka (= Motrona), Muńka (= Motrona).
Matys(z) fem. – żeńska nazwa osobowa od imienia Matys(z) , por. Maciej.
Maurus – por. łacińskie cognomen Maurus (nazwa etniczna Mauri, pierwotnie mieszkańcy północnej Afryki). Wśród świętych: Maurus, męczennik rzymski, III w.; uczeń św. Benedykta, VI w.
I. Łacińskie Maurus, Maurus(z) (?).
Maurycy – por. łacińskie cognomen Mauricius (od nazwy etnicznej lub cognomen Maurus). Wśród świętych: Maurycy, według legendy dowódca legionu tebańskiego i męczennik, III w.
I. Maurycy; łac. Mauricius, Mauritius; z niemieckiego Moryc.
Medard - por. staro–wysoko-niemieckie Medard (od staro–wysoko-niemieckiego meta, staro saskiego meda ‘zapłata, zysk’ i staro–wysoko-niemieckiego hart ‘mocny, dzielny, odważny’). Wśród świętych: Św. Medard, biskup Noyon w północnej Francji, zm. ca 560, czczony w zachodnich i południowych Niemczech, w Szwajcarii i Czechach (relikwie w Pradze), ośrodkiem kultu był klasztor benedyktynów w Soissons.
I. Medard; łacińskie Medardus.
Z niemieckiego Meder = Meider = Meidir (= Medardus).
Melanka fem. - z greckiego w znaczeniu ‘czarny, ciemny’. Wśród świętych: Melania, rzymska matrona, uczennica św. Augustyna, zm. 439, czczona na Wschodzie i Zachodzie.
II. Wschodniosłowiańskie Melanka, Mełanka, Malanka, Małanka.
Melchior – por. hebrajskie melki-or ‘król (Bóg) jest moją światłością’. Według średniowiecznej legendy Melchior to imię jednego z Trzech Króli.
I. Melchior, Malchior, Melchier, Malchier, Melchiar, Malchiar, Melcher, Malcher, Marchel, Melchar, Malchar, marchal, Melchor, Melchial, Melchiel.
II. 1. Melcherowa fem., Marchlowa fem.
2. Melle (por. niem. Melle: Melchior).
Mełentyj - z greckiego w znaczeniu ‘dbałość, staranie, pilność, troskliwość’. Wśród świętych: Melecjusz, biskup Antiochii, zm. 381.
I. Wschodniosłowiańskie Mełentyj ,Mielentyj, Mełenty, Mełentyn, Mielentyn, Mełentyn,
Mielent, Mielęt.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Mełentyjowic(z).
Mełenteńko, Mielenteńko.
2. Mielen, Mieleń.
3. Wschodniosłowiańskie Mela, Mielanko, Mielech, mielesz, Mieleszka, Mieleszko, Mieliszko, Mielko, mileszko (= Mieleszko); Mielcowa fem., Mieleszkowic(z), Mieleszowic(z) (może też od Omielijan, por. też Miel).
3. Wschodniosłowiańskie Mieniak, Mień, Mieńko (też od Omielijan).
Metody - z greckiego w znaczeniu ‘poznawanie, badanie, metoda’. Wśród świętych: Metody, arcybiskup Moraw i Panonii, apostoł Słowian, zm. 885.
I. Metody; łacińskie Metudius; wschodniosłowiańskie Niefied, Niechwod, Niechwied.
Odpowiednik semantyczny w staroczeskim i polskim: Strachota.
Metudius por. Metody.
Mękarz - z greckiego w znaczeniu: makar ‘szczęśliwy’. Wśród świętych: Makary Wielki zwany Egipskim lub Starszym; Makary Młodszy zwany Aleksandryjskim, IV w.
I. Mękarz; wschodniosłowiańskie Makar, Makrej; łacińskie Macarius.
II. Mękarzec; wschodniosłowiańskie Makarzec (kresy południowe); wschodniosłowiańskie Makarowic(z).
Michaelis – imię żeńskie od męskiego, por. Michał.
I. Łac. Michaelis.
II. Michałka.
Michał – por. hebrajskie mikha’el ‘któż jest jak Bóg’. W Biblii: Michał, imię archanioła o czci liturgicznej i kulcie w Kościele.
I. Michał; wschodniosłowiańskie Michajło, Michało, Michol, Michoł, Michul, Michuł; łac. Michael; zlatynizowane Michahel, Michaelo.
Z niemieckiego: Michial, Michiel, Michel, Micher (= Michel, Śląsk, kresy południowe), Michil, Mechel.
II. 1. Michalec, Michalik, Michałek, Michałko, Michałuszek, Michałuszko; z łac. sufiksem Michalinus; Michalewicz, Michalkowic, Michałkowa fem., Michałkowic(z), Michałow, Michałowa fem., Michałowic(z); z niemieckim sufiksem Michalinne fem., Michalkinne fem.; z łacińskim sufiksem Michalkovissa fem.; por. też Michaelis fem.
Michaelek, Michaelko.
Wschodniosłowiańskie Michajłow, Michajłowic(z).
Wschodniosłowiańskie Michola, Michoła, Micholak, Michołak.
Z podstawą zniemczoną:Michelik, michelkowa fem., Michilowic; z niemieckim sufiksem Michelinne fem., Michilinne fem.
2. Mich, Michej, Michno, micho, Michoń, Michońko; Michnowa fem., Michnowic(z), Michowic (formy homonimiczne z Mich – od Mikołaj; por. też Miło-.
Miniec, Miniek, Miń, Mińczyk, Mińko (= Michael); Miniowic(z), mińkowa fem., Mińkowic(z) (też od Mikołaj); formy homonimiczne z Min, Miń od Mina lub od rodzimych imion złożonych por. Mini-.
I. Wschodniosłowiańskie Małofiej, Małochwiej.
II. Wschodniosłowiańskie Malan, Maleszko, Maluk, Małuk, Małosz (też od rodzimych imion z podstawą Mał-, por. Mał).
Małosiej błędnie, zamiast Małofiej.
Manecic - por. staro–wysoko-niemieckie Manneto (od germańskiego mann ‘człowiek, mężczyzna’ oraz –et, które może być objaśnione jako skrócenie członu imienia złożonego –et < - hart lub bert lub jako przyrostek –et (-it), por. też Man. Wśród świętych: Manettus, jeden z założycieli zakonu serwitów, zm. 1268.
Ii. Manecic.
Maneta fem. – imię żeńskie, może od męskiego, por. Manecic.
Ii. 1. Maneta (może też derywat od Małgorzata, por. Małgorzata II. 5.), Manejta; zlatynizowane Manetis, niemieckie Manit.
2. Neta (też od Agneta, por. Agnieszka).
Maniło – por. hebrajskie immanu’el ‘Bóg jest z nami’. W Biblii: Emanuel, imię symboliczne, nadane mającemu się narodzić synowi króla Achaza oraz Jezusowi. Wśród świętych: Emanuel, męczennik w Sirmium, zm. 304; męczennik w Chalcedonie.
I. Wschodniosłowiańskie Manilo.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Mań, Man, Mania, Mana, Maniec (kresy południowe), Maniek (kresy południowe), Mań, Man, Mańko, Manko; Maniow, Maniowic(z), Manowic(z), Mańkowa fem. (z mołdawskiego Maнь, Maньko, może też skrócenia rodzimych imion złożonych typu Manomir; też od apelatywu Man ‘lennik’, por. Man; też niem. Man, por. Man.; możliwe też od imion chrześcijańskich z początkowych Ma-, por. Marcin, Marek oraz od rodzimych imion por. Mał.
2. Masz (= Mańko, Manko); por. też Maciej II. 3.
Marcellinus – por. łacińskie cognomen Marcel(l)inus utworzone od cognomen Marcellus przyrostkiem – inus. Wśród świętych: Marcelin, biskup Ankony; Marcelin i Piotr, męczennicy rzymscy, zm. 304.
I. Łacińskie Marcelinus (= Marcellus).
Marcin – por. łacińskie cognomen Martinus, utworzone od nazwy bóstwa rzymskiego Mars- tis przyrostkiem – inus. Wśród świętych: Marcin, biskup Tours, zm. 397 i inni liczni święci.
I. Marcin, Mercin, Morcin; wschodniosłowiańskie Martyn, Martym; niemieckie Martin, Merten, Mertin; łacińskie Martinus.
II. 1. Marcinek, Marcinko, Marcinkowa fem., Marcinkowic(z), Marcinow, Marcinowa fem., Marcinowic(z); por. też Marcina fem.
Martyna, Martynek, Martyniak, Martyniec, Martynko; Martynowic(z), Martynic(z); z łac. sufiksem Martinissa fem.
2. Marc, Marciesz, Marcisz, Marciszek, Marciszko, Mercisz, Marciszew, Marciszow, Marciszowa fem., Marciszowic, Marciszowięta patr. pl.
Marta, Martek, Martyczka, Martyło.
3. Maracz, Marasz (= Marcisz), Maraszek, Maraszko, March, Marel, Marota, Marsz, Marszek, Marszk, Marszko, Marszo, Marulowic, Marusz, Marusza, Maruszk, Marzęta, Marzyca (Marica), marzych, Marzyk, Marzyna, Marzysz; Maraszkowicz, Maraszkowic, Marszkowic ,Marszowic, Marszowna fem., Marulowic, Maruszanka fem., Maruszowa fem., Marzyszewic (może też od innych imion z początkowym Mar-, np. Marek ).
4. Macho (= Marcin), Masz (= Martinus), Maszota (= Martinus), por. też dalsze możliwe skrócenia z podstawą Ma-, np. Maciej II. 3.
III. 1. Marcislaw.
2. Biały Marcin, Krótki Marcin, Polski Marcin, Wilki Marcin; niem. Böze Merten, Polnisch Mertin, Rach-mertin, Rajch-martin, Reich- mertin, Rot-mertin.
3. Wszędzie Marcin, Z Bogiem Marcin.
Marcina fem. – imię żeńskie od męskiego, por. Marcin.
I. Marcina; łac. Martina.
Marcyjan – por. łacińskie cognomen Marcianus utworzone od praenomen Marcus przyrostkiem – ianus lub od nomen gentile Marcius przyrostkiem –anus. Wśród świętych: Marcjan, męczennik rzymski za cesarza Dioklecjana; biskup Rawenny w II w.
I. Marcyjan; łac. Marcianus.
II. Wschodniosłowiańskie Martyjaniec.
Marcyjusz – por. łacińskie nomen gentile Marcius utworzone od praenomen Marcus przyrostkiem – ius. Wśród świętych: Marcjusz, opat.
I. Marcyjusz; łac. Marcius.
Marek – por. łacińskie praenomen Marcus o etymologii nie wyjaśnionej. Wywodzi się je między innymi od italskiego boga wojny Marsa lub z języka etruskiego. W Biblii: Marek Ewangelista; liczni święci o tym imieniu.
I. Marek, Marko, Margusz, Markusz, Merkusz; łac. Marcus; zlatynizowane Marcussius.
II. 1. Marczko, Marczurko, Marczyk, Markiel, Markil, Markosz, Markucic(z); zlatynizowane Markutius; Markow, Markowa fem., Markowic(z), Markucic(z); z łacińskim sufiksem Markonissa fem.
Markuszek; Markuszew, Markuszewa fem., Markuszow, Markuszowa fem., Markuszowic(z).
Z niemieckiego Merkiel, Merkil; zlatynizowane Merkelinus, Merklinus.
2. Możliwe skrócenia z podstawą Mar-, por. Marcin II.
3. Możliwe skrócenia z podstawą Ma-, por. Maciej II.
III. Markusław.
Marka fem. – forma żeńska od imienia męskiego, por. Marek lub skrócenie od żeńskich imion na Mar-, np. Margorzata (= Małgorzata), Maryja, z przyrostkiem – ka.
I. Lub II. Mark-a lub Mar-ka.
Marinus – por. łacińskie cognomen Marinus (od łac. marinus ‘morski’. Wśród świętych: Marinus, męczennik rzymski; męczennik w Bawarii, zm. ca 600 i inni święci o tym imieniu.
I. łac. Marinus.
II. Marynica (błędna interpretacja jako imienia żeńskiego).
Marsilius – por. łacińskie nomen gentile Marcilius (od Marcus). Wśród świętych: Marsil, arcybiskup Paryża, V w.
I. Łac. Marsilius.
Marta fem. – imię pochodzenia aramejskiego, por. aramejskie marta ‘pani’. W Biblii: Marta, siostra Marii i Łazarza z Betanii.
I. Marta; wschodniosłowiańskie Marchwa; łac. Martha.
II. 1.Marusza (= Marchwa).
2. Por. też skrócenia z tematem Ma- s.v. Małgorzata II. 6.
Martyrius – por. greckie w znaczeniu ‘świadek męczennik’. Wśród świętych: Martyr, męczennik w Italii, VI w.
I. Łacińskie Martyrius.
Maryja fem. – por. hebrajskie mirejam; etymologia imienia nie jest definitywnie wyjaśniona. Jest kilka hipotez, np. od hebrajskiego mara ‘być tłustym, pięknym’ lub mara ‘być przekornym, być przeciwnikiem’; dopuszcza się też pochodzenie egipskie lub prakananejskie o znaczeniach ‘napawające (mądrością rodziców)’, ‘ukochana Jahwe’. W Biblii: Maryja, matka Jezusa oraz inne niewiasty.
I. Maryja (przeważnie z kresów południowych); łac. Maria.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Marusza (= Maryja); por. dalsze możliwe derywaty z podstawą Mar- s. v. Małgorzata II. 4.
2. Wschodniosłowiańskie Masza (= Maryja), Maszka (= Maryja), por. dalsze możliwe skrócenia z podstawą Ma-, s.v. Małgorzata II. 6.
Maryjana – por. łacińskie cognomen Marianusa utworzone od łacińskiego nomen gentile Marius przyrostkiem –anusana; możliwa też motywacja przez imię Maria.
I. Maryjana (s.v. Maryjanna), Marzana, Marzena (też od Małgorzata); łac. Mariana.
Maryjanna, Maryjenna (geminata nn na wzór Anna, Joanna).
Maryjusz por. Marzusz.
Maryna fem. – por. łacińskie cognomen Marinusina (od łac. marinus ‘morski’). Wśród świętych: Marina z Antiochi.
I. Maryna; łac. Marina (kresy południowe, kresy północne).
II. Możliwe skrócenia z podstawą Mar-, Ma-, por. Małgorzata II. 4. II. 6.
Marzana por. Maryjana fem.
Marzusz – por. oskijskie praenomen Marius; nomen gentile Marius, o etymologii nie wyjaśnionej. Wśród świętych: Mariusz i Marta, męczennik w Rzymie za cesarza Klaudiusza lub Dioklecjana; Mariusz, biskup Lozanny, zm. 594.
I. Marzusz (Marycjusz, Marzyjusz), Marzejusz (?); łac. Marius.
Marzyjan – por. łacińskie cognomen Marianus utworzone od łac. nomen gentile Marius przyrostkiem – anus. Wśród świętych: Marian i Jakub, męczennik w Numidii, zm. ca 259; Marian z Auxerre, zm. 488.
I. Marzyjan, Marzan; łac. Marianus; zlatynizowane Marzianus.
II. 1. Marzyjanowa fem., Marzyjanowic.
Marzanka, Marzenka; też od apelatywu por. Marzanka.
2. Możliwe skrócenia z podstawą Mar-, por. Marcin II. 3.
3. Możliwe skrócenia z podstawą Ma-, por. Maciej II. 3.
Materna – por. łacińskie cognomen Maternus (od łac. maternus ‘pochodzący od matki, macierzyński’. Wśród świętych: Maternus, biskup Kolonii i Tangeru, IV w.; biskup Mediolanu, IV w.
I. Materna; z niem. Materne, Matern; łac. Maternus; z grec. końcówką Maternos.
II. Maternin, Maternina fem., Maternowa fem., z niem. sufiksem Materninne fem.
III. Longus Materna.
Materna fem. – żeński odpowiednik imienia męskiego Maternus. Wśród świętych: Materna, męczennica.
I. Materna.
Mathildis - por. staro–wysoko-niemieckie Mathild (od staro–wysoko-niemieckiego math, nowoniemieckiego macht ‘siła, moc’ i staro–wysoko-niemieckiego hilt(e)a, staro saskiego hild ‘walka’; od niemieckich wariantów imienia Macht i Hild). Wśród świętych: Matylda, żona Henryka I, króla Niemiec i matka cesarza Ottona I, zm. 968, przełożona klasztoru w Kwedlinburgu, zm. 999.
I. Zlatynizowane Mathildis, Matildis, Machtildis, Machteldis, Metildis, Mecheldis, Mechthildis, Mechtildis.
II. Tela.
2. Matruk (kresy południowe).
Matrona – nazwa osobowa męska od imienia żeńskiego, por. Matrona fem.
Ii. 1. Matrona.
2. Matruk (kresy południowe).
Matrona fem. – por. łacińskie cognomen Matrona (od łacińskiego matrona ‘niewiasta zamężna, żona’). Wśród świętych: Matrona, męczennica w Tessalonikach, I w.
I. wschodniosłowiańskie Matrona, Motrona, Motruna.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Motrunica.
2. wschodniosłowiańskie Motruchna.
3. wschodniosłowiańskie Mońka (= Motrona), Muńka (= Motrona).
Matys(z) fem. – żeńska nazwa osobowa od imienia Matys(z) , por. Maciej.
Maurus – por. łacińskie cognomen Maurus (nazwa etniczna Mauri, pierwotnie mieszkańcy północnej Afryki). Wśród świętych: Maurus, męczennik rzymski, III w.; uczeń św. Benedykta, VI w.
I. Łacińskie Maurus, Maurus(z) (?).
Maurycy – por. łacińskie cognomen Mauricius (od nazwy etnicznej lub cognomen Maurus). Wśród świętych: Maurycy, według legendy dowódca legionu tebańskiego i męczennik, III w.
I. Maurycy; łac. Mauricius, Mauritius; z niemieckiego Moryc.
Medard - por. staro–wysoko-niemieckie Medard (od staro–wysoko-niemieckiego meta, staro saskiego meda ‘zapłata, zysk’ i staro–wysoko-niemieckiego hart ‘mocny, dzielny, odważny’). Wśród świętych: Św. Medard, biskup Noyon w północnej Francji, zm. ca 560, czczony w zachodnich i południowych Niemczech, w Szwajcarii i Czechach (relikwie w Pradze), ośrodkiem kultu był klasztor benedyktynów w Soissons.
I. Medard; łacińskie Medardus.
Z niemieckiego Meder = Meider = Meidir (= Medardus).
Melanka fem. - z greckiego w znaczeniu ‘czarny, ciemny’. Wśród świętych: Melania, rzymska matrona, uczennica św. Augustyna, zm. 439, czczona na Wschodzie i Zachodzie.
II. Wschodniosłowiańskie Melanka, Mełanka, Malanka, Małanka.
Melchior – por. hebrajskie melki-or ‘król (Bóg) jest moją światłością’. Według średniowiecznej legendy Melchior to imię jednego z Trzech Króli.
I. Melchior, Malchior, Melchier, Malchier, Melchiar, Malchiar, Melcher, Malcher, Marchel, Melchar, Malchar, marchal, Melchor, Melchial, Melchiel.
II. 1. Melcherowa fem., Marchlowa fem.
2. Melle (por. niem. Melle: Melchior).
Mełentyj - z greckiego w znaczeniu ‘dbałość, staranie, pilność, troskliwość’. Wśród świętych: Melecjusz, biskup Antiochii, zm. 381.
I. Wschodniosłowiańskie Mełentyj ,Mielentyj, Mełenty, Mełentyn, Mielentyn, Mełentyn,
Mielent, Mielęt.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Mełentyjowic(z).
Mełenteńko, Mielenteńko.
2. Mielen, Mieleń.
3. Wschodniosłowiańskie Mela, Mielanko, Mielech, mielesz, Mieleszka, Mieleszko, Mieliszko, Mielko, mileszko (= Mieleszko); Mielcowa fem., Mieleszkowic(z), Mieleszowic(z) (może też od Omielijan, por. też Miel).
3. Wschodniosłowiańskie Mieniak, Mień, Mieńko (też od Omielijan).
Metody - z greckiego w znaczeniu ‘poznawanie, badanie, metoda’. Wśród świętych: Metody, arcybiskup Moraw i Panonii, apostoł Słowian, zm. 885.
I. Metody; łacińskie Metudius; wschodniosłowiańskie Niefied, Niechwod, Niechwied.
Odpowiednik semantyczny w staroczeskim i polskim: Strachota.
Metudius por. Metody.
Mękarz - z greckiego w znaczeniu: makar ‘szczęśliwy’. Wśród świętych: Makary Wielki zwany Egipskim lub Starszym; Makary Młodszy zwany Aleksandryjskim, IV w.
I. Mękarz; wschodniosłowiańskie Makar, Makrej; łacińskie Macarius.
II. Mękarzec; wschodniosłowiańskie Makarzec (kresy południowe); wschodniosłowiańskie Makarowic(z).
Michaelis – imię żeńskie od męskiego, por. Michał.
I. Łac. Michaelis.
II. Michałka.
Michał – por. hebrajskie mikha’el ‘któż jest jak Bóg’. W Biblii: Michał, imię archanioła o czci liturgicznej i kulcie w Kościele.
I. Michał; wschodniosłowiańskie Michajło, Michało, Michol, Michoł, Michul, Michuł; łac. Michael; zlatynizowane Michahel, Michaelo.
Z niemieckiego: Michial, Michiel, Michel, Micher (= Michel, Śląsk, kresy południowe), Michil, Mechel.
II. 1. Michalec, Michalik, Michałek, Michałko, Michałuszek, Michałuszko; z łac. sufiksem Michalinus; Michalewicz, Michalkowic, Michałkowa fem., Michałkowic(z), Michałow, Michałowa fem., Michałowic(z); z niemieckim sufiksem Michalinne fem., Michalkinne fem.; z łacińskim sufiksem Michalkovissa fem.; por. też Michaelis fem.
Michaelek, Michaelko.
Wschodniosłowiańskie Michajłow, Michajłowic(z).
Wschodniosłowiańskie Michola, Michoła, Micholak, Michołak.
Z podstawą zniemczoną:Michelik, michelkowa fem., Michilowic; z niemieckim sufiksem Michelinne fem., Michilinne fem.
2. Mich, Michej, Michno, micho, Michoń, Michońko; Michnowa fem., Michnowic(z), Michowic (formy homonimiczne z Mich – od Mikołaj; por. też Miło-.
Miniec, Miniek, Miń, Mińczyk, Mińko (= Michael); Miniowic(z), mińkowa fem., Mińkowic(z) (też od Mikołaj); formy homonimiczne z Min, Miń od Mina lub od rodzimych imion złożonych por. Mini-.
3. Cholak, Chołak (kresy południowe).
III. Długi Michał, Mały Michał, Mały Michałek; Długa Michałowa fem.
Łacińskie: Longus Michael.
Niemieckie: Klein Michil, Langmichel, Lengemichil, Reichmichil, S(z)qarc Mechel; Kleine Michilinne; por. Klein, Lang, Schwarz.
Mikita - z greckiego w znaczeniu ‘zwycięstwo’. Wśród świętych: Mikita (Nikita) ,męczennik w Nikomedii za cesarza Maksymiana.
I. Wschodniosłowiańskie Mikita.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Mikicię, Mikitka; mikicic(z) ,Mikicin, Mikitowa fem., Mikitowic(z).
2. Micz (= Mikita); dalsze formy z podstawą Micz- homonimiczne ze derywatami od Mikołaj, por. Mikołaj II. 3.
Mik, Mika itd. formy homonimiczne ze derywatami od Mikołaj, por. Mikołaj II. 3.
Mikołaj - z greckiego w znaczeniu ‘zwycięstwo’ i ‘lud, ludzie, wojownicy’. Wśród świętych: Mikołaj, biskup Miry w Licji (w Małej Azji), cudotwórca, IV w.; od przewiezienia relikwii do Bari (we Włoszech) w XI w. kult świętego szerzy się na całym zachodzie Europy.
I. Mikołaj, Mikułaj, Nikołaj.
Mikołasz, Mikolasz, Mikułasz, Mikulasz, Nikołasz, Nikolasz.
Mikoła, Mikora, Mikuła, Nikoła.
Mikoł, Mikuł, Nikoł, Nikuł; zlatynizowane Miculus, Nicolus,
Miklasz, Miklosz, Miklusz, Niklasz, Niklosz, Nikros(z), Niklusz.
Łacińskie Nocolaus; zlatynizowane Micolaus, Nicolaus, Niculaus.
II. 1. Mikołajczę, Mikołajec, Mikołajek, Mikołajko, Mikułajko, Mikołajew, Mikołajewa fem., Mikołajewicz, Mikołajkowic, Mikołajow, Mikołajowa fem., Mikołajowic(z), Nikołajew, Nikołajow; z niemieckim sufiksem Mokolainne fem., Mikulainne gem. Por. też Nikołaja fem.
Mikołaszek, Mikolaszek, Nikołaszko, Nikolaszko; Mikołaszow, Mikolaszow.
Mikołacz, Mikołaczka, Mikołak, Mikołek, Mikołka, Mikołko, Mikorda (kresy południowe), Mikoretko, Mikulec, Mikułka, Mikuło, Mikurda; Nikołyszka (kresy południowe), Nikorek, Mikolicz, Mikołowa fem., Mikulewic(z), Mikulczyc(z), Mikulczyna fem., Mikulc(z), Mikulina fem., Mikułkowic, Mikułowic, Nikorzyc.
- Mikuławszewic, Mikulauszewic, Nikoławszowic, Nikolaus(z)owic.
2. Mikla, Miklec, Miklo, Mikloch, Niklik, Niklin, Niklisz, Niklo; Miklowic, Niklew, Niklow, Niklowa fem., Niklowic(z); por. też Mikla fem. s.v. Nikołaja fem.
Miklaszek, Miklaszowa fem., Miklaszowic(z), Miklaszowna fem., Miklaszowa fem., Niklaszowa fem.
- Nikloszewa fem., Nikloszow, Nikloszowa fem.
- Mikluszowa fem., Mikluszowic, z łac. sufiksem Mikluszonissa fem.
Micz, Miczaj (= Miczań), Miczajko, Miczak, Miczałek, Miczań, Miczan, Miczek, Miczel, Miczęda, Miczka, Miczko, Miczoła, Miczonka, Michoń, Miczuta, Miczyk, Miczyna, Mik, Mika, Mikel, Mikisz, Mikno, Miko, Mikoniec, Mikost, Mikosz, Mikoszek, Mikoszk,
III. Długi Michał, Mały Michał, Mały Michałek; Długa Michałowa fem.
Łacińskie: Longus Michael.
Niemieckie: Klein Michil, Langmichel, Lengemichil, Reichmichil, S(z)qarc Mechel; Kleine Michilinne; por. Klein, Lang, Schwarz.
Mikita - z greckiego w znaczeniu ‘zwycięstwo’. Wśród świętych: Mikita (Nikita) ,męczennik w Nikomedii za cesarza Maksymiana.
I. Wschodniosłowiańskie Mikita.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Mikicię, Mikitka; mikicic(z) ,Mikicin, Mikitowa fem., Mikitowic(z).
2. Micz (= Mikita); dalsze formy z podstawą Micz- homonimiczne ze derywatami od Mikołaj, por. Mikołaj II. 3.
Mik, Mika itd. formy homonimiczne ze derywatami od Mikołaj, por. Mikołaj II. 3.
Mikołaj - z greckiego w znaczeniu ‘zwycięstwo’ i ‘lud, ludzie, wojownicy’. Wśród świętych: Mikołaj, biskup Miry w Licji (w Małej Azji), cudotwórca, IV w.; od przewiezienia relikwii do Bari (we Włoszech) w XI w. kult świętego szerzy się na całym zachodzie Europy.
I. Mikołaj, Mikułaj, Nikołaj.
Mikołasz, Mikolasz, Mikułasz, Mikulasz, Nikołasz, Nikolasz.
Mikoła, Mikora, Mikuła, Nikoła.
Mikoł, Mikuł, Nikoł, Nikuł; zlatynizowane Miculus, Nicolus,
Miklasz, Miklosz, Miklusz, Niklasz, Niklosz, Nikros(z), Niklusz.
Łacińskie Nocolaus; zlatynizowane Micolaus, Nicolaus, Niculaus.
II. 1. Mikołajczę, Mikołajec, Mikołajek, Mikołajko, Mikułajko, Mikołajew, Mikołajewa fem., Mikołajewicz, Mikołajkowic, Mikołajow, Mikołajowa fem., Mikołajowic(z), Nikołajew, Nikołajow; z niemieckim sufiksem Mokolainne fem., Mikulainne gem. Por. też Nikołaja fem.
Mikołaszek, Mikolaszek, Nikołaszko, Nikolaszko; Mikołaszow, Mikolaszow.
Mikołacz, Mikołaczka, Mikołak, Mikołek, Mikołka, Mikołko, Mikorda (kresy południowe), Mikoretko, Mikulec, Mikułka, Mikuło, Mikurda; Nikołyszka (kresy południowe), Nikorek, Mikolicz, Mikołowa fem., Mikulewic(z), Mikulczyc(z), Mikulczyna fem., Mikulc(z), Mikulina fem., Mikułkowic, Mikułowic, Nikorzyc.
- Mikuławszewic, Mikulauszewic, Nikoławszowic, Nikolaus(z)owic.
2. Mikla, Miklec, Miklo, Mikloch, Niklik, Niklin, Niklisz, Niklo; Miklowic, Niklew, Niklow, Niklowa fem., Niklowic(z); por. też Mikla fem. s.v. Nikołaja fem.
Miklaszek, Miklaszowa fem., Miklaszowic(z), Miklaszowna fem., Miklaszowa fem., Niklaszowa fem.
- Nikloszewa fem., Nikloszow, Nikloszowa fem.
- Mikluszowa fem., Mikluszowic, z łac. sufiksem Mikluszonissa fem.
Micz, Miczaj (= Miczań), Miczajko, Miczak, Miczałek, Miczań, Miczan, Miczek, Miczel, Miczęda, Miczka, Miczko, Miczoła, Miczonka, Michoń, Miczuta, Miczyk, Miczyna, Mik, Mika, Mikel, Mikisz, Mikno, Miko, Mikoniec, Mikost, Mikosz, Mikoszek, Mikoszk,
Mikoszka, Mikoszko, Miksz, Miksa, Miksza, Mikszar (?)
Mikszo, Mikszyk, Miksik ,Mikusz, Mikut, Mikuta; Miczkow, Miczkowa fem.,
Miczkowic(z); z łacińskim sufiksem Miczkoissa fem., Mikniew, Miknow, Miknowa
fem., Mikoszew, Mikoszewa fem., Mikoszewic, Mikoszkowic, Mikoszow, Mikoszowa
fem., Mikoszowic, Mikowic(z), Mikszyc(z), Miksic(z), Mikucina fem., Mikuszowic.
Nicz, Niczak, Niczek, Niczel, Niczk, Niczko, Niczo, Niczyk, Niecz, Niecek, Niecko, Neikisz, Niekusz (Nik), Nikiel, Nikil, Nikisz, Niko, Nikosz, Nikoszek, Nikoszko, Niksz, Nikusz, Nikuszek, Nikuszko, Niczkow, Niczkowa fem., Niczkowic, Niczkowic(z), Nieczkowa fem., Nieczkowic(z), Nieczyc(z); Niekow, nikoszowic(z), Nikowa fem., Nikowic(z).
4. Mich, Michasz (= Miczek), Michna (= Nicolaus), Michonko; por. też Mich- s.v. Michał II. 2. Miniec, Miniek, Miń (może też od rodzimiego Minigniew, por. Mini-, por. też Michał II. 2. Misz (= Nicolaus), Misza (= Nicolaus), Miszak (= Nicolaus), Miszala, Miszała, Miszałka (= Nicolaus), Miszko, Miszo (= Nicolaus), Miszota, Miszyna; Michnikowic(z), Michnic, Michowic, Miszczyc, Miszczyna fem., Miszewa fem., Miszewic(z), Miszkow, Miszkowic, Miszkowo (?), Miszonowic (= Nicolaus), Miszowa fem., Miszowcowic, Miszowic(z), Miszowiec (= Miszowic), Miszyn.
Może też niekiedy na kresach wschodnich od Dymitr; także od rodzimych imion z członem miło-, por. Miło-; możliwe też od My-, por. Myśli-.
Nich, Nichno, Nisz, Niszek.
5. Kołaj (= Nicolaus, Koław).
6. Kołasz, Kolaszek, Kolaszko.
7. Kolaw (?) (= Kołaj).
8. Kolec i Kolc (też od apelatywu kolec, kolc por. Kolec), Kolesz, Koleszko, Kolisz, Koluszek, Kołuszek (kresy południowe), Koluszka, Kołuszka, Koluszko, Kołuszko (kresy południowe), Koluszo, Kołuszo, Koła, kola (= Nicolaus), Kołaczek (= ? Nicolaus), Kołaczko, Kołak (też od apelatywu kołak ‘kołacz’ (por. Kołacz), Kołczek, Kołaczek, Kołda, Kołeczek, Kołeczko, Kołek, Kołk (też od koł, kołek, por. Koł-), Koło (= Koła, por. Koło), Kołosz; z łacinskim sufiksem Colinus (por. Colin: Nicolin: Nicolaus), Kolewa fem., Kolic(z), Kolina fem, Koluszkowic, Kołuszkowic, Kołaczkowa fem., Kołaczkowic, Koleczkowa fem., Kołeczkowic(z), Kołowic(z).
Kuł, Kul, Kuła, Kula; też od apelatywu, por. Kula.
9. z niemieckiego Glawek, Glawko, Klaus, Klawek, Klawesz, Klawko, Klawo, Klawosz, Klewek, Klewiec ,Klewko; por. niem. Clawes, Clewes, Klewe, Klafke; Nicolaus.
10. Klas(z) (od Nikolaus), z niemieckim sufiksem Klas(z)Man, Klosel, Klosil, Klosz (por. też Kłos ), Klos(z)a, Klos(z)ek, Klos(z)k, Klos(z)ko, Klos(z)yk, z niemieckim sufiksem Kloslinus, Klos(z)man; Klos(z)kowic(z).
Klus(z), Klus(z)ek (por. tez od Kłus), Klus(z)kowa fem., Klus(z)owa fem., Kluszyc (por. niem. Klus < Nicolaus).
Glezyl (por. niem. Glasel < Nicolaus).
11. Losel (por. niem. Lös(e)l < Nicolaus).
12. Kloszek (= Nicolaus), Koszęt, Koszk, Koszko (= Nicolaus)’ możliwe też od Kosz- por. Kosz.
13. Kluchno (= Klus(z) = Nicolaus).
III. Długi Mikołaj, Mały Mikołaj.
Grossnickel, Feter Nikiel – Fetir Nikiel, Korc(z)nikiel (por. Gross, Fet, Kurtz ).
Czarny Niklosz, Langeniklos(z), Weis Niklosz; por. Lang i Weiss.
Albus Niczek, Langenicze.
Połtora Mikołaje, Połtora Mikołaj, Pułtora Mikoła.
Mikołajka por. Nikolaja fem.
Miron - z greckiego w znaczeniu ‘wonny olejek’. Wśród świętych: Św. Miron z Achai, męczennik za cesarza Decjusza, zm. ca 250.
I. Miron; wschodniosłowiańskie N(i)ero, N(i)Eron.
II. Możliwe formy pochodne, homonimiczne z derywatami od rodzimych imion złożonych, por. Miro-.
Misajło – por. hebrajskie miša’el ‘kim (czym) jest Bóg’. W Biblii: między innymi jeden z trzech towarzyszy proroka Daniela w niewoli babilońskiej.
I. Wschodniosłowiańskie Misajło.
Mityfor - z greckiego w znaczeniu ‘niosę zwycięstwo’. Wśród świętych: Nikifor, męczennik w Antiochii Syryjskiej, zm. ca 258.
Nicz, Niczak, Niczek, Niczel, Niczk, Niczko, Niczo, Niczyk, Niecz, Niecek, Niecko, Neikisz, Niekusz (Nik), Nikiel, Nikil, Nikisz, Niko, Nikosz, Nikoszek, Nikoszko, Niksz, Nikusz, Nikuszek, Nikuszko, Niczkow, Niczkowa fem., Niczkowic, Niczkowic(z), Nieczkowa fem., Nieczkowic(z), Nieczyc(z); Niekow, nikoszowic(z), Nikowa fem., Nikowic(z).
4. Mich, Michasz (= Miczek), Michna (= Nicolaus), Michonko; por. też Mich- s.v. Michał II. 2. Miniec, Miniek, Miń (może też od rodzimiego Minigniew, por. Mini-, por. też Michał II. 2. Misz (= Nicolaus), Misza (= Nicolaus), Miszak (= Nicolaus), Miszala, Miszała, Miszałka (= Nicolaus), Miszko, Miszo (= Nicolaus), Miszota, Miszyna; Michnikowic(z), Michnic, Michowic, Miszczyc, Miszczyna fem., Miszewa fem., Miszewic(z), Miszkow, Miszkowic, Miszkowo (?), Miszonowic (= Nicolaus), Miszowa fem., Miszowcowic, Miszowic(z), Miszowiec (= Miszowic), Miszyn.
Może też niekiedy na kresach wschodnich od Dymitr; także od rodzimych imion z członem miło-, por. Miło-; możliwe też od My-, por. Myśli-.
Nich, Nichno, Nisz, Niszek.
5. Kołaj (= Nicolaus, Koław).
6. Kołasz, Kolaszek, Kolaszko.
7. Kolaw (?) (= Kołaj).
8. Kolec i Kolc (też od apelatywu kolec, kolc por. Kolec), Kolesz, Koleszko, Kolisz, Koluszek, Kołuszek (kresy południowe), Koluszka, Kołuszka, Koluszko, Kołuszko (kresy południowe), Koluszo, Kołuszo, Koła, kola (= Nicolaus), Kołaczek (= ? Nicolaus), Kołaczko, Kołak (też od apelatywu kołak ‘kołacz’ (por. Kołacz), Kołczek, Kołaczek, Kołda, Kołeczek, Kołeczko, Kołek, Kołk (też od koł, kołek, por. Koł-), Koło (= Koła, por. Koło), Kołosz; z łacinskim sufiksem Colinus (por. Colin: Nicolin: Nicolaus), Kolewa fem., Kolic(z), Kolina fem, Koluszkowic, Kołuszkowic, Kołaczkowa fem., Kołaczkowic, Koleczkowa fem., Kołeczkowic(z), Kołowic(z).
Kuł, Kul, Kuła, Kula; też od apelatywu, por. Kula.
9. z niemieckiego Glawek, Glawko, Klaus, Klawek, Klawesz, Klawko, Klawo, Klawosz, Klewek, Klewiec ,Klewko; por. niem. Clawes, Clewes, Klewe, Klafke; Nicolaus.
10. Klas(z) (od Nikolaus), z niemieckim sufiksem Klas(z)Man, Klosel, Klosil, Klosz (por. też Kłos ), Klos(z)a, Klos(z)ek, Klos(z)k, Klos(z)ko, Klos(z)yk, z niemieckim sufiksem Kloslinus, Klos(z)man; Klos(z)kowic(z).
Klus(z), Klus(z)ek (por. tez od Kłus), Klus(z)kowa fem., Klus(z)owa fem., Kluszyc (por. niem. Klus < Nicolaus).
Glezyl (por. niem. Glasel < Nicolaus).
11. Losel (por. niem. Lös(e)l < Nicolaus).
12. Kloszek (= Nicolaus), Koszęt, Koszk, Koszko (= Nicolaus)’ możliwe też od Kosz- por. Kosz.
13. Kluchno (= Klus(z) = Nicolaus).
III. Długi Mikołaj, Mały Mikołaj.
Grossnickel, Feter Nikiel – Fetir Nikiel, Korc(z)nikiel (por. Gross, Fet, Kurtz ).
Czarny Niklosz, Langeniklos(z), Weis Niklosz; por. Lang i Weiss.
Albus Niczek, Langenicze.
Połtora Mikołaje, Połtora Mikołaj, Pułtora Mikoła.
Mikołajka por. Nikolaja fem.
Miron - z greckiego w znaczeniu ‘wonny olejek’. Wśród świętych: Św. Miron z Achai, męczennik za cesarza Decjusza, zm. ca 250.
I. Miron; wschodniosłowiańskie N(i)ero, N(i)Eron.
II. Możliwe formy pochodne, homonimiczne z derywatami od rodzimych imion złożonych, por. Miro-.
Misajło – por. hebrajskie miša’el ‘kim (czym) jest Bóg’. W Biblii: między innymi jeden z trzech towarzyszy proroka Daniela w niewoli babilońskiej.
I. Wschodniosłowiańskie Misajło.
Mityfor - z greckiego w znaczeniu ‘niosę zwycięstwo’. Wśród świętych: Nikifor, męczennik w Antiochii Syryjskiej, zm. ca 258.
I. Wschodniosłowiańskie Mityfor.
II. Michno (= Mityfor), możliwe dalsze skrócenia Homonimiczne z derywatami od Mikołaj, por. Mikołaj II. 4.
Mojżesz – por. hebrajskie mošeh; imię pochodzenia hebrajskiego lub egipskiego o etymologii nie wyjaśnionej; może od egipskiego msj ‘urodzić’, arabskiego i ugaryckiego m-w-sz ‘dziecię nowonarodzone’, koptyjskiego mo ‘woda’ i usza ‘wydobyć’, hebrajskiego naszach ‘wyciągnąć (z wody)’; etymologia ludowa – biblijna: Mojżesz ‘wydobyty z wody’. W Biblii: Mojżesz, prorok.
I. Mojżesz; łac. Moyses; wschodniosłowiańskie Mojsiej, Moszej.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Mojszowic(z).
2. wschodniosłowiańskie Mońko.
Monaldus – por. staro–wysoko-niemieckie Munuald, Monald (z gockiego munan ‘myśleć’ i staro saskiego waldan ‘rządzić, panować’ por. też Mun i Wald. Wśród świętych: Monaldus z Ankony , franciszkanin, zm. 1288.
I. Łacińskie Monaldus (przybysz z Włoch).
Morel – por. łacińskie cognomen Maurelius, Maurilius (od nazwy etnicznej Maurus). Wśród świętych: Św. Maurelius, uczeń św. Ambrożego, biskup Angers, zm. 437.
I. Morel, Moryl.
II. Michno (= Mityfor), możliwe dalsze skrócenia Homonimiczne z derywatami od Mikołaj, por. Mikołaj II. 4.
Mojżesz – por. hebrajskie mošeh; imię pochodzenia hebrajskiego lub egipskiego o etymologii nie wyjaśnionej; może od egipskiego msj ‘urodzić’, arabskiego i ugaryckiego m-w-sz ‘dziecię nowonarodzone’, koptyjskiego mo ‘woda’ i usza ‘wydobyć’, hebrajskiego naszach ‘wyciągnąć (z wody)’; etymologia ludowa – biblijna: Mojżesz ‘wydobyty z wody’. W Biblii: Mojżesz, prorok.
I. Mojżesz; łac. Moyses; wschodniosłowiańskie Mojsiej, Moszej.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Mojszowic(z).
2. wschodniosłowiańskie Mońko.
Monaldus – por. staro–wysoko-niemieckie Munuald, Monald (z gockiego munan ‘myśleć’ i staro saskiego waldan ‘rządzić, panować’ por. też Mun i Wald. Wśród świętych: Monaldus z Ankony , franciszkanin, zm. 1288.
I. Łacińskie Monaldus (przybysz z Włoch).
Morel – por. łacińskie cognomen Maurelius, Maurilius (od nazwy etnicznej Maurus). Wśród świętych: Św. Maurelius, uczeń św. Ambrożego, biskup Angers, zm. 437.
I. Morel, Moryl.
N
Nabur – pochodzenie imienia jest niejednoznaczne. Wśród imion chrześcijańskich występuje Nabor o etymologii nie wyjaśnionej, przypuszczalnie hebrajskiej lub punickiej. Opracowania hagiograficzne wymieniają trzech świętych o tym imieniu. Wśród nich najbardziej znany był Nabor występujący wraz z Feliksem, męczennik w Mediolanie, zm. ca 304; święty doznawał szczególnej czci w Metzu, w opactwie benedyktyńskim, które od jego imienia wzięło nazwę St. Nabor < nazwa miejscowa Naborowo, możliwe też inne jego pochodzenie, por. odapelatywne Na- i Borzy-.
I. Nabur (z pierwotnego Nabor).
II. Naborzyc.
Narcyz - z greckiego w znaczeniu ‘senność, głęboki sen’, ‘zdrętwienie, zesztywnienie, martwota’. Wśród świętych: Narcyz, arcybiskup Jerozolimy, II w.; arcybiskup i męczennik w Hiszpanii, IV w.; też postać w mitologii i literaturze greckiej.
I. Narcyz; łac. Narcissus.
Natalija fem. – por. łac. cognomen Natalis (od łacińskiego natalis ‘miejsce urodzenia, czas urodzenia’). Wśród świętych: Natalia z Nikomedii, męczennica za cesarza Maksymiana, III w.
I. Natalija; łac. Natalia.
II. Natka.
Nazar - z greckiego w znaczeniu ‘pochodzący z Nazaretu’. Wśród świętych: Nazar z Mediolanu, męczennik za cesarza Nerona, zm. ca 68, czczony wcześnie we Francji i zachodnich Niemczech.
I. Nazar.
II. Nazarek.
Nehemias – por. hebrajskie nechemejah ‘Bóg (Jahwe) pocieszy’, ‘Bóg jest pociechą’. W Biblii: Nehemiasz, prorok.
I. Łac. Nehemias, Neemias.
Nereus - z greckiego w znaczeniu ‘płynąć’. W Biblii: Nereusz, chrześcijanin. Wśród świętych: męczennik w Rzymie, I w., męczennik w Afryce, IV w.; w mitologii greckiej Nereus, ©og wody, morza.
I. Łac. Nereus.
Nestor por. Nieścior.
Nicasius - z greckiego w znaczeniu ‘zwycięstwo’ lub ‘bogini zwycięstwa’. Wśród świętych: Nicasius biskup galijski i męczennik V w.; arcybiskup Reims ,zm. 451, czczony też w Niemczech.
I. Łac. Nicasius.
N(i)eron por. Miron.
Nieścior – pochodzenia greckiego. Wśród świętych: Nestor, męczennik w Tessalonikach, zm. ca 306; mnich z Ławry Peczerskiej w Kijowie, IX w.; także postać z mitologii greckiej.
I. Wschodniosłowiańskie Nieścior, Nieścier, fiest(i)or, Nestor, Niest(i)er, Nester.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Niestruch; N(i)estorowa; z niemieckim sufiksem Nestorinne fem., Nieściorkowic(z).
2. Wschodniosłowiańskie N(i)est, Nest, Niesta, Niestach, Niestak, Niestum; Niestowic(z), Nieściow.
3. Wschodniosłowiańskie Niesz; Nieszkowic(z), Nieszow (por. też odapelatywne Niego-).
Nikodem - z greckiego w znaczeniu ‘zwycięstwo’ i ‘kraj, kraina; ludność, lud’. W Biblii: Nikodem, faryzeusz, tajemny uczeń Chrystusa.
I. Nikodem; łac. Nikodemus.
Nikołaj por. Mikołaj.
Nikołaja fem. – imię żeńskie od męskiego, por. Mikołaj.
I. Nikołaja; zlatynizowane Nicolaa.
II. 1. Mikołajka.
2. Mikla.
3. Mikoszka.
4. Michna (= Nikołaja).
Nikon - z greckiego w znaczeniu ‘zwycięstwo’ i sufiks – ov. Wśród świętych: Nikon, męczennik w Antiochii za cesarza Dioklecjana; biskup i męczennik na Sycylii, zm. 250.
I. Wschodniosłowiańskie Nikon.
Nitart – por. staro–wysoko-niemieckie Nidhart, Nitart (od staro–wysoko-niemieckiego nith, nid ‘zazdrość’, jako człon imienny w znaczeniu ‘nienawiść, gniew, zapał wojenny’ i od staro–wysoko-niemieckiego hart ‘silny, odważny’. Wśród świętych: Nitart, mnich w Corbie (w północnej Francji), następnie misjonarz w Szwecji i męczennik, IX w.
I. Nitart, Nitert, nietart; zlatynizowane Nitardus.
Noe – por. hebrajskie no’ah ‘spokój, odpoczynek’ w związku z rdzeniem nhm ‘pocieszyć (się)’. W Biblii: Noe, patriarcha.
I. Łac. Noe.
II. Nojek.
Noel – por. starofrancuskie nouel, noel, z łac. natalis (dies) ‘dzień narodzenia’; francuskie Noël ‘w znaczeniu ‘Boże Narodzenie’; imię związane z wydarzeniem biblijnym.
I. Z francuskiego Noel.
Nonna fem. – por. łacińskie cognomen Nonnus/a o nie wyjaśnionym pochodzeniu; w łacinie średniowiecznej nonna oznacza ‘przełożoną klasztoru, mniszkę’. Wśród świętych: Nonna, matka św. Grzegorza z Nazjanzu, IV w.
I. Łac. Nonna.
Nora fem. – por. arabskie Ellinor ‘Bóg jest moim światłem’. Wśród świętych: Eleonora, królowa angielska rodem z Prowansji, zm. 1291.
II. Nora.
Norbert – por. staro–wysoko-niemieckie Nordobert , Norbert (może od staro–wysoko-niemieckiego nord ‘północ i od staro–wysoko-niemieckiego beraht ‘jasny, błyszczący’; por. też inne etymologie s.v. Nord). Wśród świętych: Norbert, arcybiskup Magdeburga, założyciel zakonu norbertanów, zm. 1134.
I. Norbert.
Nabur – pochodzenie imienia jest niejednoznaczne. Wśród imion chrześcijańskich występuje Nabor o etymologii nie wyjaśnionej, przypuszczalnie hebrajskiej lub punickiej. Opracowania hagiograficzne wymieniają trzech świętych o tym imieniu. Wśród nich najbardziej znany był Nabor występujący wraz z Feliksem, męczennik w Mediolanie, zm. ca 304; święty doznawał szczególnej czci w Metzu, w opactwie benedyktyńskim, które od jego imienia wzięło nazwę St. Nabor < nazwa miejscowa Naborowo, możliwe też inne jego pochodzenie, por. odapelatywne Na- i Borzy-.
I. Nabur (z pierwotnego Nabor).
II. Naborzyc.
Narcyz - z greckiego w znaczeniu ‘senność, głęboki sen’, ‘zdrętwienie, zesztywnienie, martwota’. Wśród świętych: Narcyz, arcybiskup Jerozolimy, II w.; arcybiskup i męczennik w Hiszpanii, IV w.; też postać w mitologii i literaturze greckiej.
I. Narcyz; łac. Narcissus.
Natalija fem. – por. łac. cognomen Natalis (od łacińskiego natalis ‘miejsce urodzenia, czas urodzenia’). Wśród świętych: Natalia z Nikomedii, męczennica za cesarza Maksymiana, III w.
I. Natalija; łac. Natalia.
II. Natka.
Nazar - z greckiego w znaczeniu ‘pochodzący z Nazaretu’. Wśród świętych: Nazar z Mediolanu, męczennik za cesarza Nerona, zm. ca 68, czczony wcześnie we Francji i zachodnich Niemczech.
I. Nazar.
II. Nazarek.
Nehemias – por. hebrajskie nechemejah ‘Bóg (Jahwe) pocieszy’, ‘Bóg jest pociechą’. W Biblii: Nehemiasz, prorok.
I. Łac. Nehemias, Neemias.
Nereus - z greckiego w znaczeniu ‘płynąć’. W Biblii: Nereusz, chrześcijanin. Wśród świętych: męczennik w Rzymie, I w., męczennik w Afryce, IV w.; w mitologii greckiej Nereus, ©og wody, morza.
I. Łac. Nereus.
Nestor por. Nieścior.
Nicasius - z greckiego w znaczeniu ‘zwycięstwo’ lub ‘bogini zwycięstwa’. Wśród świętych: Nicasius biskup galijski i męczennik V w.; arcybiskup Reims ,zm. 451, czczony też w Niemczech.
I. Łac. Nicasius.
N(i)eron por. Miron.
Nieścior – pochodzenia greckiego. Wśród świętych: Nestor, męczennik w Tessalonikach, zm. ca 306; mnich z Ławry Peczerskiej w Kijowie, IX w.; także postać z mitologii greckiej.
I. Wschodniosłowiańskie Nieścior, Nieścier, fiest(i)or, Nestor, Niest(i)er, Nester.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Niestruch; N(i)estorowa; z niemieckim sufiksem Nestorinne fem., Nieściorkowic(z).
2. Wschodniosłowiańskie N(i)est, Nest, Niesta, Niestach, Niestak, Niestum; Niestowic(z), Nieściow.
3. Wschodniosłowiańskie Niesz; Nieszkowic(z), Nieszow (por. też odapelatywne Niego-).
Nikodem - z greckiego w znaczeniu ‘zwycięstwo’ i ‘kraj, kraina; ludność, lud’. W Biblii: Nikodem, faryzeusz, tajemny uczeń Chrystusa.
I. Nikodem; łac. Nikodemus.
Nikołaj por. Mikołaj.
Nikołaja fem. – imię żeńskie od męskiego, por. Mikołaj.
I. Nikołaja; zlatynizowane Nicolaa.
II. 1. Mikołajka.
2. Mikla.
3. Mikoszka.
4. Michna (= Nikołaja).
Nikon - z greckiego w znaczeniu ‘zwycięstwo’ i sufiks – ov. Wśród świętych: Nikon, męczennik w Antiochii za cesarza Dioklecjana; biskup i męczennik na Sycylii, zm. 250.
I. Wschodniosłowiańskie Nikon.
Nitart – por. staro–wysoko-niemieckie Nidhart, Nitart (od staro–wysoko-niemieckiego nith, nid ‘zazdrość’, jako człon imienny w znaczeniu ‘nienawiść, gniew, zapał wojenny’ i od staro–wysoko-niemieckiego hart ‘silny, odważny’. Wśród świętych: Nitart, mnich w Corbie (w północnej Francji), następnie misjonarz w Szwecji i męczennik, IX w.
I. Nitart, Nitert, nietart; zlatynizowane Nitardus.
Noe – por. hebrajskie no’ah ‘spokój, odpoczynek’ w związku z rdzeniem nhm ‘pocieszyć (się)’. W Biblii: Noe, patriarcha.
I. Łac. Noe.
II. Nojek.
Noel – por. starofrancuskie nouel, noel, z łac. natalis (dies) ‘dzień narodzenia’; francuskie Noël ‘w znaczeniu ‘Boże Narodzenie’; imię związane z wydarzeniem biblijnym.
I. Z francuskiego Noel.
Nonna fem. – por. łacińskie cognomen Nonnus/a o nie wyjaśnionym pochodzeniu; w łacinie średniowiecznej nonna oznacza ‘przełożoną klasztoru, mniszkę’. Wśród świętych: Nonna, matka św. Grzegorza z Nazjanzu, IV w.
I. Łac. Nonna.
Nora fem. – por. arabskie Ellinor ‘Bóg jest moim światłem’. Wśród świętych: Eleonora, królowa angielska rodem z Prowansji, zm. 1291.
II. Nora.
Norbert – por. staro–wysoko-niemieckie Nordobert , Norbert (może od staro–wysoko-niemieckiego nord ‘północ i od staro–wysoko-niemieckiego beraht ‘jasny, błyszczący’; por. też inne etymologie s.v. Nord). Wśród świętych: Norbert, arcybiskup Magdeburga, założyciel zakonu norbertanów, zm. 1134.
I. Norbert.
O
Ochrym – por. hebrajskie ‘epherajim; etymologia popularna ‘urodzajny (kraj)’. Wśród świętych: Efraim Syryjczyk, diakon w Edessie, zm. ca 373.
I. Wschodniosłowiańskie Ochrym.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Chrymek, Chrymiec.
2. Ochniczek, Ochniczko (może też od Ochym).
Ochym - z greckiego w znaczeniu ‘dobrze’ i ‘dech, życie, umysł, duch’. Wśród świętych: Eutymiusz Wielki, mnich w Armenii, V w.; Eutyniusz, mnich w Jerozolimie, zm. ante 475.
I. Wschodniosłowiańskie Ochym, Jechym, Ofim.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Ochymiec (= Ochym).
2. Wschodniosłowiańskie Chemek, Chym, Chymak.
3. Wschodniosłowiańskie Cyniek, Chynowię.
4. Wschodniosłowiańskie Ochniczek, Ochniczko (może też od Ochrym 0.
Oda fem. – por. staro–wysoko-niemieckie Auda, Oda, Otta (od – por. staro–wysoko-niemieckiego öt, starosakiego öd ‘dziedzictwo, majątek’; możliwe skrócenie od niemieckich imion złożonych por. Od-. Wśród świętych: Oda z Amay (Belgia), zm. ante 634.
I. Oda, Ote, Uta.
II. Odzieszka = Odziaszka – Odzioszka, Otka.
Odo, Oto – por. staro–wysoko-niemieckie Audo, też Odo, Oddo, Oto, Otto, Hoto, Hotto, (– por. staro–wysoko-niemieckie öt, starosakie öd ‘dziedzictwo, majątek’), Możliwe pochodzenie odniemieckich imion złożonych typu Audoberacht itd. Wśród świętych: Odo, opad z Cluny, zm. 924; Otto z Bambergu, biskup, kanclerz króla Henryka IV, apostoł Pomorza, zm. 1136; w historii: imię cesarzy i książąt niemieckich, popularne w dynastii Ludolfingów.
I. Odo, Oddo, Oto, Otto, Hoto, Hotto, Odon.
II. Hota, Hotta; Hotowiec.
III. Ocik, Ot (= Ota), Ota, Otta, Otel, Otka (= Otta, Otto), Otko; Ocin, Ocina fem., Odowic; wschodniosłowiańskie Otina fem.; z niemieckim sufiksem Ottinne fem; z łacińskim sufiksem Ottonissa fem.
Ofana fem.- z greckiego – od imienia męskiego. Wśród świętych: Atanazja, wdowa, mniszka na wyspie Egina; Atanazja z Jerozolimy.
Ii. wschodniosłowiańskie Ofana.
Ofanasyj, Ofanas - z greckiego w znaczeniu ‘nieśmiertelność’, ‘nieśmiertelny’. Wśród świętych: Atanazy Wielki, biskup Aleksandrii, zm. ca 373.
I. Wschodniosłowiańskie Ofanasyj, Opanas.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Hanas(z), Chanas(z)ko, Hanaszko, Panas(z), Tanas(z), Hanas(z), Tanas(z)ko, Hanas(z)ko; Chanas(z)owic.
2. wschodniosłowiańskie Panacz, Paniec, Paniek, Paniel, Panko, Pań, Pańko (też od Pantelejmon, Pankrac i od apelatywu pan, por. Pan).
3. wschodniosłowiańskie Naszkowic(z) (może też od imion rodzimych, por. Na- ).
Ofiema, Offema - z greckiego w znaczeniu ‘dobrze’ i ‘wróżebne słowa, wieść’. Może motywowane religijnei przez imię św. Eufemii.
Ii. 1. Ofiema.
2. Fiema; Chwiemic; F(i)emkowic.
Może też Chemka, por. Joachym II. 3.
Ohafija por. Agata.
Oksenty - z greckiego w znaczeniu ‘powiększam, pomnażam, wzmacniam’. Wśród świętych: Oksenty, męczennik w Armenii, IV w.; pustelnik w Bitynii, zm. 473.
I. Wschodniosłowiańskie Oksenty.
II. Wschodniosłowiańskie Oksymka.
Oksyjanna (?) fem. – forma niejasna (w źródle z Wielkopolski, może zamiast Ożanna < Osanna (?).
I. Oksyjanna; łac. Oxianna.
Oksynija fem. - z greckiego w znaczeniu ‘dobrze’ i ‘gościnność’.
I. Wschodniosłowiańskie Oksyn(i)ja, Oksym(i)ja; zlatynizowane: Oxinia, Oximia.
Okulic(z) – por. łacińskie aquila ‘orzeł’. W Biblii: Alwila, współpracownik św. Pawła.
Ii. Wschodniosłowiańskie Okulic(z) (por. też Wakuła).
Olbracht por. Adalbert.
Oldrzych – por. staro–wysoko-niemieckie Uodalrich, Olrich, Ulrich; od staro–wysoko-niemieckiego adal ‘szlachetny ród’; od staro–wysoko-niemieckiego alt ‘stary’; od staro–wysoko-niemieckiego uodal ‘ojczyzna, posiadłość, dziedzictwo’ i staro–wysoko-niemieckiego rihhi ‘potężny, królewski’; por.
dokładniejsze objaśnienie s.v. Adel, Ald, Udal i Rich. Wśród świętych: Ulryk (Ulrich), biskup Augsburga (w Bawarii), zm. 973, kanonizowany w roku 993; Ulrich von Zell, benedyktyn z Cluny, zm. 1093. W historii: Oldrzych, Oldrich, książę czeski, zm. 1093.
I. Oldrzych, Olrzych, Holdrzych, Holrzych, Hulr(z)ych, Ulrzych, Uldrzych.
Oldrzyk, Olrzyk; zlatynizowane Oldricus, Olricus, Holdricus, Holricus, Holdricus, holricus, Hulricus, Uldricus, Ulricus.
Orlich, Ulrich.
Orlik, Horlik, Urlim (może też od apelatywu, por. Orzeł).
II. 1. Oldrzysz.
2. Hulik, Ul (może też od apelatywu ul), Ulek, Ulich, Ulka, Ulko, Ulusz; Hulewic(z), Hulowic(z), Ulewic(z), Ulowic(z) (może też od Ulijan < Julijan); por. też Ul.
Olefir - z greckiego w znaczeniu ‘wolny’, ‘zachowujący się jak wolny człowiek’. Wśród świętych: Eleuterius, biskup Illiricum i męczennik za cesarza Hadriana; męczennik w Konstantynopolu za cesarza Maksymiana.
I. Wschodniosłowiańskie Olefir, Olefar, Olifier, Olifir, Olichwir, Olofir, Holofier.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Olefierko, Olefirko, Olifierko, olifirko, Olifierko, Orefierko, Holefirko.
2. Wschodniosłowiańskie Olefiej.
3. Wschodniosłowiańskie Fierko, Firko.
Oleksander por. Aleksander.
Oleksy por. Aleksy.
Olena por. Helena.
Oliszej por. Eliseus.
Olizar por. Ele(j)azar.
Om(i)elijan, Omelijan, Omelan - por. łacińskie cognomen Amelianus, utworzone od nomen gentile Aemilius od praenomen Aemus (?) Wśród świętych: Emilian z Durostorum (w Bułgarii), męczennik, IV w., czczonu na Wschodzie i na Zachodzie.
I. Wschodniosłowiańskie Om(i)elijan; zlatynizowane Omelianus.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Om(i)elijanowic(z).
2. Wschodniosłowiańskie M(i)elijan, Melijan.
3. Wschodniosłowiańskie M(i)ela, Mela, mielanko, mielech, Mieleń, Mielesz, Mieleszka, Mieleszko, Mielinkowic(z), Mieliszko, Mielko, mileszko, Mieleszkowic(z), Mieleszowic(z), Mieloch; może też od Mielenty(j), Melentyj; por. też Miel.
4. Wschodniosłowiańskie Mień, mieńko (też od Mielenty, por. Melenty(j).
Onanija por. Ananija.
Ondrzej por. Andrzej.
Onikij - z greckiego. Wśród świętych: Joannicius, opat w Bitynii.
Ochrym – por. hebrajskie ‘epherajim; etymologia popularna ‘urodzajny (kraj)’. Wśród świętych: Efraim Syryjczyk, diakon w Edessie, zm. ca 373.
I. Wschodniosłowiańskie Ochrym.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Chrymek, Chrymiec.
2. Ochniczek, Ochniczko (może też od Ochym).
Ochym - z greckiego w znaczeniu ‘dobrze’ i ‘dech, życie, umysł, duch’. Wśród świętych: Eutymiusz Wielki, mnich w Armenii, V w.; Eutyniusz, mnich w Jerozolimie, zm. ante 475.
I. Wschodniosłowiańskie Ochym, Jechym, Ofim.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Ochymiec (= Ochym).
2. Wschodniosłowiańskie Chemek, Chym, Chymak.
3. Wschodniosłowiańskie Cyniek, Chynowię.
4. Wschodniosłowiańskie Ochniczek, Ochniczko (może też od Ochrym 0.
Oda fem. – por. staro–wysoko-niemieckie Auda, Oda, Otta (od – por. staro–wysoko-niemieckiego öt, starosakiego öd ‘dziedzictwo, majątek’; możliwe skrócenie od niemieckich imion złożonych por. Od-. Wśród świętych: Oda z Amay (Belgia), zm. ante 634.
I. Oda, Ote, Uta.
II. Odzieszka = Odziaszka – Odzioszka, Otka.
Odo, Oto – por. staro–wysoko-niemieckie Audo, też Odo, Oddo, Oto, Otto, Hoto, Hotto, (– por. staro–wysoko-niemieckie öt, starosakie öd ‘dziedzictwo, majątek’), Możliwe pochodzenie odniemieckich imion złożonych typu Audoberacht itd. Wśród świętych: Odo, opad z Cluny, zm. 924; Otto z Bambergu, biskup, kanclerz króla Henryka IV, apostoł Pomorza, zm. 1136; w historii: imię cesarzy i książąt niemieckich, popularne w dynastii Ludolfingów.
I. Odo, Oddo, Oto, Otto, Hoto, Hotto, Odon.
II. Hota, Hotta; Hotowiec.
III. Ocik, Ot (= Ota), Ota, Otta, Otel, Otka (= Otta, Otto), Otko; Ocin, Ocina fem., Odowic; wschodniosłowiańskie Otina fem.; z niemieckim sufiksem Ottinne fem; z łacińskim sufiksem Ottonissa fem.
Ofana fem.- z greckiego – od imienia męskiego. Wśród świętych: Atanazja, wdowa, mniszka na wyspie Egina; Atanazja z Jerozolimy.
Ii. wschodniosłowiańskie Ofana.
Ofanasyj, Ofanas - z greckiego w znaczeniu ‘nieśmiertelność’, ‘nieśmiertelny’. Wśród świętych: Atanazy Wielki, biskup Aleksandrii, zm. ca 373.
I. Wschodniosłowiańskie Ofanasyj, Opanas.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Hanas(z), Chanas(z)ko, Hanaszko, Panas(z), Tanas(z), Hanas(z), Tanas(z)ko, Hanas(z)ko; Chanas(z)owic.
2. wschodniosłowiańskie Panacz, Paniec, Paniek, Paniel, Panko, Pań, Pańko (też od Pantelejmon, Pankrac i od apelatywu pan, por. Pan).
3. wschodniosłowiańskie Naszkowic(z) (może też od imion rodzimych, por. Na- ).
Ofiema, Offema - z greckiego w znaczeniu ‘dobrze’ i ‘wróżebne słowa, wieść’. Może motywowane religijnei przez imię św. Eufemii.
Ii. 1. Ofiema.
2. Fiema; Chwiemic; F(i)emkowic.
Może też Chemka, por. Joachym II. 3.
Ohafija por. Agata.
Oksenty - z greckiego w znaczeniu ‘powiększam, pomnażam, wzmacniam’. Wśród świętych: Oksenty, męczennik w Armenii, IV w.; pustelnik w Bitynii, zm. 473.
I. Wschodniosłowiańskie Oksenty.
II. Wschodniosłowiańskie Oksymka.
Oksyjanna (?) fem. – forma niejasna (w źródle z Wielkopolski, może zamiast Ożanna < Osanna (?).
I. Oksyjanna; łac. Oxianna.
Oksynija fem. - z greckiego w znaczeniu ‘dobrze’ i ‘gościnność’.
I. Wschodniosłowiańskie Oksyn(i)ja, Oksym(i)ja; zlatynizowane: Oxinia, Oximia.
Okulic(z) – por. łacińskie aquila ‘orzeł’. W Biblii: Alwila, współpracownik św. Pawła.
Ii. Wschodniosłowiańskie Okulic(z) (por. też Wakuła).
Olbracht por. Adalbert.
Oldrzych – por. staro–wysoko-niemieckie Uodalrich, Olrich, Ulrich; od staro–wysoko-niemieckiego adal ‘szlachetny ród’; od staro–wysoko-niemieckiego alt ‘stary’; od staro–wysoko-niemieckiego uodal ‘ojczyzna, posiadłość, dziedzictwo’ i staro–wysoko-niemieckiego rihhi ‘potężny, królewski’; por.
dokładniejsze objaśnienie s.v. Adel, Ald, Udal i Rich. Wśród świętych: Ulryk (Ulrich), biskup Augsburga (w Bawarii), zm. 973, kanonizowany w roku 993; Ulrich von Zell, benedyktyn z Cluny, zm. 1093. W historii: Oldrzych, Oldrich, książę czeski, zm. 1093.
I. Oldrzych, Olrzych, Holdrzych, Holrzych, Hulr(z)ych, Ulrzych, Uldrzych.
Oldrzyk, Olrzyk; zlatynizowane Oldricus, Olricus, Holdricus, Holricus, Holdricus, holricus, Hulricus, Uldricus, Ulricus.
Orlich, Ulrich.
Orlik, Horlik, Urlim (może też od apelatywu, por. Orzeł).
II. 1. Oldrzysz.
2. Hulik, Ul (może też od apelatywu ul), Ulek, Ulich, Ulka, Ulko, Ulusz; Hulewic(z), Hulowic(z), Ulewic(z), Ulowic(z) (może też od Ulijan < Julijan); por. też Ul.
Olefir - z greckiego w znaczeniu ‘wolny’, ‘zachowujący się jak wolny człowiek’. Wśród świętych: Eleuterius, biskup Illiricum i męczennik za cesarza Hadriana; męczennik w Konstantynopolu za cesarza Maksymiana.
I. Wschodniosłowiańskie Olefir, Olefar, Olifier, Olifir, Olichwir, Olofir, Holofier.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Olefierko, Olefirko, Olifierko, olifirko, Olifierko, Orefierko, Holefirko.
2. Wschodniosłowiańskie Olefiej.
3. Wschodniosłowiańskie Fierko, Firko.
Oleksander por. Aleksander.
Oleksy por. Aleksy.
Olena por. Helena.
Oliszej por. Eliseus.
Olizar por. Ele(j)azar.
Om(i)elijan, Omelijan, Omelan - por. łacińskie cognomen Amelianus, utworzone od nomen gentile Aemilius od praenomen Aemus (?) Wśród świętych: Emilian z Durostorum (w Bułgarii), męczennik, IV w., czczonu na Wschodzie i na Zachodzie.
I. Wschodniosłowiańskie Om(i)elijan; zlatynizowane Omelianus.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Om(i)elijanowic(z).
2. Wschodniosłowiańskie M(i)elijan, Melijan.
3. Wschodniosłowiańskie M(i)ela, Mela, mielanko, mielech, Mieleń, Mielesz, Mieleszka, Mieleszko, Mielinkowic(z), Mieliszko, Mielko, mileszko, Mieleszkowic(z), Mieleszowic(z), Mieloch; może też od Mielenty(j), Melentyj; por. też Miel.
4. Wschodniosłowiańskie Mień, mieńko (też od Mielenty, por. Melenty(j).
Onanija por. Ananija.
Ondrzej por. Andrzej.
Onikij - z greckiego. Wśród świętych: Joannicius, opat w Bitynii.
I. Wschodniosłowiańskie Onikij.
Onofry(j) - z greckiego. Wśród świętych: Onufry, pustelnik w Egipcie, IV lub V w.
I. Wschodniosłowiańskie Onofry(j).
II. Możliwe derywaty z podstawą Om- homonimiczne z derywatami od Onanija, por. Ananija II. 2.
Onys(z)yj, Onisij - z greckiego w znaczeniu ‘korzyść, zysk, pożytek’. Wśród świętych: Nisius, męczennik w Izaurii w czasach apostolskich.
I. Wschodniosłowiańskie Onys(z)yj, Onisij, Onys(z), Onis(z), Honys(z)yj, Honisij, Honysz.
II. Możliwe skrócenia z podstawą Onus(z)-, por. Onys(z)ym II. 2.
Onys(z)ym, Onisim - z greckiego w znaczeniu ‘korzystny, pożyteczny’. Wśród świętych: Onezym, uczeń św. Pawła, biskup z Efezu, zm. ca 109.
I. Wschodniosłowiańskie Onys(z)ym, Onisim; Onys(z)yn, Onisin, Onos(z)ym, Onosim.
II. 1. Onys(z)ynic(z), Onisinic(z).
2. Nonys(z)ko, Honis(z)ko, Onys(z), Onis(z) (może też od Onys(z)yj), Onys(z)ek, - ko, Onis(z)ek, - ko, Onys(z)ko, Onis(z)ko, Onus(z)ył, Onis(z)ył; por. jeszcze Ananija II. 2.
Oremus – por. łacińskie oro, - are ‘mówić, prosić, modlić się’; oremus! ‘módlmy się!’. Przezwisko od zwrotu modlitewnego oremus.
I. Oremus.
Orfina fem. por. Fryfina fem.
Orgaszka (?) fem. – por. czeskie Jorga fem. (Jorg < Georgius, por. Jerzy)
II. Orgaszka.
Oryna por. Horyna fem.
Osmund – por. staro angielskie Osmund; od germańskiego ans, os ‘deus’ i staro–wysoko-niemieckiego mund ‘ochrona, obrona’. Wśród świętych: św. Osmund (Asmund), biskup Salisbury, zm. 1099.
I. Osmund; łac. Osmundus.
Ost (< Jost) (?) por. Jodok II. 3.
Ostafiej por. Awstacy.
Oswald – por. staro–wysoko-niemieckie Ansowald, Oswald (od germańskiego ans ‘deus’ i waldan ‘rządzić, panować’); por. też Ans i Wald. Wśród świętych: Oswald, król Nortumbrii, zm. 642 (mnisi irlandzcy przenieśli jego kult na kontynent); Oswald z Yorku, biskup Worcester, zm. 992.
I. Oswald, Hoswald; łac. Oswaldus; zlatynizowane Hoswaldus.
II.
II. Oswaldow.
Otmar – por. staro–wysoko-niemieckie Audomar, Otmar (staro–wysoko-niemieckie öt ‘posiadłość, dobrobyt’ i staro–wysoko-niemieckie mari ‘sławny’; por. też Od, Mer. Wśród świętych: Othmar, opat w St. Gallen. Zm. 759, którego kult szerzyli benedyktyni w całych Niemczech we wczesnym średniowieczu.
I. Otmar.
II. Otmarowic.
Otylija fem. – por. staro–wysoko-niemieckie Odilia (od staro–wysoko-niemieckiego uodal ‘ojczyzna, posiadłość, dziedzictwo’; od staro–wysoko-niemieckiego öt ‘posiadanie, posiadłość’); por. też Od. Wśród świętych: Otylia, Odylia, przełożona klasztoru Odilienberg (w Wogezach), zm. 720.
I. Otylija; łacińskie Othilia, Ot(t)Ilia, Odilia.
II. 1. Tylija.
2. Tychna, Tyszka.
Ozyjasz por. Jozyjasz.
Ożanna fem. – por. Hosanna, Osanna (od biblijnego osanna ‘okrzyk powitalny i modlitewny’, od łacińskiego hosanna, uzywanego w liturgii chrześcijańskiej; jako imię chrzestne występuje np. od XIII wieku we Francji Osanne, Ozanne, od XIV w. w Anglii (fem. i masc.).
I. Ożanna; łacińskie Osanna.
II. 1. Hożanka, Ożanka (= Osanbna, por staroczeskie Ozanka).
2. Hoszka, Oszka (< Ożka = Osanna, Ożanka).
Ożanna – męska nazwa osobowa od modlitewnego okrzyku osanna, por. Ożanna fem.
I. Ożanna; łacińskie Osanna.
II. Z niemieckim sufiksem patronimicznym Ożannar, Ożanner.
Ożep, Jozef – por. hebrajskie joseph (od jo < jeho ‘Jahwe’ i jasaf ‘przydać, dorzucić’, ‘niech Bóg dorzuci’. W Biblii: Józef, syn Jakuba patriarchy; Józef, opiekun Matki Boskiej i Jezusa.
I. Ozep, Jożep ,jożef, Jozef; łac. Ioseph.
Wschodniosłowiańskie Hosep, hosyp, zesyp, josyf, Josyp, Osyp (?) (Wielkopolska).
II. 1. Ożepow, Ożepowic; wschodniosłowiańskie Josypow, Josypowa fem., Josypowic(z).
2. Wschodniosłowiańskie Jocz (= Josyp), Josz, Joszka, Joszko (= Josyp), Joszyk (= Josyf), Oszek, Oszko; Joszkowa fem., Joszkowic(z).
3. Wschodniosłowiańskie Sypka, Sypek, Sypko.
Onofry(j) - z greckiego. Wśród świętych: Onufry, pustelnik w Egipcie, IV lub V w.
I. Wschodniosłowiańskie Onofry(j).
II. Możliwe derywaty z podstawą Om- homonimiczne z derywatami od Onanija, por. Ananija II. 2.
Onys(z)yj, Onisij - z greckiego w znaczeniu ‘korzyść, zysk, pożytek’. Wśród świętych: Nisius, męczennik w Izaurii w czasach apostolskich.
I. Wschodniosłowiańskie Onys(z)yj, Onisij, Onys(z), Onis(z), Honys(z)yj, Honisij, Honysz.
II. Możliwe skrócenia z podstawą Onus(z)-, por. Onys(z)ym II. 2.
Onys(z)ym, Onisim - z greckiego w znaczeniu ‘korzystny, pożyteczny’. Wśród świętych: Onezym, uczeń św. Pawła, biskup z Efezu, zm. ca 109.
I. Wschodniosłowiańskie Onys(z)ym, Onisim; Onys(z)yn, Onisin, Onos(z)ym, Onosim.
II. 1. Onys(z)ynic(z), Onisinic(z).
2. Nonys(z)ko, Honis(z)ko, Onys(z), Onis(z) (może też od Onys(z)yj), Onys(z)ek, - ko, Onis(z)ek, - ko, Onys(z)ko, Onis(z)ko, Onus(z)ył, Onis(z)ył; por. jeszcze Ananija II. 2.
Oremus – por. łacińskie oro, - are ‘mówić, prosić, modlić się’; oremus! ‘módlmy się!’. Przezwisko od zwrotu modlitewnego oremus.
I. Oremus.
Orfina fem. por. Fryfina fem.
Orgaszka (?) fem. – por. czeskie Jorga fem. (Jorg < Georgius, por. Jerzy)
II. Orgaszka.
Oryna por. Horyna fem.
Osmund – por. staro angielskie Osmund; od germańskiego ans, os ‘deus’ i staro–wysoko-niemieckiego mund ‘ochrona, obrona’. Wśród świętych: św. Osmund (Asmund), biskup Salisbury, zm. 1099.
I. Osmund; łac. Osmundus.
Ost (< Jost) (?) por. Jodok II. 3.
Ostafiej por. Awstacy.
Oswald – por. staro–wysoko-niemieckie Ansowald, Oswald (od germańskiego ans ‘deus’ i waldan ‘rządzić, panować’); por. też Ans i Wald. Wśród świętych: Oswald, król Nortumbrii, zm. 642 (mnisi irlandzcy przenieśli jego kult na kontynent); Oswald z Yorku, biskup Worcester, zm. 992.
I. Oswald, Hoswald; łac. Oswaldus; zlatynizowane Hoswaldus.
II.
II. Oswaldow.
Otmar – por. staro–wysoko-niemieckie Audomar, Otmar (staro–wysoko-niemieckie öt ‘posiadłość, dobrobyt’ i staro–wysoko-niemieckie mari ‘sławny’; por. też Od, Mer. Wśród świętych: Othmar, opat w St. Gallen. Zm. 759, którego kult szerzyli benedyktyni w całych Niemczech we wczesnym średniowieczu.
I. Otmar.
II. Otmarowic.
Otylija fem. – por. staro–wysoko-niemieckie Odilia (od staro–wysoko-niemieckiego uodal ‘ojczyzna, posiadłość, dziedzictwo’; od staro–wysoko-niemieckiego öt ‘posiadanie, posiadłość’); por. też Od. Wśród świętych: Otylia, Odylia, przełożona klasztoru Odilienberg (w Wogezach), zm. 720.
I. Otylija; łacińskie Othilia, Ot(t)Ilia, Odilia.
II. 1. Tylija.
2. Tychna, Tyszka.
Ozyjasz por. Jozyjasz.
Ożanna fem. – por. Hosanna, Osanna (od biblijnego osanna ‘okrzyk powitalny i modlitewny’, od łacińskiego hosanna, uzywanego w liturgii chrześcijańskiej; jako imię chrzestne występuje np. od XIII wieku we Francji Osanne, Ozanne, od XIV w. w Anglii (fem. i masc.).
I. Ożanna; łacińskie Osanna.
II. 1. Hożanka, Ożanka (= Osanbna, por staroczeskie Ozanka).
2. Hoszka, Oszka (< Ożka = Osanna, Ożanka).
Ożanna – męska nazwa osobowa od modlitewnego okrzyku osanna, por. Ożanna fem.
I. Ożanna; łacińskie Osanna.
II. Z niemieckim sufiksem patronimicznym Ożannar, Ożanner.
Ożep, Jozef – por. hebrajskie joseph (od jo < jeho ‘Jahwe’ i jasaf ‘przydać, dorzucić’, ‘niech Bóg dorzuci’. W Biblii: Józef, syn Jakuba patriarchy; Józef, opiekun Matki Boskiej i Jezusa.
I. Ozep, Jożep ,jożef, Jozef; łac. Ioseph.
Wschodniosłowiańskie Hosep, hosyp, zesyp, josyf, Josyp, Osyp (?) (Wielkopolska).
II. 1. Ożepow, Ożepowic; wschodniosłowiańskie Josypow, Josypowa fem., Josypowic(z).
2. Wschodniosłowiańskie Jocz (= Josyp), Josz, Joszka, Joszko (= Josyp), Joszyk (= Josyf), Oszek, Oszko; Joszkowa fem., Joszkowic(z).
3. Wschodniosłowiańskie Sypka, Sypek, Sypko.
P
Pabijan, Fabijan – por. łacińskie cognomen Fabianus, utworzone od nazwy rodu rzymskiego Fabius przyrostkiem – anus. Wśród świętych: Fabian, papież i męczennik, III w.
I. Pabijan, Fabijan; łac. Fabianus; zlatynizowane Pabianus.
Fabijasz, Pabijasz.
Pabijan, Fabijan – por. łacińskie cognomen Fabianus, utworzone od nazwy rodu rzymskiego Fabius przyrostkiem – anus. Wśród świętych: Fabian, papież i męczennik, III w.
I. Pabijan, Fabijan; łac. Fabianus; zlatynizowane Pabianus.
Fabijasz, Pabijasz.
II. 1. Fabijanek, Fabijanko, Fabijanowa fem., Fabijanowic,
Pabijanowa fem., Pabijanowic.
2. Fabisz, Pabisz (= Pabijan); Pabiszewa fem.
Pachucy (?) – por. greckie w znaczeniu z koptyjskiego ‘człowiek boży, sługa boży’. Wśród świętych: Pafucy, ojciec św. Eufrozyny, mnich w Egipcie i inni.
I. Pachucy.
Pamphilus – por. greckie w znaczeniu ‘złożony z różnorakich szczepów lub gatunków’; por. też Pamfilia – starożytna kraina w Azji Mniejszej. Wśród świętych o tym imieniu męczennicy starochrześcijańscy w Rzymie i Cezarei.
I. Łac. Pamphilus.
Pankrac – por. greckie w znaczeniu ‘cały, wszystek’ i ‘mocny, silny’. Wśród świętych: Pankracy, męczennik w Rzymie, jego kult rozszerzył się w wiekach średnich na całą Europę.
I. Pankrac, Pangrac; wschodniosłowiańskie Pankrat; łacińskie Pancratius.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Pankratowic(z).
2. Pan, Panak, Panek, Paniec, Paniek ,Paniel, Panik, Panin, Panka, Panko, Panoch, Panocha, Panosz, Panota ,Pań, Pańko; Panic, Paniewic, Pankowic, Pańkowic (może też od Pantelejmon i Opanas oraz od apelatywow pan, Panic, panię, panosza, por. Pan).
Pantelemon – por. greckie w znaczeniu ‘cały, wszystek’ i ‘milosierny, litościwy’. Wśród świętych: Pantelejmon, męczennik w Nikomedii za cesarza Maksymiana.
I. Wschodniosłowiańskie Pantelemon.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Pantelej, Pentalej.
2. Pantelic, Pantelowic(z).
3. Możliwe derywaty z podstawą skróconą Pan-, por. Pankrac II. 2.
Panteleon – por. greckie w znaczeniu ‘cały, wszystek’ i ‘lew’. Wśród świętych: Panteleon, męczennik w Konstantynopolu; męczennik w Nikomedii.
I. Wschodniosłowiańskie Panteleon.
II. Możliwe derywaty z podstawą Pan-, por. Pantelemon II.
Parchomi(j), Parchomy – por. greckie w znaczeniu ‘dziewica’, też przydomek Ateny. Wśród świętych: Partenius, biskup Lampsaki w Hallesponcie za cesarza Konstantyna Wielkiego.
I. Wschodniosłowiańskie Parchomi(j).
Parzysz, Parys – pochodzenia greckiego, prawdopodobnie przedheleńskiego. Wśród świętych: Parys, biskup Teano w Kampanii, IV w. W mitologii i literaturze greckiej Parys, syn Priama, króla Troi, bohater Iliady.
I. Parzysz, Parys; łac. Paris.
II. Parzyszek, Parzyszko; Parzyszowic.
Paschalis – por. łacińskie paschalis ‘wielkanocny’ (pascha z aramejskiego pescha ‘przejście’ w związku z wyjściem Żydów z niewoli egipskiej; z greckiego ‘żydowskie święto Paschy’, ‘wieczerza paschalna’ i przyrostek przymiotnikowy – alis). Wśród świętych: Paschalis, papież, IX w.
I. łac. Paschalis.
Paternoster – por. pierwsze słowa modlitwy Pańskiej, po łacinie Pater noster.
I. Łac. Paternoster.
Występuje jako przezwisko, w zestawieniu z imieniem chrześcijańskim na drugim miejscu, np. Mathias Paternoster; por. też Pacierz.
Patryk – por. łacińskie cognomen Patricius (łac. patricius ‘należący do szlachty rodowej, szczególnie rzymskiej’, ‘patrycjusz, szlachcic’. Wśród świętych: Patryk (Patrycy), męczennik w Bitynii, I lub III w.; apostoł Irlandii, zm. ca 463.
I. Wschodniosłowiańskie Patryk; łacińskie Patricius.
Paula por. Pawła.
Paulina por. Pawlina.
Paulinus – por. łacińskie cognomen Paulinus utworzone od łacińskiego praenomen Paulus przyrostkiem –inus. Wśród świętych: Paulinus, biskup Trewitu i męczennik, zm. ca 359; biskup Noli (we Włoszech), zm. 431.
I. Łac. Paulinus.
Paweł – por. łacińskie praenomen Paulus (łacińskie paulus ‘mały, niski’. W Biblii: św. Paweł, apostoł i męczennik; liczni święci.
I. Paweł, Pawał, Pawoł; zniemczone Paul, Paol, Pauwel, Pauwił, Pawił.
Łac. Paulus.
II. 1. Pewełek, Pawełko ,Pawlacz, Pawlec ,Pawlenka, Pawlęt, Pawlica ,Pawlich, Pawliczek, Pawliczko ,Pawlik, Pawlisz, Pawłek, Pawełkowic, Pawlikowa fem., Pawlikowic, Pawłow, Pawłowa fem., Pawłowic; por. też Pawła fem.
2. Pawszec, Pauszec (= Paulus).
3. Pach (= Paulus), Pachała, Pachel, Pachnik (= Paulus), Pachno, Pachoł (też od apelatywu por. Pachoł), Pachota (= Paulus), Pachotka, Pachura, Pachuta, Pasz (= Paulus), Paszak, Paszczek ,Paszczka, Paszczko, Paszek (= Paulus), Paszel, Paszeńko ,Paszk, Paszka, Paszko (= Paweł), Paszo, Paszoł, Paszut, Pasiut ,Paszych; Pachnic, Pachnin, Pachow ,Pachowic, Pachurzyna fem., Paszkow, Paszkowa fem., Paszkowic(z) ,Paszkowięta, Paszkowy, Paszowa fem., Paszowic, Paszynowic(z); też od rodzimego imienia złożonego Pakosław, por. Pako-.
Pacz, Paczek, Paczko (= Paulus).
III. Paweł Piotr = Piotr Pawe; niem. Peter Paul.
Czarny Paszek, Stary Paszko; hybryd. Lange Paweł, Lang Paweł, Lange Paul; Pachborner, Paszołt.
Paulfertowa fem., Paulmecnarowa fem., Paulweglowa fem.
Matys(z)paszkowa fem.
Pawlina, Paulina fem. – żeński odpowiednik imienia męskiego, por. Paulinus. Wśród świętych: Paulina, męczennica w Rzymie.
I. Pawlina, Paulina.
II. 1.Pawlin, Paulin.
2. Pachna, Paszka, Paszna; też od imion rodzimych, por. Pako-.
Pawła, Paula fem. – imię żeńskie od męskiego, por. Paweł. Wśród świętych: Pawla, Paula wdowa, zm. ca 404.
I. Pawła, Paula.
Pelagius por. Połaj.
Pelegrina fem. – imię żeńskie od męskiego, por. Pielgrzym.
I. łac. Pelegrina.
II. Grzymka (=Pelegrina, por .też Grzym-).
Petronella por. Piotrumiła.
Pielgrzym – por. łacińskie cognomen Peregrinus (łac. peregrinus ‘obcy, cudzoziemski, cudzoziemiec’, później w znaczeniu ‘pielgrzym’). Wśród świętych: Pielgrzym z Passawy, zm. 991; liczni święci o tym imieniu (ca 20 św.).
I. Pielgrzym; zniemczone Pilgrim, Pilgrin; łacińskie Peregrinus, Pelegrinus; zlatynizowane Pelegrimus, Pilgrimus, Pilgrinus (por. też Pielgrzym odapekatywne).
II. 1. Pielgrzymow, Pielgrzymowa fem., Pielgrzymowicz, Pielgrzymowic; por. też Peregrina fem.
2. Pielak, Pielsz (= Peregrinus), Pielszyk.
3. Piechnik = Piechno = Piecho (= Peregrinus), por. dalsze możliwe derywaty z podstawą Pie- s.v. Piotr II. 3.
4. Grzemała, Grzym, Grzymak, Grzymała, Grzymałek, Grzymałka, Grzymałko, Grzymasz, Grzymaszel, Gzymek, Grzymel, Grzymiesz, Grzymięta, Grzymisz, grzymk, Grzymka, Grzymko, Grzymosz; Grzymalic, Grzymalin, Grzymałczyc, grzymczyc, grzymczyn, grzymkow, Grzymkowa fem., Grzymkowic, Grzymkowna fem. (też od niem. Grzymołt oraz od rodzimych imion złożonych por. Grzymi-.
5. Grzysz.
Piłat, Pilat – por. łacińskie cognomen Pilatus (łac. pilatus od pilare ‘owłosiony, kosmaty, włochaty’ bądź pilare ‘uzbrojony w oszczep’). W Biblii: Pilat, przydomek Poncjusza, namiestnika Judei, który mimo wątpliwości zatwierdził wyrok śmierci na Jezusa. Od tego imienia – apelatiw piłat ‘człowiek uchylajacy się od odpowiedzialności’, por. Piłat.
I. Pilat, Pilat; łac. Pilatus (występuje najczęściej jako drugie określenie, np. Stanislaus Pylath.
II. Piłatek, Pilatek, Piłatko, Pilatko.
Piotr – por. greckie w znaczeniu petra ‘skała’. W Biblii: Piotr, przydomek nadany przez Chrustusa Szymonowi, który stał się następnie jego nowym imieniem; liczni święci o tym imieniu.
I. Piotr, Pioter, Piotyr, Pieter, Pietyr; niem. Peter, Petir ,Piter; łac. Petrus.
II. 1. Piotrach, Piotrak, Piotral, Piotran, Piotrania, Piotrań, Piotrasz, Piotraszec, Piotraszek, Piotraszko, Piotrek, Piotrk ,Piotrko, Piotro,Piotrosz, Piotruchno, Piotrul, Piotrun, Piotrusz, Piotruszek, Piotruszka ,Piotruszko, Piotryka, Piotrzec, Piotrzech, Piotrzej, Piotrzek, Piotrzę, Piotrzyk, Piotrzyka; z niem. sufiksem Piotrman; Piotrachowic, Piotranowicz, Piotraszew, Piotraszewic, Piotraszkowic(z), Piotraszow, Piotraszowic, Piotraszyc, Piotrczyn, Piotrkow, Piotrkowa fem. Piotrkowicz, Piotroszewa fem., Piotrow, Piotrowa fem., Piotrowicz, Piotruszczyn, Piotrzykowicz.
Piotyra.
Pieterka.
Pietrach, Pietrak, Pietran, Pietrań, Pietrasz, Pietraszek, Pietraszko, Pietrek, Pietrel, Pietresz, Pietrko, Pietroń, Pietrosz, Pietruka, Pietrul, Pietrusz, Pietruszek, Pietruszka, Pietruszko, Pietryga ,Pietrzanko, Pietrzec, Pietrzech, Pietrzej, Pietrzek, Pietrzel, Pietrzesz, Pietrzę, Pietrzych, Pietrzyczka, Pietrzyk, Pietrzyka; Pietralic, Pietralowa fem., Pietraszew, Pietraszkow, Pietraszkowa fem., Pietraszkowicz, Pietrczyc, Pietrkowic, Pietrow, Pietrowa fem., Pietrowic, Pietruszowa fem., Pietrzejewicz, Pietrzyc, Pietrzyn, Pietrzyczyna fem., Pietrzykowa fem., Pietrzykowic, Pietrzykowiec.
Wschodniosłowiańskie Pietryło.
Z niemieckim sufiksem Pietrelim (Peterman), Pietriman, Pietrlin, Petrman, Petyrlin; Piterlin, Pityrlin; zlatynizowane Petermanus, Petirmanus, Petrmanus.
Pieterlinowa fem., Peterlowa fem., Petermanowic, Petirmanowa fem., Pitrlinowa, Petyrlinowa fem., z greckim sufiksem Petrides; z łac. sufiksem Petrissa fem.
2. Piotuch.
Pet, Piet, Pieta, Pietka, Pietuch, Pietucha, Pietusz; Pietczyn, Pietkowa fem., Pietkowic(z) (też od apelatywu por. Pietuch).
3. Pioch, Piocha, Piochal, Piochno, Piochnin.
Piech, Piechel, Piechnik, Piechno, Piecho, Piechota, Piechura, Piechurka; Piechlowic, Piechnic, Piechnin, Piechnow, Piechnowa fem., Piechnowicz, Piechowa fem. ,Piechowicz, Piechoweic ,Piechurycz (może też od Pielgrzym).
Piec(z), Piec(z)a, Piec(z)ak, Piec(z)ek, Piec(z)k, Piec(z)ka, Piec(z)ko, Piec(z)o, Piec(z)yk, Piec(z)ysz; Piec(z)echowic(z), Piec(z)kowic(z), Piec(z)ow, Piec(z)owa fem., Piec(z)owic(z); może też od apelatywów, por. Piecza, Pieczy-.
Piesz, Pieszak, Pieszczk, Pieszek, Pieszel, Piesszelin, Pieszk, Pieszka, Pieszko, Piesszo, Pieszyca, Pieszyk, Pieszyl; z niemieckim sufiksem Pieszlin, Pieszkowa fem., Pieszkowic(z), Pieszlewa fem., Pieszlowa fem., Pieszowa fem., Pieszykowa fem. (może też od Pielgrzym).
Pac(z)oł, Pac(z)oła (może też od Pac(z)ołt z niem Patzolt, por. )
III. Chromy Piotr, Chudy Piotr, Czarny Piotr, Gniady Piotr, Goły Piotr, Goły Pieter, Kęsy Piotr, Kęsy Piotyr, Zielony Piotr.
Kęsy Pietrzyk = Kusy Pietrzyk, Kęsy Piotrek, Mały Piotrek, Piotrko Magnus.
Piotr Paweł = Paweł Piotr.
Formy Hybrydalne i niemieckie: Petrus Szymon.
Klein Petir, Polnisch Petir.
Piotyrmilch = Petermilch.
Piechborner.
Petrolf, Peterpaul, Peterwięcek = Pietrwięcek, Peterwięcko; Petrwięckowa fem, Peterwolfowa fem., Petirkinlowa fem, Petrimanowa fem.
Pac(z)ołt, Pec(z)ołt, Pac(z)ułt (por. niem Patzold), Pac(z)ołtowa fem., Pac(z)ołtowic.
Gropeter, Prosspeter, Grosspetir, Krauspeter, Lang Peter, Reichpeter ,Reichpetir, RychPetir, Szwarcpeter ,Szwarcpiesz, Szwarcpieszek, Szwarcpieszko, Szworcpieszek; Szworcpieszkowa fem.; por. Gross, Kraus, Lang, Rich, Schwarz.
2. Fabisz, Pabisz (= Pabijan); Pabiszewa fem.
Pachucy (?) – por. greckie w znaczeniu z koptyjskiego ‘człowiek boży, sługa boży’. Wśród świętych: Pafucy, ojciec św. Eufrozyny, mnich w Egipcie i inni.
I. Pachucy.
Pamphilus – por. greckie w znaczeniu ‘złożony z różnorakich szczepów lub gatunków’; por. też Pamfilia – starożytna kraina w Azji Mniejszej. Wśród świętych o tym imieniu męczennicy starochrześcijańscy w Rzymie i Cezarei.
I. Łac. Pamphilus.
Pankrac – por. greckie w znaczeniu ‘cały, wszystek’ i ‘mocny, silny’. Wśród świętych: Pankracy, męczennik w Rzymie, jego kult rozszerzył się w wiekach średnich na całą Europę.
I. Pankrac, Pangrac; wschodniosłowiańskie Pankrat; łacińskie Pancratius.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Pankratowic(z).
2. Pan, Panak, Panek, Paniec, Paniek ,Paniel, Panik, Panin, Panka, Panko, Panoch, Panocha, Panosz, Panota ,Pań, Pańko; Panic, Paniewic, Pankowic, Pańkowic (może też od Pantelejmon i Opanas oraz od apelatywow pan, Panic, panię, panosza, por. Pan).
Pantelemon – por. greckie w znaczeniu ‘cały, wszystek’ i ‘milosierny, litościwy’. Wśród świętych: Pantelejmon, męczennik w Nikomedii za cesarza Maksymiana.
I. Wschodniosłowiańskie Pantelemon.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Pantelej, Pentalej.
2. Pantelic, Pantelowic(z).
3. Możliwe derywaty z podstawą skróconą Pan-, por. Pankrac II. 2.
Panteleon – por. greckie w znaczeniu ‘cały, wszystek’ i ‘lew’. Wśród świętych: Panteleon, męczennik w Konstantynopolu; męczennik w Nikomedii.
I. Wschodniosłowiańskie Panteleon.
II. Możliwe derywaty z podstawą Pan-, por. Pantelemon II.
Parchomi(j), Parchomy – por. greckie w znaczeniu ‘dziewica’, też przydomek Ateny. Wśród świętych: Partenius, biskup Lampsaki w Hallesponcie za cesarza Konstantyna Wielkiego.
I. Wschodniosłowiańskie Parchomi(j).
Parzysz, Parys – pochodzenia greckiego, prawdopodobnie przedheleńskiego. Wśród świętych: Parys, biskup Teano w Kampanii, IV w. W mitologii i literaturze greckiej Parys, syn Priama, króla Troi, bohater Iliady.
I. Parzysz, Parys; łac. Paris.
II. Parzyszek, Parzyszko; Parzyszowic.
Paschalis – por. łacińskie paschalis ‘wielkanocny’ (pascha z aramejskiego pescha ‘przejście’ w związku z wyjściem Żydów z niewoli egipskiej; z greckiego ‘żydowskie święto Paschy’, ‘wieczerza paschalna’ i przyrostek przymiotnikowy – alis). Wśród świętych: Paschalis, papież, IX w.
I. łac. Paschalis.
Paternoster – por. pierwsze słowa modlitwy Pańskiej, po łacinie Pater noster.
I. Łac. Paternoster.
Występuje jako przezwisko, w zestawieniu z imieniem chrześcijańskim na drugim miejscu, np. Mathias Paternoster; por. też Pacierz.
Patryk – por. łacińskie cognomen Patricius (łac. patricius ‘należący do szlachty rodowej, szczególnie rzymskiej’, ‘patrycjusz, szlachcic’. Wśród świętych: Patryk (Patrycy), męczennik w Bitynii, I lub III w.; apostoł Irlandii, zm. ca 463.
I. Wschodniosłowiańskie Patryk; łacińskie Patricius.
Paula por. Pawła.
Paulina por. Pawlina.
Paulinus – por. łacińskie cognomen Paulinus utworzone od łacińskiego praenomen Paulus przyrostkiem –inus. Wśród świętych: Paulinus, biskup Trewitu i męczennik, zm. ca 359; biskup Noli (we Włoszech), zm. 431.
I. Łac. Paulinus.
Paweł – por. łacińskie praenomen Paulus (łacińskie paulus ‘mały, niski’. W Biblii: św. Paweł, apostoł i męczennik; liczni święci.
I. Paweł, Pawał, Pawoł; zniemczone Paul, Paol, Pauwel, Pauwił, Pawił.
Łac. Paulus.
II. 1. Pewełek, Pawełko ,Pawlacz, Pawlec ,Pawlenka, Pawlęt, Pawlica ,Pawlich, Pawliczek, Pawliczko ,Pawlik, Pawlisz, Pawłek, Pawełkowic, Pawlikowa fem., Pawlikowic, Pawłow, Pawłowa fem., Pawłowic; por. też Pawła fem.
2. Pawszec, Pauszec (= Paulus).
3. Pach (= Paulus), Pachała, Pachel, Pachnik (= Paulus), Pachno, Pachoł (też od apelatywu por. Pachoł), Pachota (= Paulus), Pachotka, Pachura, Pachuta, Pasz (= Paulus), Paszak, Paszczek ,Paszczka, Paszczko, Paszek (= Paulus), Paszel, Paszeńko ,Paszk, Paszka, Paszko (= Paweł), Paszo, Paszoł, Paszut, Pasiut ,Paszych; Pachnic, Pachnin, Pachow ,Pachowic, Pachurzyna fem., Paszkow, Paszkowa fem., Paszkowic(z) ,Paszkowięta, Paszkowy, Paszowa fem., Paszowic, Paszynowic(z); też od rodzimego imienia złożonego Pakosław, por. Pako-.
Pacz, Paczek, Paczko (= Paulus).
III. Paweł Piotr = Piotr Pawe; niem. Peter Paul.
Czarny Paszek, Stary Paszko; hybryd. Lange Paweł, Lang Paweł, Lange Paul; Pachborner, Paszołt.
Paulfertowa fem., Paulmecnarowa fem., Paulweglowa fem.
Matys(z)paszkowa fem.
Pawlina, Paulina fem. – żeński odpowiednik imienia męskiego, por. Paulinus. Wśród świętych: Paulina, męczennica w Rzymie.
I. Pawlina, Paulina.
II. 1.Pawlin, Paulin.
2. Pachna, Paszka, Paszna; też od imion rodzimych, por. Pako-.
Pawła, Paula fem. – imię żeńskie od męskiego, por. Paweł. Wśród świętych: Pawla, Paula wdowa, zm. ca 404.
I. Pawła, Paula.
Pelagius por. Połaj.
Pelegrina fem. – imię żeńskie od męskiego, por. Pielgrzym.
I. łac. Pelegrina.
II. Grzymka (=Pelegrina, por .też Grzym-).
Petronella por. Piotrumiła.
Pielgrzym – por. łacińskie cognomen Peregrinus (łac. peregrinus ‘obcy, cudzoziemski, cudzoziemiec’, później w znaczeniu ‘pielgrzym’). Wśród świętych: Pielgrzym z Passawy, zm. 991; liczni święci o tym imieniu (ca 20 św.).
I. Pielgrzym; zniemczone Pilgrim, Pilgrin; łacińskie Peregrinus, Pelegrinus; zlatynizowane Pelegrimus, Pilgrimus, Pilgrinus (por. też Pielgrzym odapekatywne).
II. 1. Pielgrzymow, Pielgrzymowa fem., Pielgrzymowicz, Pielgrzymowic; por. też Peregrina fem.
2. Pielak, Pielsz (= Peregrinus), Pielszyk.
3. Piechnik = Piechno = Piecho (= Peregrinus), por. dalsze możliwe derywaty z podstawą Pie- s.v. Piotr II. 3.
4. Grzemała, Grzym, Grzymak, Grzymała, Grzymałek, Grzymałka, Grzymałko, Grzymasz, Grzymaszel, Gzymek, Grzymel, Grzymiesz, Grzymięta, Grzymisz, grzymk, Grzymka, Grzymko, Grzymosz; Grzymalic, Grzymalin, Grzymałczyc, grzymczyc, grzymczyn, grzymkow, Grzymkowa fem., Grzymkowic, Grzymkowna fem. (też od niem. Grzymołt oraz od rodzimych imion złożonych por. Grzymi-.
5. Grzysz.
Piłat, Pilat – por. łacińskie cognomen Pilatus (łac. pilatus od pilare ‘owłosiony, kosmaty, włochaty’ bądź pilare ‘uzbrojony w oszczep’). W Biblii: Pilat, przydomek Poncjusza, namiestnika Judei, który mimo wątpliwości zatwierdził wyrok śmierci na Jezusa. Od tego imienia – apelatiw piłat ‘człowiek uchylajacy się od odpowiedzialności’, por. Piłat.
I. Pilat, Pilat; łac. Pilatus (występuje najczęściej jako drugie określenie, np. Stanislaus Pylath.
II. Piłatek, Pilatek, Piłatko, Pilatko.
Piotr – por. greckie w znaczeniu petra ‘skała’. W Biblii: Piotr, przydomek nadany przez Chrustusa Szymonowi, który stał się następnie jego nowym imieniem; liczni święci o tym imieniu.
I. Piotr, Pioter, Piotyr, Pieter, Pietyr; niem. Peter, Petir ,Piter; łac. Petrus.
II. 1. Piotrach, Piotrak, Piotral, Piotran, Piotrania, Piotrań, Piotrasz, Piotraszec, Piotraszek, Piotraszko, Piotrek, Piotrk ,Piotrko, Piotro,Piotrosz, Piotruchno, Piotrul, Piotrun, Piotrusz, Piotruszek, Piotruszka ,Piotruszko, Piotryka, Piotrzec, Piotrzech, Piotrzej, Piotrzek, Piotrzę, Piotrzyk, Piotrzyka; z niem. sufiksem Piotrman; Piotrachowic, Piotranowicz, Piotraszew, Piotraszewic, Piotraszkowic(z), Piotraszow, Piotraszowic, Piotraszyc, Piotrczyn, Piotrkow, Piotrkowa fem. Piotrkowicz, Piotroszewa fem., Piotrow, Piotrowa fem., Piotrowicz, Piotruszczyn, Piotrzykowicz.
Piotyra.
Pieterka.
Pietrach, Pietrak, Pietran, Pietrań, Pietrasz, Pietraszek, Pietraszko, Pietrek, Pietrel, Pietresz, Pietrko, Pietroń, Pietrosz, Pietruka, Pietrul, Pietrusz, Pietruszek, Pietruszka, Pietruszko, Pietryga ,Pietrzanko, Pietrzec, Pietrzech, Pietrzej, Pietrzek, Pietrzel, Pietrzesz, Pietrzę, Pietrzych, Pietrzyczka, Pietrzyk, Pietrzyka; Pietralic, Pietralowa fem., Pietraszew, Pietraszkow, Pietraszkowa fem., Pietraszkowicz, Pietrczyc, Pietrkowic, Pietrow, Pietrowa fem., Pietrowic, Pietruszowa fem., Pietrzejewicz, Pietrzyc, Pietrzyn, Pietrzyczyna fem., Pietrzykowa fem., Pietrzykowic, Pietrzykowiec.
Wschodniosłowiańskie Pietryło.
Z niemieckim sufiksem Pietrelim (Peterman), Pietriman, Pietrlin, Petrman, Petyrlin; Piterlin, Pityrlin; zlatynizowane Petermanus, Petirmanus, Petrmanus.
Pieterlinowa fem., Peterlowa fem., Petermanowic, Petirmanowa fem., Pitrlinowa, Petyrlinowa fem., z greckim sufiksem Petrides; z łac. sufiksem Petrissa fem.
2. Piotuch.
Pet, Piet, Pieta, Pietka, Pietuch, Pietucha, Pietusz; Pietczyn, Pietkowa fem., Pietkowic(z) (też od apelatywu por. Pietuch).
3. Pioch, Piocha, Piochal, Piochno, Piochnin.
Piech, Piechel, Piechnik, Piechno, Piecho, Piechota, Piechura, Piechurka; Piechlowic, Piechnic, Piechnin, Piechnow, Piechnowa fem., Piechnowicz, Piechowa fem. ,Piechowicz, Piechoweic ,Piechurycz (może też od Pielgrzym).
Piec(z), Piec(z)a, Piec(z)ak, Piec(z)ek, Piec(z)k, Piec(z)ka, Piec(z)ko, Piec(z)o, Piec(z)yk, Piec(z)ysz; Piec(z)echowic(z), Piec(z)kowic(z), Piec(z)ow, Piec(z)owa fem., Piec(z)owic(z); może też od apelatywów, por. Piecza, Pieczy-.
Piesz, Pieszak, Pieszczk, Pieszek, Pieszel, Piesszelin, Pieszk, Pieszka, Pieszko, Piesszo, Pieszyca, Pieszyk, Pieszyl; z niemieckim sufiksem Pieszlin, Pieszkowa fem., Pieszkowic(z), Pieszlewa fem., Pieszlowa fem., Pieszowa fem., Pieszykowa fem. (może też od Pielgrzym).
Pac(z)oł, Pac(z)oła (może też od Pac(z)ołt z niem Patzolt, por. )
III. Chromy Piotr, Chudy Piotr, Czarny Piotr, Gniady Piotr, Goły Piotr, Goły Pieter, Kęsy Piotr, Kęsy Piotyr, Zielony Piotr.
Kęsy Pietrzyk = Kusy Pietrzyk, Kęsy Piotrek, Mały Piotrek, Piotrko Magnus.
Piotr Paweł = Paweł Piotr.
Formy Hybrydalne i niemieckie: Petrus Szymon.
Klein Petir, Polnisch Petir.
Piotyrmilch = Petermilch.
Piechborner.
Petrolf, Peterpaul, Peterwięcek = Pietrwięcek, Peterwięcko; Petrwięckowa fem, Peterwolfowa fem., Petirkinlowa fem, Petrimanowa fem.
Pac(z)ołt, Pec(z)ołt, Pac(z)ułt (por. niem Patzold), Pac(z)ołtowa fem., Pac(z)ołtowic.
Gropeter, Prosspeter, Grosspetir, Krauspeter, Lang Peter, Reichpeter ,Reichpetir, RychPetir, Szwarcpeter ,Szwarcpiesz, Szwarcpieszek, Szwarcpieszko, Szworcpieszek; Szworcpieszkowa fem.; por. Gross, Kraus, Lang, Rich, Schwarz.
Piotromiła fem. – imię wywodzi się od łac. cognomen
Petronilla utworzonego od nazwy rodu rzymskiego Petronius przyrostkiem
zdrabniającym –illa. W czasach chrześcijańskich kojarzono je z imieniem Petrus.
Wśród świętych: Petronela, męczennica w Rzymie, IV w.
I. Piotromiła, Pietromiła, Piotrumiła, Pietrumiła.
Łac. Petronella, Petornilla, Petrunell.
II. 1. Piotrawa, Piotrka, Piotrucha, Piotruchna (= Petronella), Piotrusza, Piotruszka, Pietrzyca, Pietrzyka.
Pietrawa, Pietrka, Pietrucha, Pietruna, Pietrusza (= Petronella), Pietruszka.
2. Piechna, Piechnica, Pieczna, Pieszna, Piochna; Piechnow, Piochnow.
3. Nela, Nelka.
III. Piotromila, Piotrumiła itd. por. grupa I.
Plato, Platon – od greckiego w znaczeniu ‘szeroki, plaski’; o człowieku ‘szeroki w barach, barczysty’. Wśród świętych: Platon, męczennik a Ankarze za cesarza Maksymiana; opat na Olimpie w Bitynii, zm. 814. W historii: Platon, filozof ateński, V-IV w. p. n.e.
I. Plato, Platon.
Poliksena fem. – por. greckie w znaczeniu ‘dużo, wiele’ i ‘gość, cudzoziemiec’. Wśród świętych: Poliksena, meczennica w Hiszpanii, I w.; w mitologii: Poliksena, córka Priama i Hekuby.
I. Poliksena; zlatynizowane: Polxena.
Polikart – por. greckie w znaczeniu ‘dużo, wiele’ i ‘plon, zysk’. Wśród świętych: Polikarp, biskup Smyrny i męczennik, zm. 156.
I. Polikart; zlatynizowane: Policardus,
II. Polaszek, Polech, Polek, Polko, Poleszek, Poleszko, Polęta; Poleszkowic(z), Polkowic(z), Połkowic(z) (może też od Hipolit, Polonius; por. też Polska).
Połuc, Połucz (kresy południowe).
2. Posz, Posza, Poszek (może też od Polonius, Potencyjan).
Polonius – por. greckie w znaczeniu ‘należący do Apollona, poświęcony Apollonowi). Wśród świętych: Apoloniusz, męczennik rzymski, zm. ca 185.
I. Zlatynizowane: Polonius.
II. Możliwe derywaty z podstawą Pol-, Po-, por. Polikart II.
Połagija fem. – por. greckie w znaczeniu ‘morski’. Wśród świętych: Pelagia, męczennica w Tarsie, zm. 290; męczennica w Antiochii, zm. 309.
I. Wschodniosłowiańskie Połagija.
II. Wschodniosłowiańskie Poładzica (kresy północne).
Połaj – por. greckie w znaczeniu ‘morski’. Wśród świętych: Pelagiusz, męczennik w Istrii, III w.; papież, zm. 561.
I. Połaj; zlatynizowane: Pelagius; może też od apelatywu, por. Połaj.
Porphyrius – por. greckie w znaczeniu ‘purpurowy’, ‘purpura’. Wśród świętych: męczennik w Cezarei Palestyńskiej, IV w.; męczennik w Helesponcie, I w.
I. łac. Porphyrius.
Potencyja fem. – por łacińskie Potentius/ia (od łac. potens ‘silny, mocny’). Wśród świętych: Potencjusz, męczennik, I w. Świętej postaci kobiecej brak.
I. Potecyja; łac. Potencia (= Potencianna).
Potencyjan – por łacińskie cognomen Potentianus, utworzone od cognomen Potens (od łac. potens ‘silny, mocny’) przyrostkiem – anus. Wśród świętych: Potencjan, męczennik, I w.
I. Potencyjan; łac. Potencianus.
II. Możliwe skrócenia z podstawą Po-, por. Polikart II. 2.
Potencyjanna fem. – por łacińskie cognomen Potentianus/ana, utworzone od cognomen Potentius przyrostkiem – anus/ana. Wśród świętych: Potenciana (Pudenziana) i Prakseda, męczennice rzymskie.
I. Potencyjana; łac. Potenciana (= Potencia).
Prakseda fem. – por łacińskie Praxedis (od greckiego w znaczeniu ‘czynność, działanie’. Imię rzymskiej chrześcijanki, fundatorki kościoła, nazwanego jej imieniem; według legendy św. Prakseda, męczennica rzymska, siostra św. Prudencjany, II w.
I. Prakseda; łac. Praxedis.
II. 1. Praksa (= Praxedis).
Prachna; Prachin.
Priamus – por. greckie; etymologia nie wyjaśniona, może derywowana od greckiego ‘kupować, nabywać; wykupić, uwalniać, oswobadzać’. Wśród świętych: Priam, męczennik na Sardynii, I w.; w mitologii i literaturze greckiej: Priam, ostatni król Troi.
I. łac. Priamus.
Priscianus – por łacińskie cognomen Priscianus utworzone od cognomen Priscus przyrostkiem –ianus (od łac. priscus ‘stary, surowy, poważny’. Wśród świętych: męczennik w Rzymie; męczennik w Cezarei za cesarza Dioklecjana.
I. Piotromiła, Pietromiła, Piotrumiła, Pietrumiła.
Łac. Petronella, Petornilla, Petrunell.
II. 1. Piotrawa, Piotrka, Piotrucha, Piotruchna (= Petronella), Piotrusza, Piotruszka, Pietrzyca, Pietrzyka.
Pietrawa, Pietrka, Pietrucha, Pietruna, Pietrusza (= Petronella), Pietruszka.
2. Piechna, Piechnica, Pieczna, Pieszna, Piochna; Piechnow, Piochnow.
3. Nela, Nelka.
III. Piotromila, Piotrumiła itd. por. grupa I.
Plato, Platon – od greckiego w znaczeniu ‘szeroki, plaski’; o człowieku ‘szeroki w barach, barczysty’. Wśród świętych: Platon, męczennik a Ankarze za cesarza Maksymiana; opat na Olimpie w Bitynii, zm. 814. W historii: Platon, filozof ateński, V-IV w. p. n.e.
I. Plato, Platon.
Poliksena fem. – por. greckie w znaczeniu ‘dużo, wiele’ i ‘gość, cudzoziemiec’. Wśród świętych: Poliksena, meczennica w Hiszpanii, I w.; w mitologii: Poliksena, córka Priama i Hekuby.
I. Poliksena; zlatynizowane: Polxena.
Polikart – por. greckie w znaczeniu ‘dużo, wiele’ i ‘plon, zysk’. Wśród świętych: Polikarp, biskup Smyrny i męczennik, zm. 156.
I. Polikart; zlatynizowane: Policardus,
II. Polaszek, Polech, Polek, Polko, Poleszek, Poleszko, Polęta; Poleszkowic(z), Polkowic(z), Połkowic(z) (może też od Hipolit, Polonius; por. też Polska).
Połuc, Połucz (kresy południowe).
2. Posz, Posza, Poszek (może też od Polonius, Potencyjan).
Polonius – por. greckie w znaczeniu ‘należący do Apollona, poświęcony Apollonowi). Wśród świętych: Apoloniusz, męczennik rzymski, zm. ca 185.
I. Zlatynizowane: Polonius.
II. Możliwe derywaty z podstawą Pol-, Po-, por. Polikart II.
Połagija fem. – por. greckie w znaczeniu ‘morski’. Wśród świętych: Pelagia, męczennica w Tarsie, zm. 290; męczennica w Antiochii, zm. 309.
I. Wschodniosłowiańskie Połagija.
II. Wschodniosłowiańskie Poładzica (kresy północne).
Połaj – por. greckie w znaczeniu ‘morski’. Wśród świętych: Pelagiusz, męczennik w Istrii, III w.; papież, zm. 561.
I. Połaj; zlatynizowane: Pelagius; może też od apelatywu, por. Połaj.
Porphyrius – por. greckie w znaczeniu ‘purpurowy’, ‘purpura’. Wśród świętych: męczennik w Cezarei Palestyńskiej, IV w.; męczennik w Helesponcie, I w.
I. łac. Porphyrius.
Potencyja fem. – por łacińskie Potentius/ia (od łac. potens ‘silny, mocny’). Wśród świętych: Potencjusz, męczennik, I w. Świętej postaci kobiecej brak.
I. Potecyja; łac. Potencia (= Potencianna).
Potencyjan – por łacińskie cognomen Potentianus, utworzone od cognomen Potens (od łac. potens ‘silny, mocny’) przyrostkiem – anus. Wśród świętych: Potencjan, męczennik, I w.
I. Potencyjan; łac. Potencianus.
II. Możliwe skrócenia z podstawą Po-, por. Polikart II. 2.
Potencyjanna fem. – por łacińskie cognomen Potentianus/ana, utworzone od cognomen Potentius przyrostkiem – anus/ana. Wśród świętych: Potenciana (Pudenziana) i Prakseda, męczennice rzymskie.
I. Potencyjana; łac. Potenciana (= Potencia).
Prakseda fem. – por łacińskie Praxedis (od greckiego w znaczeniu ‘czynność, działanie’. Imię rzymskiej chrześcijanki, fundatorki kościoła, nazwanego jej imieniem; według legendy św. Prakseda, męczennica rzymska, siostra św. Prudencjany, II w.
I. Prakseda; łac. Praxedis.
II. 1. Praksa (= Praxedis).
Prachna; Prachin.
Priamus – por. greckie; etymologia nie wyjaśniona, może derywowana od greckiego ‘kupować, nabywać; wykupić, uwalniać, oswobadzać’. Wśród świętych: Priam, męczennik na Sardynii, I w.; w mitologii i literaturze greckiej: Priam, ostatni król Troi.
I. łac. Priamus.
Priscianus – por łacińskie cognomen Priscianus utworzone od cognomen Priscus przyrostkiem –ianus (od łac. priscus ‘stary, surowy, poważny’. Wśród świętych: męczennik w Rzymie; męczennik w Cezarei za cesarza Dioklecjana.
I. Łac. Priscianus.
Prochor – por. greckie w znaczeniu ‘przed (czymś)’ i ‘taniec zbiorowy, chór’. Wśród świętych: Prochor, biskup Nikomedii; męczennik w Antiochii.
I. Prochor, Prochort, Profor, Profort; łac. Prochorus, zlatynizowane Prochortus, Proforrus, Prophorius, Profortus.
Uwaga: Wszystkie odmianki oznaczają jedną i tę samą osobę, biskupa krakowskiego z X w., którego pochodzenie, obecność na biskupstwie krakowskim, a także forma wyjściowa imienia są przedmiotem bogatej dyskusyjnej literatury naukowej. Wielu badaczy opowiedziało się za greckim pochodzeniem imienia.
Prociesz, Proc(z)esz – por łacińskie cognomen Processus (od łac. processus, procedere ‘posuwanie się naprzód’. Wśród świętych: Processus, męczennik za cesarza Nerona.
I. (Prociesz; łac. Processius.
II. Proc(z) (=Processius).
Proiectus – por łacińskie cognomen Proiectus, Praeiectus (łac. proiectus ‘wysunięty naprzód, wybitny’. Wśród świętych: Proiectus, biskup Clermont i męczennik, VII w.; Praeiectus, biskup Avvernus, zm. 676.
I. łac. Proiectus, Praeiectus.
Prokop – por. greckie w znaczeniu ‘przed (czymś)’ i ‘bić, uderzać’, ‘posuwanie się, postęp’. Wśród świętych: Prokop, męczennik w Cezarei Palestyńskiej, IV w.; wyznawca w Dekapolu, zm. 741; założyciel słowiańskiego klasztoru w Sazawie.
I. Prokop, Prokup; zlatynizowane Procopius.
II. 1. Prokopiec, Prokopowa fem., Prokopowic(z); z niemieckim sufiksem Prokopinne fem.
2. Prokosz (= Prokop).
3. Proc(z) (= Prokopius), Proc(z)ek, Proc(z)ko, Proc(z)o, Proc(z)yno; Proc(z)ewic(z), Proc(z)ow, Proc(z)owa fem., Proc(z)owic(z).
4. Wschodniosłowiańskie Proc, Proć, Procio, Proniec, Proń, Pruniec; Pronicz, Proniowicz (możliwe od Sopron).
5. Kopina (= Procopius).
Prosper – por łacińskie cognomen Prosper, Prosperus (prosperus ‘pomyślny, szczęśliwy’. Wśród świętych: Prosper z Akwitanii, V w.; biskup Orleanu V w.
I. Prosper; łac. Prosperus.
Prot – por. greckie w znaczeniu ‘przedni, pierwszy’. Wśród świętych: Prot i hiacynt, męczennicy w Rzymie, III w.
I. Prot.
Protazy – por. greckie w znaczeniu ‘umieszczam, ustawiam na czele’. Wśród świętych: Gerwazy i Protazy, męczennicy w Mediolanie, II w.; Prot, biskup Mediolanu.
I. Protazy, Protasij (kresy południowe); wschodniosłowiańskie: Protas(z); łac. Protasius.
Prymus(z) – por łacińskie Primus (łac. primus ‘pierwszy, przedni’. Wśród świętych: Felicjan i Primus, męczennicy za cesarza Dioklecjana, zm. ca 286; inni męczennicy pierwszych wieków chrześcijaństwa.
I. Prymus(z); łac. Primus.
II. Prymis(z)ewic(z), Prymus(z)ka fem., Prymus(z)owic(z).
Pr(z)yszka fem. (?) – por. łacińskie cognomen Prisca fem. (priscus ‘stary, dawniej używany; surowy, poważny’). Wśród świętych: Prisca dziewica i męczennica w Rzymie za cesarza Klaudiusza.
I. Pr(z)yszka; łac. Prisca (Przyszka od rodzimego imienia złożonego por. Przy- ).
Ptołomiej – por. greckie w znaczeniu ‘wojna, bój, bitwa’. Wśród świętych: Ptolomeusz i Lucjusz, męczennicy w Rzymie; Ptolomeusz i Roman męczennicy w Tuscji, I w.
I. Ptołomiej (Tołomiej); łac. Ptolomaeus, tolomaeus.
Prochor – por. greckie w znaczeniu ‘przed (czymś)’ i ‘taniec zbiorowy, chór’. Wśród świętych: Prochor, biskup Nikomedii; męczennik w Antiochii.
I. Prochor, Prochort, Profor, Profort; łac. Prochorus, zlatynizowane Prochortus, Proforrus, Prophorius, Profortus.
Uwaga: Wszystkie odmianki oznaczają jedną i tę samą osobę, biskupa krakowskiego z X w., którego pochodzenie, obecność na biskupstwie krakowskim, a także forma wyjściowa imienia są przedmiotem bogatej dyskusyjnej literatury naukowej. Wielu badaczy opowiedziało się za greckim pochodzeniem imienia.
Prociesz, Proc(z)esz – por łacińskie cognomen Processus (od łac. processus, procedere ‘posuwanie się naprzód’. Wśród świętych: Processus, męczennik za cesarza Nerona.
I. (Prociesz; łac. Processius.
II. Proc(z) (=Processius).
Proiectus – por łacińskie cognomen Proiectus, Praeiectus (łac. proiectus ‘wysunięty naprzód, wybitny’. Wśród świętych: Proiectus, biskup Clermont i męczennik, VII w.; Praeiectus, biskup Avvernus, zm. 676.
I. łac. Proiectus, Praeiectus.
Prokop – por. greckie w znaczeniu ‘przed (czymś)’ i ‘bić, uderzać’, ‘posuwanie się, postęp’. Wśród świętych: Prokop, męczennik w Cezarei Palestyńskiej, IV w.; wyznawca w Dekapolu, zm. 741; założyciel słowiańskiego klasztoru w Sazawie.
I. Prokop, Prokup; zlatynizowane Procopius.
II. 1. Prokopiec, Prokopowa fem., Prokopowic(z); z niemieckim sufiksem Prokopinne fem.
2. Prokosz (= Prokop).
3. Proc(z) (= Prokopius), Proc(z)ek, Proc(z)ko, Proc(z)o, Proc(z)yno; Proc(z)ewic(z), Proc(z)ow, Proc(z)owa fem., Proc(z)owic(z).
4. Wschodniosłowiańskie Proc, Proć, Procio, Proniec, Proń, Pruniec; Pronicz, Proniowicz (możliwe od Sopron).
5. Kopina (= Procopius).
Prosper – por łacińskie cognomen Prosper, Prosperus (prosperus ‘pomyślny, szczęśliwy’. Wśród świętych: Prosper z Akwitanii, V w.; biskup Orleanu V w.
I. Prosper; łac. Prosperus.
Prot – por. greckie w znaczeniu ‘przedni, pierwszy’. Wśród świętych: Prot i hiacynt, męczennicy w Rzymie, III w.
I. Prot.
Protazy – por. greckie w znaczeniu ‘umieszczam, ustawiam na czele’. Wśród świętych: Gerwazy i Protazy, męczennicy w Mediolanie, II w.; Prot, biskup Mediolanu.
I. Protazy, Protasij (kresy południowe); wschodniosłowiańskie: Protas(z); łac. Protasius.
Prymus(z) – por łacińskie Primus (łac. primus ‘pierwszy, przedni’. Wśród świętych: Felicjan i Primus, męczennicy za cesarza Dioklecjana, zm. ca 286; inni męczennicy pierwszych wieków chrześcijaństwa.
I. Prymus(z); łac. Primus.
II. Prymis(z)ewic(z), Prymus(z)ka fem., Prymus(z)owic(z).
Pr(z)yszka fem. (?) – por. łacińskie cognomen Prisca fem. (priscus ‘stary, dawniej używany; surowy, poważny’). Wśród świętych: Prisca dziewica i męczennica w Rzymie za cesarza Klaudiusza.
I. Pr(z)yszka; łac. Prisca (Przyszka od rodzimego imienia złożonego por. Przy- ).
Ptołomiej – por. greckie w znaczeniu ‘wojna, bój, bitwa’. Wśród świętych: Ptolomeusz i Lucjusz, męczennicy w Rzymie; Ptolomeusz i Roman męczennicy w Tuscji, I w.
I. Ptołomiej (Tołomiej); łac. Ptolomaeus, tolomaeus.
Q
Quintinus – por. łacińskie cognomen Quintinus utworzone od praenomen Quintus przyrostkiem –inus (quintus ‘piąty’). Wśród świętych: Kwintyn męczennik za cesarza Maksymiana.
I. łac. Quintinus.
Quirinus por. Kwiryn.
Quintinus – por. łacińskie cognomen Quintinus utworzone od praenomen Quintus przyrostkiem –inus (quintus ‘piąty’). Wśród świętych: Kwintyn męczennik za cesarza Maksymiana.
I. łac. Quintinus.
Quirinus por. Kwiryn.
R
Rabula – por. łac. rabula ‘krzykacz, pieniacz’. Wśród świętych: Rabula (Rabbula), opat w Konstantynopolu, zm. ca 530.
I. Rabula, wschodniosłowiańskie Rawuła, Rawla.
II. Rabulina fem.
Radiwun, Rzędziwoj – por. greckie w znaczeniu ‘heros, bohater’.
I. wschodniosłowiańskie Radiwun (kresy południowe, r. 1451).
II. Wschodniosłowiańskie Rad, Rad’o (lub od Radosław).
Radolf – por. staro-wysoko-niemieckie Radolf, Radulf, Ratolf (od staro-wysoko-niemieckiego rät ‘rada, dający radę, doradca’ i od staro-wysoko-niemieckiego wolf, wulf ‘wilk’); por. też Rad i Wolf. Wśród świętych: Radulf (Rudolf, fr. Radolphe, Raoul), arcybiskup Bourges, zm. 866. W literaturze dworskiej: Raul z Cambrai, poemat rycerski z XII w.
I. 1. Radolf, Radulf; zlatynizowane Radolfus, Radulfus,
2. Rawuł, Raweł, Rawoł; zlatynizowane Raulus.
II. Raulko; zlatynizowane Raulinus.
Rafał – por. hebrajskie repha’el ‘Bóg uzdrawia’. W Biblii: Rafael, imię anioła.
I. Rafał, Rachwał, Rachał, Rachoł (kresy południowe); łac. Raphael, zlatynizowane Rachwael, Refael.
II. 1. Rafałek, Rafako; Rachołowicz, Rachwałow, Rachwałowicz, Rafaelowa fem., zlatynizowane Rafaelissa fem., Rafałow, Rafałowic(z), Rafałowna fem., Rapałowic. Por. też Rafałka fem.
2. Rafa, Rafka, Rapacz.
3. Możliwe skrócenia z podstawą Ra- homonimiczne z derywatami od rodzimych imion złożonych, por. Raci-.
Rafałka fem. imię żeńskie utworzone od męskiego, por. Rafał.
Ii. Rafałka.
Rajner – por. staro-wysoko-niemieckie Raganhar, Rainer, Reiner, Rener (od gockiego ragin ‘consilium - rada’ i staro-wysoko-niemieckiego hari ‘wojsko, lud’. Wśród świętych: Rajner, Rejner, pustelnik z Pizy, zm. ca 1160; arcybiskup Splitu w Dalmacji, zm. 1180.
I. Rajner, Rejner, Rajner, Rener, Rynerz (lub może Rynierz oa apelatywu, por. Rynierz); zlatynizowane Rainerius, Reinerius, Rainirus, reneru, Rinerus.
Ratołt – por. staro-wysoko-niemieckie Ratołt, Ratold, Raduald (od staro-wysoko-niemieckiego rät ‘rada, dający rade, doradca’ i gockiego valdan, nowoniemieckiego walten ‘rządzić’. Wśród świętych: Ratold, biskup Werony, zm. ca 847.
I. Ratołt; zlatynizowane Ratholdus,
II. Ratołtek.
Regina fem. – por. łacińskie cognomen Reginus/ina utworzone od cognomen Rex przyrostkiem –inus/-ina; też od łac. regina ‘królowa’, z odniesieniem w chrześcijaństwie do Marii „Królowej Niebios”. Wśród świętych: Regina, męczennica we Francji, zm. ca 303.
I. Regina.
II. Regnieszka (= Agnieszka), Regnoszka (= Regina), Regnusza (= Regina) (adideacja do imienia Agnieszka).
Rejmund – por. staro-wysoko-niemieckie Raginmund, Raimund, Reimund (od gockiego ragin ‘consilium - rada’ i staro-wysoko-niemieckiego mund ‘obrona, osłona’. Por. też Ragin i Munt. Wśród świętych: Rajmund z Peniafort w Hiszpanii, dominikanin, zm. 1275 i 25 świętych o tym imieniu.
I. Rejmund, Remud, Rajmund; zlatynizowane Reimundus, Remundus, Raimundus.
Rejnołt, Regnołt – por. staro-wysoko-niemieckie Raginald, Reginald, Reinold, renold, Reginald, Rainold, Ragnold (od gockiego ragin ‘consilium - rada’ i nowoniemieckiego walten ‘rządzić, panować’. Por. też Ragin i Wald. Wśród świętych: Rejnołt (Reinoldus, Reinaldus), benedyktyn, męczennik w Kolonii, patron Dortmundu, zm. 960.
I. Rejnołt, Regnołt, Renołt, Rejnałt, Rajnołt, Ragnołt, Ranołt, Rynołt, Rynałt; zlatynizowane Regnoldus, Reinoldus, Renoldus, Reinaldus, Rainoldus, rinoldus, Rinaldus, reginaldus, Regnaldus, Regnandus.
II. 1. Renoltek; Rejnołtow, regnołtow.
2. Rejnc(z), Rejnc(z)ek, Rejnc(z)k, Rejnc(z)ko, Rejnek, rejko, Rejns(z)ko; z niemieckim sufiksem Rejnman.
Rynak, Rync(z), Rync(z)a, Rync(z)ek, Rync(z)ko, Rynek, Rynko (też od innych imion niemieckich z początkowym Rejn, Ryn-, por. Ragin.
Remigius – por. łacińskie cognomen Remigiusz (łac. remigium ‘wiosło’). Wśród świętych: Remigiusz, biskup Reims, zm. ca 533; arcybiskup Lyonu, zm. 875.
I. łac. Remigius.
II. Remczek, Remek.
Robert – por. staro-wysoko-niemieckie Hrodebert, Robert, Ropert, Rubert, Rupert, Ruprecht (od germańskiego hroth, gockiego hroths ‘sława, zwycięstwo’ i staro-wysoko-niemieckiego beraht ‘jasny, błyszczący’, por. też Rod i Bercht. Wśród świętych: Rupert, biskup Wormacji i Salzburga, apostoł Bawarii, VIII w.; Robert, opat w Newminster, zm. 1159 i inni.
I. Robert, Ropert, Rubert, Rupert, Rupert; zlatynizowane Robertus, Ropertus, Rubertus, Rupertus, Ripertus.
Ropracht, Rupracht, Rumpracht, Ruprecht; zlatynizowane Roprachtus, Ruprechtus. Rudbert; zlatynizowane Rudbertus.
Zlatynizowane Ropecius (= Robertus, rupertus), rupecius (= Robetus, Ropecius).
II. Robin, zlatynizowane Robinus, Ropek, Ropel, Rubel, Rubik, Rubin (por. też odapelatywne Rubin), Rubisz, Rup (por. też odapelatywne Rup), Rupek. Por. też Robka fem.
Robka fem. – skrócenie od nie poświadczonego imienia Roberta lub Robertina utworzonego od imienia męskiego por. Rober.
Ii. Robka.
Roch – por. 1. staro-wysoko-niemieckie Roh, Rohus, Rochus, Rocho od niemieckich imion złożonych typu Rochold, Rocholf, Rochard itp. (germ. Hroc-, Hrauc-, por. stisl, hraukr ‘kormoran’, staro-wysoko-niemieckiego (h)ruch(o) ‘gawron, sójka’; od gockiego hrukjan ‘krakać, skrzeczeć’, por. też Roch). 2. Od francuskiego roche, hiszpańskiego roca, włoskiego rocca ‘skała’. Wśród świętych: Roch z Montpellier, zm. 1327, którego kult szerzyli franciszkanie.
I. Roch, zlatynizowane Rochus (też od rodzimego imienia złożonego por. Rodo-; rodzimego pochodzenia są przykłady sprzed XIV w., wcześniejsze niż kult św. Rocha).
Roger – por. staro-wysoko-niemieckie Hrodgaer, Roger (od germańskiego hröth, gockiego hröths ‘sława, zwycięstwo’ i staro-wysoko-niemieckiego gër ‘oszczep’; por. też niem. Rod i Ger. Wśród świętych: Roger z Todi, franciszkanin, zm. 1237.
I. Roger, Rogar, Reger, zlatynizowane Rogerus.
Roland, Rolant – por. staro-wysoko-niemieckie Hrodland, Rodland, Rolland, Roland (od germańskiego hröth, gockiego hröths ‘sława, zwycięstwo’ i germańskiego landa ‘kraj, ziemia’; pod. też Rod i Land). Wśród świętych: Roland, opat cystersów z Chezery (Francja), 1170-1200; Roland de Medici, pustelnik, zm. 1386; w literaturze: Roland ,bohater „Pieśni o Rolandzie” i innych średniowiecznych utworów cyklu karolińskiego, najsłynniejszy z rycerzy Karola Wielkiego.
I. Roland, Rolant, Ruland, Rulant, Lorand, Lorant, Lurand, Lurant, Rorand, Rurant; zlatynizowane Rolandus, Rulandus, Lurandus.
II. Rol, rola, Rolek, Roliga, Rolik, Rolko, Rulek, Rulko; Rolic, Rolow, Rolowic(z), Rulowic(z) (też od apelatywu, por. Rola; od niemieckiego Rolle, Rulle ‘spis, lista, zwój’.
Roman – por. łacińskie cognomen Romanus (nazwa etniczna Romanus ‘Rzymianin’ od nazwy miasta Roma ‘Rzym’) Wśród ponad 20 świętych o tym imieniu: Roman Jurajski, pustelnik w Jurze francuskiej, IV w., Roman Hymnograf, zm. ca 560 w Konstantynopolu.
I. Roman; łac. Romanus.
II. 1. Romanek, Romaniec, romanko, romanc; Romankowic(z), Romanowa fem., Romanowic(z), Romańcoa fem.; z niemieckim sufiksem Romanczinne fem. Por. też Roman.
2. Romasz (= Romaniec), Romaszko (= Roman), Romiesz, Romik, Romka, Romkowic(z).
Romulus – por. łacińskie cognomen Romulus (pierwotnie imię mitycznego założyciela Rzymu). Wśród świętych: Romulus, biskup Fiesole, I lub IV w.; biskup Genui, VII w.
I. łacińskie Romulus.
Rosalius – por. łacińskie Rosarius (od łac. rosa ‘róża’, rosarius ‘różany’. Brak świętego lub błogosłowianego o tym imieniu, jest tylko św. Rozalia, pustelnica w okolicy Palermo, zm. ca 1166.
I. Łacińskie Rosalius.
Roża – por. łacińskie cognomen Rosa (od łac. rosa ‘róża’). Wśród świętych: Róża z Witerbo, franciszkanka, zm. 1252.
I. Róża; łac. Rosa.
Ruchna fem. – forma hipokorystyczna, może od łacińskiego cognomen Rufina, odpowiednika męskiego imienia, por. Rufinus. Wśród świętych: Rufina, męczennica rzymska, zm. ca 303.
Ii. Ruchna (kresy południowe) lub od Gieruchna (por. G(i)ertruda II.1.
Rufinus – por. łacińskie cognomen Rufinus utworzone od cognomen Rufus (od rufus ‘czerwonawy, rudy’) za pomocą przyrostka –inus. Wśród świętych: Rufin i Walery, męczennicy, relikwie w Sossinos, ślady kultu w VI w.
I. Łacińskie Rufinus.
Rumołt – por. staro-wysoko-niemieckie Romuald, Rumold, Rumolt (od staro-wysoko-niemieckiego hröm, (h)ruom ‘chwała, sława’ i gockiego valdan, nowoniemieckiego walten ‘rządzić, panować’; por też Rum i Wald). Wśród świętych: Rumoldus (Rombaut), patron Mechelen w Belgii, zm, 775; Romuald, założyciel zakonu kamedułów, zm. 1027.
I. Rumołt.
II. Romolkowic.
Rycha rt – por. staro-wysoko-niemieckie Richarth, Ricard itd., nwniem. Reichart (od staro-wysoko-niemieckiego rihhi ‘potężny, mocny’ i staro-wysoko-niemieckiego hart ‘mocny, dzielny’; por. też Rich i Hart. Wśród świętych: Ryszard, wyznawca, ojciec św. Wilibalda, Winibalda i Walburgi, zm. 722, Ryszard, król Anglii, zm. 720.
I. Rychart, Reichart, Rykard; zlatynizowane Richardus, Ricardus.
Ryncerz por. Rajner.
Rabula – por. łac. rabula ‘krzykacz, pieniacz’. Wśród świętych: Rabula (Rabbula), opat w Konstantynopolu, zm. ca 530.
I. Rabula, wschodniosłowiańskie Rawuła, Rawla.
II. Rabulina fem.
Radiwun, Rzędziwoj – por. greckie w znaczeniu ‘heros, bohater’.
I. wschodniosłowiańskie Radiwun (kresy południowe, r. 1451).
II. Wschodniosłowiańskie Rad, Rad’o (lub od Radosław).
Radolf – por. staro-wysoko-niemieckie Radolf, Radulf, Ratolf (od staro-wysoko-niemieckiego rät ‘rada, dający radę, doradca’ i od staro-wysoko-niemieckiego wolf, wulf ‘wilk’); por. też Rad i Wolf. Wśród świętych: Radulf (Rudolf, fr. Radolphe, Raoul), arcybiskup Bourges, zm. 866. W literaturze dworskiej: Raul z Cambrai, poemat rycerski z XII w.
I. 1. Radolf, Radulf; zlatynizowane Radolfus, Radulfus,
2. Rawuł, Raweł, Rawoł; zlatynizowane Raulus.
II. Raulko; zlatynizowane Raulinus.
Rafał – por. hebrajskie repha’el ‘Bóg uzdrawia’. W Biblii: Rafael, imię anioła.
I. Rafał, Rachwał, Rachał, Rachoł (kresy południowe); łac. Raphael, zlatynizowane Rachwael, Refael.
II. 1. Rafałek, Rafako; Rachołowicz, Rachwałow, Rachwałowicz, Rafaelowa fem., zlatynizowane Rafaelissa fem., Rafałow, Rafałowic(z), Rafałowna fem., Rapałowic. Por. też Rafałka fem.
2. Rafa, Rafka, Rapacz.
3. Możliwe skrócenia z podstawą Ra- homonimiczne z derywatami od rodzimych imion złożonych, por. Raci-.
Rafałka fem. imię żeńskie utworzone od męskiego, por. Rafał.
Ii. Rafałka.
Rajner – por. staro-wysoko-niemieckie Raganhar, Rainer, Reiner, Rener (od gockiego ragin ‘consilium - rada’ i staro-wysoko-niemieckiego hari ‘wojsko, lud’. Wśród świętych: Rajner, Rejner, pustelnik z Pizy, zm. ca 1160; arcybiskup Splitu w Dalmacji, zm. 1180.
I. Rajner, Rejner, Rajner, Rener, Rynerz (lub może Rynierz oa apelatywu, por. Rynierz); zlatynizowane Rainerius, Reinerius, Rainirus, reneru, Rinerus.
Ratołt – por. staro-wysoko-niemieckie Ratołt, Ratold, Raduald (od staro-wysoko-niemieckiego rät ‘rada, dający rade, doradca’ i gockiego valdan, nowoniemieckiego walten ‘rządzić’. Wśród świętych: Ratold, biskup Werony, zm. ca 847.
I. Ratołt; zlatynizowane Ratholdus,
II. Ratołtek.
Regina fem. – por. łacińskie cognomen Reginus/ina utworzone od cognomen Rex przyrostkiem –inus/-ina; też od łac. regina ‘królowa’, z odniesieniem w chrześcijaństwie do Marii „Królowej Niebios”. Wśród świętych: Regina, męczennica we Francji, zm. ca 303.
I. Regina.
II. Regnieszka (= Agnieszka), Regnoszka (= Regina), Regnusza (= Regina) (adideacja do imienia Agnieszka).
Rejmund – por. staro-wysoko-niemieckie Raginmund, Raimund, Reimund (od gockiego ragin ‘consilium - rada’ i staro-wysoko-niemieckiego mund ‘obrona, osłona’. Por. też Ragin i Munt. Wśród świętych: Rajmund z Peniafort w Hiszpanii, dominikanin, zm. 1275 i 25 świętych o tym imieniu.
I. Rejmund, Remud, Rajmund; zlatynizowane Reimundus, Remundus, Raimundus.
Rejnołt, Regnołt – por. staro-wysoko-niemieckie Raginald, Reginald, Reinold, renold, Reginald, Rainold, Ragnold (od gockiego ragin ‘consilium - rada’ i nowoniemieckiego walten ‘rządzić, panować’. Por. też Ragin i Wald. Wśród świętych: Rejnołt (Reinoldus, Reinaldus), benedyktyn, męczennik w Kolonii, patron Dortmundu, zm. 960.
I. Rejnołt, Regnołt, Renołt, Rejnałt, Rajnołt, Ragnołt, Ranołt, Rynołt, Rynałt; zlatynizowane Regnoldus, Reinoldus, Renoldus, Reinaldus, Rainoldus, rinoldus, Rinaldus, reginaldus, Regnaldus, Regnandus.
II. 1. Renoltek; Rejnołtow, regnołtow.
2. Rejnc(z), Rejnc(z)ek, Rejnc(z)k, Rejnc(z)ko, Rejnek, rejko, Rejns(z)ko; z niemieckim sufiksem Rejnman.
Rynak, Rync(z), Rync(z)a, Rync(z)ek, Rync(z)ko, Rynek, Rynko (też od innych imion niemieckich z początkowym Rejn, Ryn-, por. Ragin.
Remigius – por. łacińskie cognomen Remigiusz (łac. remigium ‘wiosło’). Wśród świętych: Remigiusz, biskup Reims, zm. ca 533; arcybiskup Lyonu, zm. 875.
I. łac. Remigius.
II. Remczek, Remek.
Robert – por. staro-wysoko-niemieckie Hrodebert, Robert, Ropert, Rubert, Rupert, Ruprecht (od germańskiego hroth, gockiego hroths ‘sława, zwycięstwo’ i staro-wysoko-niemieckiego beraht ‘jasny, błyszczący’, por. też Rod i Bercht. Wśród świętych: Rupert, biskup Wormacji i Salzburga, apostoł Bawarii, VIII w.; Robert, opat w Newminster, zm. 1159 i inni.
I. Robert, Ropert, Rubert, Rupert, Rupert; zlatynizowane Robertus, Ropertus, Rubertus, Rupertus, Ripertus.
Ropracht, Rupracht, Rumpracht, Ruprecht; zlatynizowane Roprachtus, Ruprechtus. Rudbert; zlatynizowane Rudbertus.
Zlatynizowane Ropecius (= Robertus, rupertus), rupecius (= Robetus, Ropecius).
II. Robin, zlatynizowane Robinus, Ropek, Ropel, Rubel, Rubik, Rubin (por. też odapelatywne Rubin), Rubisz, Rup (por. też odapelatywne Rup), Rupek. Por. też Robka fem.
Robka fem. – skrócenie od nie poświadczonego imienia Roberta lub Robertina utworzonego od imienia męskiego por. Rober.
Ii. Robka.
Roch – por. 1. staro-wysoko-niemieckie Roh, Rohus, Rochus, Rocho od niemieckich imion złożonych typu Rochold, Rocholf, Rochard itp. (germ. Hroc-, Hrauc-, por. stisl, hraukr ‘kormoran’, staro-wysoko-niemieckiego (h)ruch(o) ‘gawron, sójka’; od gockiego hrukjan ‘krakać, skrzeczeć’, por. też Roch). 2. Od francuskiego roche, hiszpańskiego roca, włoskiego rocca ‘skała’. Wśród świętych: Roch z Montpellier, zm. 1327, którego kult szerzyli franciszkanie.
I. Roch, zlatynizowane Rochus (też od rodzimego imienia złożonego por. Rodo-; rodzimego pochodzenia są przykłady sprzed XIV w., wcześniejsze niż kult św. Rocha).
Roger – por. staro-wysoko-niemieckie Hrodgaer, Roger (od germańskiego hröth, gockiego hröths ‘sława, zwycięstwo’ i staro-wysoko-niemieckiego gër ‘oszczep’; por. też niem. Rod i Ger. Wśród świętych: Roger z Todi, franciszkanin, zm. 1237.
I. Roger, Rogar, Reger, zlatynizowane Rogerus.
Roland, Rolant – por. staro-wysoko-niemieckie Hrodland, Rodland, Rolland, Roland (od germańskiego hröth, gockiego hröths ‘sława, zwycięstwo’ i germańskiego landa ‘kraj, ziemia’; pod. też Rod i Land). Wśród świętych: Roland, opat cystersów z Chezery (Francja), 1170-1200; Roland de Medici, pustelnik, zm. 1386; w literaturze: Roland ,bohater „Pieśni o Rolandzie” i innych średniowiecznych utworów cyklu karolińskiego, najsłynniejszy z rycerzy Karola Wielkiego.
I. Roland, Rolant, Ruland, Rulant, Lorand, Lorant, Lurand, Lurant, Rorand, Rurant; zlatynizowane Rolandus, Rulandus, Lurandus.
II. Rol, rola, Rolek, Roliga, Rolik, Rolko, Rulek, Rulko; Rolic, Rolow, Rolowic(z), Rulowic(z) (też od apelatywu, por. Rola; od niemieckiego Rolle, Rulle ‘spis, lista, zwój’.
Roman – por. łacińskie cognomen Romanus (nazwa etniczna Romanus ‘Rzymianin’ od nazwy miasta Roma ‘Rzym’) Wśród ponad 20 świętych o tym imieniu: Roman Jurajski, pustelnik w Jurze francuskiej, IV w., Roman Hymnograf, zm. ca 560 w Konstantynopolu.
I. Roman; łac. Romanus.
II. 1. Romanek, Romaniec, romanko, romanc; Romankowic(z), Romanowa fem., Romanowic(z), Romańcoa fem.; z niemieckim sufiksem Romanczinne fem. Por. też Roman.
2. Romasz (= Romaniec), Romaszko (= Roman), Romiesz, Romik, Romka, Romkowic(z).
Romulus – por. łacińskie cognomen Romulus (pierwotnie imię mitycznego założyciela Rzymu). Wśród świętych: Romulus, biskup Fiesole, I lub IV w.; biskup Genui, VII w.
I. łacińskie Romulus.
Rosalius – por. łacińskie Rosarius (od łac. rosa ‘róża’, rosarius ‘różany’. Brak świętego lub błogosłowianego o tym imieniu, jest tylko św. Rozalia, pustelnica w okolicy Palermo, zm. ca 1166.
I. Łacińskie Rosalius.
Roża – por. łacińskie cognomen Rosa (od łac. rosa ‘róża’). Wśród świętych: Róża z Witerbo, franciszkanka, zm. 1252.
I. Róża; łac. Rosa.
Ruchna fem. – forma hipokorystyczna, może od łacińskiego cognomen Rufina, odpowiednika męskiego imienia, por. Rufinus. Wśród świętych: Rufina, męczennica rzymska, zm. ca 303.
Ii. Ruchna (kresy południowe) lub od Gieruchna (por. G(i)ertruda II.1.
Rufinus – por. łacińskie cognomen Rufinus utworzone od cognomen Rufus (od rufus ‘czerwonawy, rudy’) za pomocą przyrostka –inus. Wśród świętych: Rufin i Walery, męczennicy, relikwie w Sossinos, ślady kultu w VI w.
I. Łacińskie Rufinus.
Rumołt – por. staro-wysoko-niemieckie Romuald, Rumold, Rumolt (od staro-wysoko-niemieckiego hröm, (h)ruom ‘chwała, sława’ i gockiego valdan, nowoniemieckiego walten ‘rządzić, panować’; por też Rum i Wald). Wśród świętych: Rumoldus (Rombaut), patron Mechelen w Belgii, zm, 775; Romuald, założyciel zakonu kamedułów, zm. 1027.
I. Rumołt.
II. Romolkowic.
Rycha rt – por. staro-wysoko-niemieckie Richarth, Ricard itd., nwniem. Reichart (od staro-wysoko-niemieckiego rihhi ‘potężny, mocny’ i staro-wysoko-niemieckiego hart ‘mocny, dzielny’; por. też Rich i Hart. Wśród świętych: Ryszard, wyznawca, ojciec św. Wilibalda, Winibalda i Walburgi, zm. 722, Ryszard, król Anglii, zm. 720.
I. Rychart, Reichart, Rykard; zlatynizowane Richardus, Ricardus.
Ryncerz por. Rajner.
S
Sabinus – por. łacińskie cognomen Sabinus, od nazwy etnicznej Sabinus. Wśród świętych: Sabin, biskup Canossy, VI w.; 13 świętych o tym imieniu.
I. Łac. Sabinus.
Salmon – por. hebrajskie Salemön ‘obleczony’. W Biblii: Salmon, pradziad Dawida.
I. Salmon, Salmen (może też odmianki imienia Salomon).
Salone(j)a fem. – por. hebrajskie shalom ‘pokój’ lub shalam ‘postawić, podłożyć’; por. też hebrajskie shalem ‘zdrowy, nienaruszony’. W Biblii: Salome, matka apostołów Jana i Jakuba Większego. Wśród świętych: Salomea, księżna halicka, klaryska, zm. 1268.
I. Salome(j)a, Salomena; łac. Salome, Salomea.
Wschodniosłowiańskie Sałomija.
II. 1. Salka.
2. Sachna (= Salka).
Salomon – por. hebrajskie selmoh ‘doskonały, szczęśliwy; spokojny, niosący pokój’. W Biblii: Salomon, król izraelski.
I. Salomon, Szalomon, Salamon, Szalamon; por. też Salmon.
II. 1. Salomonin fem., Salomonowa fem., Salomonowic, Szalomonowic.
2. Salma.
3. Salisz, Salkowic; Saluch, Sałkowic.
4. Sach, Sachan, Sachaniec, Sachno, Sachoń, Sasz (też od Aleksander, Samson, Samuel oraz imion rodzimych złożonych, por. Sam-; możliwe też od Zacharyjasz).
Salwator – por. łacińskie cognomen Salvator od przymiotnika salvator ‘zbawca’, odnoszącego się do Chrystusa.
I. Salwator; łac. Salvator.
Samson – por. hebrajskie šimšon (od hebrajskiego shemesh ‘slońce’. W Biblii: Samson, sędzia izraelski, walczący z Filistynami.
I. Samson, Sampson, Samsun.
II. 1. Samsunowic.
2. Samsz, Samsza, Samszo; może też Samsz od Samuel oraz od imion rodzimych por. Sam-.
3. Samek, samiec, Samk, Samko, Samo, Samota; Samowic(z) (też od Samuel, Sambor oraz od imion rodzimych por. Sam-.
4. Możliwe skrócenia z podstawą Sa-, por. Salomon II. 4.
Samuel – por. hebrajskie šmuel (od hebrajskiego shemu ‘imię’ i el ‘Bóg’. W Biblii: Samuel, prorok i sędzia izraelski.
I. Samuel.
II. 1. Samuelo.
2. Możliwe derywaty z podstawą skróconą, por. Samson II. 3 i Salomon II. 4. oraz odapelatywne Sam-.
Sapientia fem. – por. łacińskie sapientia ‘mądrość, rozwaga’.
I. łac. Sapientia.
Sara fem. – por. hebrajskie sarah ‘księżna, pani’. W Biblii: Sara, żona Abrahama.
I. Sara.
II. Sarka.
Sawa – por. aramejskie saba ‘starzec, dziad, dziadek’. Wśród świętych: Saba Jerozolimski; Sawa uczeń św. Metodego, IX w.; 13 świętych o tym imieniu.
I. Sawa (możliwe Szawa).
II. Sawina (możliwe Szawina), Sawka, Sawczyc(z), Sawiczewic(z).
Scholastyka fem. – por. łacińskie Scholastica (od scholasticus ‘należący do szkoły; student’). Wśród świętych: Scholastyka, benedyktynka, siostra św. Benedykta z Nursji, zm. ca 547.
I. Scholastyka; łac. Scolastica.
Sebastyjan – por. greckie w znaczeniu ‘czcigodny, dostojny i łaciński przyrostek – ianus. Wśród świętych: Sebastian, męczennik rzymski za cesarza Dioklecjana.
I. Sebastyjan (Sabestyjan), Sebestyjan , Sobestyjan; łac. Sebasianus; zlatynizowane: Sabestianus, Debestianus, Sobestianus.
II. 1. Sebastyjanowa fem.
2. Bastyjan; zlatynizowane: Bastianus.
3. Sobieszcz, Sobieszczek, Sobieszczk, Sobieszczko, soboszczko; Sobieszczkow.
4. Sobek (= Sebastianus), Sobko (= Sobestyjan), soboszko; Sobkow, Sobkowa fem., Sobkowic (też od rodzimych imion złożonych, por. odapelatywne Sobie- ).
5. Bieszcz, Past, Pastek, Pastko, Paszta (por. niemieckie Past: Sebastianus)
Serafin – por. hebrajskie seraphim ‘płonący, palący’. W Biblii: Serafim, nazwa jednego z chórów anielskich.
I. Serafin, Serafim (może tez od apelatywu, por. Serafin).
Serwacy – por. łacińskie Servatius utworzone od cognomen Servatus przyrostkiem –ius (od łac. servatus ‘oczlony, uratowany’; servo, -are ‘zachowć (od złego), wybawić, uratować’. Wśród świętych: Serwacy, biskup Tongern w Belgii, IV w.
I. Serwacy, Serwarcy, Serwasz; łacińskie Servatius, Serwacius, Servasius. Z niemieckiego Verwasz, Cyrwasz; zlatynizowane Cerfacius, Cervacius.
II. 1. Serwaszowa fem.; z łacińskim sufiksem Serwassonissa fem.
2. z niemieckiego Cerwo, Cyrwo.
Swverus – por. łacińskie cognomen Severus (por. łac. sewerus ‘poważny, surowy’). Wśród świętych: Sewer, biskup Rawenny, IV w., Sewer męczennik rzymski, IV w.
I. Łac. Severus,
Siemion por. Szymon.
Siewierzyn, Seweryn – por. łacińskie cognomen Severinus, utworzone od łac. cognomen Severus (sewerus ‘urowy, poważny’) przyrostkiem –inus). Wśród świętych: Seweryn z Noryku ( w dzisiejszej Austrii), zm. ca 482.
I. Siewierzyn, Seweryn; łac. Severinus.
Siebrzyn, Zebrayn, Sebrayn, Zefryn; zlatynizowane Sephrinus.
Sigismunda – imię żeńskie od męskiego Sigismund, por. Zygmunt.
I. Łac. Sigismundus.
Sofonijasz – por. hebrajskie tsephanyahu ‘Jahwe ukrył’. W Biblii: Sofoniasz, jeden z prorokow mniejszych.
I. Sofonujasz, Sofonija; łac. Sophonias.
Sopron – por. greckie w znaczeniu ‘zachować, ocalić’ i ‘myśl, umysł’. Wśród świętych: Sofroniusz, patriarcha jerozolimski, zm. 637.
I. Wschodniosłowiańskie: Sopron, Soprun, Supron, Suprom, Suprun, Suprum, Supryn, Suprym.
II. Pron, Proniec, Pruniec, Pronicz, Proniowicz (możliwe też od Proń od Prokop).
Stanisław – por. polskie Stanisław, imię złozone z rozkaźnika stani! (prasłowiańskie stano, stati, polskie stanę, stać) i sław (prasłowiańskie slava, slaviti, polskie sława, sławić) o przybliżonym znaczeniu ‘niech stanie się sławny’; por. odapelatywne Stani-, Sławo-. Wśród świętych: Stanisław ze Szczepanowa, biskup krakowski, męczennik, zm. 1079; kanonizowany w 1254.
I. Stanisław; zniemczone S(z)tanc(s)law, S(z)tenc(s)law.
II. 1. Stanisławiec; Stanisławow, Stanisławowa fem., Stanisławowic, Stanisławski; z łac. sufiksem Stanislaissa fem.
2. Stan, Stanek, Staniak, Staniątko, Stanich, Staniec, Staneiczek, Staniej, Staniek, Staniewka (?), Stanięta, Stanik, Stanił, Staniło, Stanio, Stanioł, Stanisz, Staniszyno (?), Staniusz, Stank, Stanka, Stańka, Stanko, Stano, Stanoch, stanosz, Stanoszek, Stanul, Stanusz, Stań, Stańczek, Stańczko, Stańczuk, Stńczul, Stańczyk, Stańko, Stanio, Stenko; Staniątkowic, Staniewic, Staniow, Staniowa fem., Staniowic(z), Staniszewic, Staniszowa fem., Staniszowic(z), Stańczewic, Stańczkowic, Stańkiewicz, Stańkow, Stańkowa fem., Stańkowic(z), Stańczewic, Stańczykowic(z), Stańkowięta; z niemieckim sufiksem Stanar (też od innych imion złożonych z członem Stani-, por. Stani-.
3. Stac, Staca, Stacek, Stacel, Stach, Stachan, Stachej, Stacher, Stachna, Stachnię, Stachnik, Stachno, Stacho, Stachoł, Stachoń, Stachora, Stachosz, Stachota, Stachura, Stachurka, Stachurz, Stachyr, Stachyra, Stachyrka, Stacko, Stasz, Stasza, Staszak, Staszeczko, Staszek, Staszel, Staszenica, Staszęta, Staszk, Staszko, Stasznik, Staszo, Staszul, Staszyca, Staszyk, Staszylowic(z), Staszynek, Stecher, Stechna; Stachanowa fem., Stachanowic(z), Stachowa fem., Stachowic(z), Stachiewic(z), Stachnic, Stachnikow, Stachnikowa, Stachnikowic(z), Stachin, Stachoweic (= Stachowic), Stachowic(z), Steszek, Steszko, Stacherzyna fem., Stacherzyna fem., Staszewic(z), Staszkow, Staszkowa fem, Staszkowic, Staszkowięta, Staszowic(z), Staszyc, Staszylowic (?); zniemczone S(z)tanclowa fem., S(z)tanclowic (też od innych imion złożonych z członem Stani-, por. Stani-.
III. Czarny Stanisław.
Zniemczone S(z)tancelpop, S(z)tancels(z)warc, S(z)tancels(z)worc; Langstanowa fem.
Stanisława – imię żeńskie od męskiego, por. Stanisław.
I. Stanisława.
II. 1. Stana, Stanka; z łacińskim sufiksem Stanieta.
2. Stacha, Stachna, Stachnica, Staszka, Staszna, Staszyca.
Stefan por. Szczepan.
Strachota por. Metody.
Sybil(l)a fem. - por. greckie w znaczeniu ‘wieszczka, prorokini’. Wśród świętych: Sybilla, cesterka w Aywieres (w Belgii) ,zm. ca 1250.
I. Sybil(l)a; łac. Sibylla.
II. Sybka.
Sydor por. Izydor.
Sykst - por. greckie w znaczeniu ‘wygładzony’. Wśród świętych: Sykstus II, papież, zm. 255.
I. Sykst; łac. Sixtus.
II. Syksta; Sykstowic.
Możliwe też skrócenia z podstawą Sy-, por. Sylwester II. 3.
Sabinus – por. łacińskie cognomen Sabinus, od nazwy etnicznej Sabinus. Wśród świętych: Sabin, biskup Canossy, VI w.; 13 świętych o tym imieniu.
I. Łac. Sabinus.
Salmon – por. hebrajskie Salemön ‘obleczony’. W Biblii: Salmon, pradziad Dawida.
I. Salmon, Salmen (może też odmianki imienia Salomon).
Salone(j)a fem. – por. hebrajskie shalom ‘pokój’ lub shalam ‘postawić, podłożyć’; por. też hebrajskie shalem ‘zdrowy, nienaruszony’. W Biblii: Salome, matka apostołów Jana i Jakuba Większego. Wśród świętych: Salomea, księżna halicka, klaryska, zm. 1268.
I. Salome(j)a, Salomena; łac. Salome, Salomea.
Wschodniosłowiańskie Sałomija.
II. 1. Salka.
2. Sachna (= Salka).
Salomon – por. hebrajskie selmoh ‘doskonały, szczęśliwy; spokojny, niosący pokój’. W Biblii: Salomon, król izraelski.
I. Salomon, Szalomon, Salamon, Szalamon; por. też Salmon.
II. 1. Salomonin fem., Salomonowa fem., Salomonowic, Szalomonowic.
2. Salma.
3. Salisz, Salkowic; Saluch, Sałkowic.
4. Sach, Sachan, Sachaniec, Sachno, Sachoń, Sasz (też od Aleksander, Samson, Samuel oraz imion rodzimych złożonych, por. Sam-; możliwe też od Zacharyjasz).
Salwator – por. łacińskie cognomen Salvator od przymiotnika salvator ‘zbawca’, odnoszącego się do Chrystusa.
I. Salwator; łac. Salvator.
Samson – por. hebrajskie šimšon (od hebrajskiego shemesh ‘slońce’. W Biblii: Samson, sędzia izraelski, walczący z Filistynami.
I. Samson, Sampson, Samsun.
II. 1. Samsunowic.
2. Samsz, Samsza, Samszo; może też Samsz od Samuel oraz od imion rodzimych por. Sam-.
3. Samek, samiec, Samk, Samko, Samo, Samota; Samowic(z) (też od Samuel, Sambor oraz od imion rodzimych por. Sam-.
4. Możliwe skrócenia z podstawą Sa-, por. Salomon II. 4.
Samuel – por. hebrajskie šmuel (od hebrajskiego shemu ‘imię’ i el ‘Bóg’. W Biblii: Samuel, prorok i sędzia izraelski.
I. Samuel.
II. 1. Samuelo.
2. Możliwe derywaty z podstawą skróconą, por. Samson II. 3 i Salomon II. 4. oraz odapelatywne Sam-.
Sapientia fem. – por. łacińskie sapientia ‘mądrość, rozwaga’.
I. łac. Sapientia.
Sara fem. – por. hebrajskie sarah ‘księżna, pani’. W Biblii: Sara, żona Abrahama.
I. Sara.
II. Sarka.
Sawa – por. aramejskie saba ‘starzec, dziad, dziadek’. Wśród świętych: Saba Jerozolimski; Sawa uczeń św. Metodego, IX w.; 13 świętych o tym imieniu.
I. Sawa (możliwe Szawa).
II. Sawina (możliwe Szawina), Sawka, Sawczyc(z), Sawiczewic(z).
Scholastyka fem. – por. łacińskie Scholastica (od scholasticus ‘należący do szkoły; student’). Wśród świętych: Scholastyka, benedyktynka, siostra św. Benedykta z Nursji, zm. ca 547.
I. Scholastyka; łac. Scolastica.
Sebastyjan – por. greckie w znaczeniu ‘czcigodny, dostojny i łaciński przyrostek – ianus. Wśród świętych: Sebastian, męczennik rzymski za cesarza Dioklecjana.
I. Sebastyjan (Sabestyjan), Sebestyjan , Sobestyjan; łac. Sebasianus; zlatynizowane: Sabestianus, Debestianus, Sobestianus.
II. 1. Sebastyjanowa fem.
2. Bastyjan; zlatynizowane: Bastianus.
3. Sobieszcz, Sobieszczek, Sobieszczk, Sobieszczko, soboszczko; Sobieszczkow.
4. Sobek (= Sebastianus), Sobko (= Sobestyjan), soboszko; Sobkow, Sobkowa fem., Sobkowic (też od rodzimych imion złożonych, por. odapelatywne Sobie- ).
5. Bieszcz, Past, Pastek, Pastko, Paszta (por. niemieckie Past: Sebastianus)
Serafin – por. hebrajskie seraphim ‘płonący, palący’. W Biblii: Serafim, nazwa jednego z chórów anielskich.
I. Serafin, Serafim (może tez od apelatywu, por. Serafin).
Serwacy – por. łacińskie Servatius utworzone od cognomen Servatus przyrostkiem –ius (od łac. servatus ‘oczlony, uratowany’; servo, -are ‘zachowć (od złego), wybawić, uratować’. Wśród świętych: Serwacy, biskup Tongern w Belgii, IV w.
I. Serwacy, Serwarcy, Serwasz; łacińskie Servatius, Serwacius, Servasius. Z niemieckiego Verwasz, Cyrwasz; zlatynizowane Cerfacius, Cervacius.
II. 1. Serwaszowa fem.; z łacińskim sufiksem Serwassonissa fem.
2. z niemieckiego Cerwo, Cyrwo.
Swverus – por. łacińskie cognomen Severus (por. łac. sewerus ‘poważny, surowy’). Wśród świętych: Sewer, biskup Rawenny, IV w., Sewer męczennik rzymski, IV w.
I. Łac. Severus,
Siemion por. Szymon.
Siewierzyn, Seweryn – por. łacińskie cognomen Severinus, utworzone od łac. cognomen Severus (sewerus ‘urowy, poważny’) przyrostkiem –inus). Wśród świętych: Seweryn z Noryku ( w dzisiejszej Austrii), zm. ca 482.
I. Siewierzyn, Seweryn; łac. Severinus.
Siebrzyn, Zebrayn, Sebrayn, Zefryn; zlatynizowane Sephrinus.
Sigismunda – imię żeńskie od męskiego Sigismund, por. Zygmunt.
I. Łac. Sigismundus.
Sofonijasz – por. hebrajskie tsephanyahu ‘Jahwe ukrył’. W Biblii: Sofoniasz, jeden z prorokow mniejszych.
I. Sofonujasz, Sofonija; łac. Sophonias.
Sopron – por. greckie w znaczeniu ‘zachować, ocalić’ i ‘myśl, umysł’. Wśród świętych: Sofroniusz, patriarcha jerozolimski, zm. 637.
I. Wschodniosłowiańskie: Sopron, Soprun, Supron, Suprom, Suprun, Suprum, Supryn, Suprym.
II. Pron, Proniec, Pruniec, Pronicz, Proniowicz (możliwe też od Proń od Prokop).
Stanisław – por. polskie Stanisław, imię złozone z rozkaźnika stani! (prasłowiańskie stano, stati, polskie stanę, stać) i sław (prasłowiańskie slava, slaviti, polskie sława, sławić) o przybliżonym znaczeniu ‘niech stanie się sławny’; por. odapelatywne Stani-, Sławo-. Wśród świętych: Stanisław ze Szczepanowa, biskup krakowski, męczennik, zm. 1079; kanonizowany w 1254.
I. Stanisław; zniemczone S(z)tanc(s)law, S(z)tenc(s)law.
II. 1. Stanisławiec; Stanisławow, Stanisławowa fem., Stanisławowic, Stanisławski; z łac. sufiksem Stanislaissa fem.
2. Stan, Stanek, Staniak, Staniątko, Stanich, Staniec, Staneiczek, Staniej, Staniek, Staniewka (?), Stanięta, Stanik, Stanił, Staniło, Stanio, Stanioł, Stanisz, Staniszyno (?), Staniusz, Stank, Stanka, Stańka, Stanko, Stano, Stanoch, stanosz, Stanoszek, Stanul, Stanusz, Stań, Stańczek, Stańczko, Stańczuk, Stńczul, Stańczyk, Stańko, Stanio, Stenko; Staniątkowic, Staniewic, Staniow, Staniowa fem., Staniowic(z), Staniszewic, Staniszowa fem., Staniszowic(z), Stańczewic, Stańczkowic, Stańkiewicz, Stańkow, Stańkowa fem., Stańkowic(z), Stańczewic, Stańczykowic(z), Stańkowięta; z niemieckim sufiksem Stanar (też od innych imion złożonych z członem Stani-, por. Stani-.
3. Stac, Staca, Stacek, Stacel, Stach, Stachan, Stachej, Stacher, Stachna, Stachnię, Stachnik, Stachno, Stacho, Stachoł, Stachoń, Stachora, Stachosz, Stachota, Stachura, Stachurka, Stachurz, Stachyr, Stachyra, Stachyrka, Stacko, Stasz, Stasza, Staszak, Staszeczko, Staszek, Staszel, Staszenica, Staszęta, Staszk, Staszko, Stasznik, Staszo, Staszul, Staszyca, Staszyk, Staszylowic(z), Staszynek, Stecher, Stechna; Stachanowa fem., Stachanowic(z), Stachowa fem., Stachowic(z), Stachiewic(z), Stachnic, Stachnikow, Stachnikowa, Stachnikowic(z), Stachin, Stachoweic (= Stachowic), Stachowic(z), Steszek, Steszko, Stacherzyna fem., Stacherzyna fem., Staszewic(z), Staszkow, Staszkowa fem, Staszkowic, Staszkowięta, Staszowic(z), Staszyc, Staszylowic (?); zniemczone S(z)tanclowa fem., S(z)tanclowic (też od innych imion złożonych z członem Stani-, por. Stani-.
III. Czarny Stanisław.
Zniemczone S(z)tancelpop, S(z)tancels(z)warc, S(z)tancels(z)worc; Langstanowa fem.
Stanisława – imię żeńskie od męskiego, por. Stanisław.
I. Stanisława.
II. 1. Stana, Stanka; z łacińskim sufiksem Stanieta.
2. Stacha, Stachna, Stachnica, Staszka, Staszna, Staszyca.
Stefan por. Szczepan.
Strachota por. Metody.
Sybil(l)a fem. - por. greckie w znaczeniu ‘wieszczka, prorokini’. Wśród świętych: Sybilla, cesterka w Aywieres (w Belgii) ,zm. ca 1250.
I. Sybil(l)a; łac. Sibylla.
II. Sybka.
Sydor por. Izydor.
Sykst - por. greckie w znaczeniu ‘wygładzony’. Wśród świętych: Sykstus II, papież, zm. 255.
I. Sykst; łac. Sixtus.
II. Syksta; Sykstowic.
Możliwe też skrócenia z podstawą Sy-, por. Sylwester II. 3.
Sylwan – por. łacińskie cognomen Silvanus (Silwanus, nazwa
bożka lasów i pól od łacińskiego silva ‘las’). W Biblii: Sylwan, towarzysz
podróży św. Pawła apostola. Wśród świętych: Sylwan, wyznawca, I w.; biskup, V
w.
I. Sylwan; łac. Silvanus.
Wschodniosłowiańskie S(i)liwan, S(i)elewon.
Por. też skrócenia z podstawą Sy- s.v. Sylwester II. 3.
Sylwester – por. łacińskie cognomen Silvester (od łac. silwestris ‘leśny, dziki, wiejski’. Wśród świętych: Sylwester I, papież, zm. 335, o tym imieniu kilku papieży.
I. Sylwester, Selwestrz; łac. Silvester.
Polski odpowiednik semantyczny: Lasota, Lesota.
II. 1. Sylwestrowa fem.
2. Fester (por. niem. Vester < Silvester).
3. Syc (por. też odapelatywne Syc), Syc(z)ek, Syc(z)ko (por. też odapelatywne Syk), Sych, Sychno, Sychta, Sysz, Syszek, Syszka, Syszko; Syczkowa fem., Szyc(z)kowic (może też od Sykstus, Sylwan; możliwe od Szymon oraz Zy-, Ży- od Zygmunt).
Symeon por. Szymon.
Symforyjan - por. greckie w znaczeniu ‘wraz, razem z kimś’ i ‘nieść’, ‘znieść razem, zebrać, służyć, pomagać’. Wśród świętych: Symforian, męczennik w Autun (we Francji), zm. ca 180, i inni.
I. Symforyjan; łac. Symphorianus.
Synaj – por. hebrajskie sinaj , nazwa góry i półwyspu w Palestynie. Według Biblii na Synaju zawarł Bóg przymierze z Izraelem.
I. Synaj (występuje też w funkcji przezwiska: Simonis dicta Sinai.
Szaweł – por. hebrajskie ša’ul ‘uproszony, pożądany’. W Biblii: Szaweł, pierwsze imie Pawła apostoła; Saul, król Hebrajczyków.
I. Szawł, Szawił, szawioł; łac. Saul, Saulus.
II. Szawłowic. Por. też Szawła fem.
Szawła – imię żeńskie od męskiego, por. Szaweł.
I. Szawła; ła. Saula.
Szczepan, Stefan - por. greckie w znaczeniu ‘wieniec’. Wśród świętych: Szczepan, męczennik; Stefan I, król Węgier, zm. 1038.
I. Szczepan, czepan, Czapan.
Stafan, Stafan, Stepan; zniemczone Steffen; z węgierskiego Hisztwan.
Łac. Stephanus; zlatynizowane Stepanus.
II. Szczepanek, Szczepanie, Szczepanko, Czepanek, czepanko; Szczepankow, Szczepankowa fem., Szczepankowic(z), Czepanow, Czepanowa fem., z niemieckim sufiksem Szczepaninne fem., z łacińskim sufiksem Szczepankonissa fem.
Stefanek, Stepaniec, Stapanko; Stefanow, Stefankowic(z), Stefanow, Stefanowa fem., Stefanowic, Stepanowa fem., Stepanowic(z); z niemieckim sufiksem Stephaninne fem, Stepheninne fem.; z łacińskim sufiksem Stephanissa fem.
2. Szczepa, Szczepak (może też od apelatywu por. Szczepak), Szczepek, Szczepiętka (?), Szczepko, Szczepsko (?), Szczepura, Szczepkowa fem., Szczepkowic(z), Szczepowic.
Stef, Stefek, Stefko ,Steflik, Stepek, Stepka, Stepko; Stefkowna fem.
3. wschodniosłowiańskie Stech, Steć, Stećko, Stećkowa fem., Stećkowic(z); z łac. sufiksem Stećkonissa fem.
4. Fanko (lub z niemieckiego Fenke ‘iskra’), Fanuk.
5. Isztaj (?), Istaj (z węgierskiego Istvan (?)).
III. Fanisław (kresy południowe).
Szczęsny por. Feliks.
Szymka fem. – imię żeńskie od męskiego, por. Szymon.
Ii. Szymka.
Szymon, Symeon – por. hebrajskie šim’on: šama ‘słuchać’ i on formant spieszczający; imię przypuszczalnie jest skróceniem jakiegoś imienia teoforycznego. W Biblii: Szymon, apostoł zwany Zelotą, czczony razem z Judą Tadeuszem.
I. Szymon, Szyman, Szymun.
Symeon; łac. Simeon, Semeon.
Wschodniosłowiańskie Siemion, Siemien, Simion.
II. 1. Szymana, Szymanek, szymanko, Szymankowięta, Szymanow, Szymanowa fem., Szymanowic.
Szymonek, Szymońc; Szymonin, Symonow, Szymonowa fem., Szymonowic(z); z niem. sufiksem Szymoninne fem.
Szymunek, Szymunow, Szymunowa fem., Szymunowic(z).
Wschodniosłowiańskie Siemianek, Siemieniec; Siemienowic(z), Siemieńkowic(z).
Wschodniosłowiańskie Siemionek, Siemionko; Siemionkowic(z), Soemionowic(z), por. też odapelatywne Siemi-.
2. Szym, Szyma (por. odapelatywne Zima), Szymak, Szymal, Szymala, Szymczak, Szyymek, Rzymiec, szymk, Szymka, Szymko, Szymo, szymoch, Szymost, Szymosza, Szymul, szymusz, Szymuta; Szymkow, Szymkowa fem., Szymkowic(z).
Wschodniosłowiańskie Siemasz, Siemiaszek, sziemiaszko, Siemek, siemiej, Siemko (tez od rodzimych imion złożonych, por. Siemi-).
3. Szyc (też odapelatywne por. Syc), Szycek, Szycko, Szych, Szychno, Szychta, Szysz, Szyszek, Szyszka (też odapelatywne por. Szysz-), Szyszko (por. też od Sy- od Sylwester, Zy, Ży, od Zygmunt).
Wschodniosłowiańskie Sianiec, Sianiek, siańko, Sieniec, Sienieczko, Sieniej, Sienieńko, Sieniut, Sieniuta, Sień, Sieńca, Sieńko, Siniec, Sińko; Siańkowięta, Sieniewic(z), Sieniow, Sieniowic(z), Sieńkowa fem., Sieńkowic(z), Siniowic(z), Sińkowicz.
Siesz, Sieszot (może od rodzimych imion zlożonych por. odapelatywne Siemi-).
I. Sylwan; łac. Silvanus.
Wschodniosłowiańskie S(i)liwan, S(i)elewon.
Por. też skrócenia z podstawą Sy- s.v. Sylwester II. 3.
Sylwester – por. łacińskie cognomen Silvester (od łac. silwestris ‘leśny, dziki, wiejski’. Wśród świętych: Sylwester I, papież, zm. 335, o tym imieniu kilku papieży.
I. Sylwester, Selwestrz; łac. Silvester.
Polski odpowiednik semantyczny: Lasota, Lesota.
II. 1. Sylwestrowa fem.
2. Fester (por. niem. Vester < Silvester).
3. Syc (por. też odapelatywne Syc), Syc(z)ek, Syc(z)ko (por. też odapelatywne Syk), Sych, Sychno, Sychta, Sysz, Syszek, Syszka, Syszko; Syczkowa fem., Szyc(z)kowic (może też od Sykstus, Sylwan; możliwe od Szymon oraz Zy-, Ży- od Zygmunt).
Symeon por. Szymon.
Symforyjan - por. greckie w znaczeniu ‘wraz, razem z kimś’ i ‘nieść’, ‘znieść razem, zebrać, służyć, pomagać’. Wśród świętych: Symforian, męczennik w Autun (we Francji), zm. ca 180, i inni.
I. Symforyjan; łac. Symphorianus.
Synaj – por. hebrajskie sinaj , nazwa góry i półwyspu w Palestynie. Według Biblii na Synaju zawarł Bóg przymierze z Izraelem.
I. Synaj (występuje też w funkcji przezwiska: Simonis dicta Sinai.
Szaweł – por. hebrajskie ša’ul ‘uproszony, pożądany’. W Biblii: Szaweł, pierwsze imie Pawła apostoła; Saul, król Hebrajczyków.
I. Szawł, Szawił, szawioł; łac. Saul, Saulus.
II. Szawłowic. Por. też Szawła fem.
Szawła – imię żeńskie od męskiego, por. Szaweł.
I. Szawła; ła. Saula.
Szczepan, Stefan - por. greckie w znaczeniu ‘wieniec’. Wśród świętych: Szczepan, męczennik; Stefan I, król Węgier, zm. 1038.
I. Szczepan, czepan, Czapan.
Stafan, Stafan, Stepan; zniemczone Steffen; z węgierskiego Hisztwan.
Łac. Stephanus; zlatynizowane Stepanus.
II. Szczepanek, Szczepanie, Szczepanko, Czepanek, czepanko; Szczepankow, Szczepankowa fem., Szczepankowic(z), Czepanow, Czepanowa fem., z niemieckim sufiksem Szczepaninne fem., z łacińskim sufiksem Szczepankonissa fem.
Stefanek, Stepaniec, Stapanko; Stefanow, Stefankowic(z), Stefanow, Stefanowa fem., Stefanowic, Stepanowa fem., Stepanowic(z); z niemieckim sufiksem Stephaninne fem, Stepheninne fem.; z łacińskim sufiksem Stephanissa fem.
2. Szczepa, Szczepak (może też od apelatywu por. Szczepak), Szczepek, Szczepiętka (?), Szczepko, Szczepsko (?), Szczepura, Szczepkowa fem., Szczepkowic(z), Szczepowic.
Stef, Stefek, Stefko ,Steflik, Stepek, Stepka, Stepko; Stefkowna fem.
3. wschodniosłowiańskie Stech, Steć, Stećko, Stećkowa fem., Stećkowic(z); z łac. sufiksem Stećkonissa fem.
4. Fanko (lub z niemieckiego Fenke ‘iskra’), Fanuk.
5. Isztaj (?), Istaj (z węgierskiego Istvan (?)).
III. Fanisław (kresy południowe).
Szczęsny por. Feliks.
Szymka fem. – imię żeńskie od męskiego, por. Szymon.
Ii. Szymka.
Szymon, Symeon – por. hebrajskie šim’on: šama ‘słuchać’ i on formant spieszczający; imię przypuszczalnie jest skróceniem jakiegoś imienia teoforycznego. W Biblii: Szymon, apostoł zwany Zelotą, czczony razem z Judą Tadeuszem.
I. Szymon, Szyman, Szymun.
Symeon; łac. Simeon, Semeon.
Wschodniosłowiańskie Siemion, Siemien, Simion.
II. 1. Szymana, Szymanek, szymanko, Szymankowięta, Szymanow, Szymanowa fem., Szymanowic.
Szymonek, Szymońc; Szymonin, Symonow, Szymonowa fem., Szymonowic(z); z niem. sufiksem Szymoninne fem.
Szymunek, Szymunow, Szymunowa fem., Szymunowic(z).
Wschodniosłowiańskie Siemianek, Siemieniec; Siemienowic(z), Siemieńkowic(z).
Wschodniosłowiańskie Siemionek, Siemionko; Siemionkowic(z), Soemionowic(z), por. też odapelatywne Siemi-.
2. Szym, Szyma (por. odapelatywne Zima), Szymak, Szymal, Szymala, Szymczak, Szyymek, Rzymiec, szymk, Szymka, Szymko, Szymo, szymoch, Szymost, Szymosza, Szymul, szymusz, Szymuta; Szymkow, Szymkowa fem., Szymkowic(z).
Wschodniosłowiańskie Siemasz, Siemiaszek, sziemiaszko, Siemek, siemiej, Siemko (tez od rodzimych imion złożonych, por. Siemi-).
3. Szyc (też odapelatywne por. Syc), Szycek, Szycko, Szych, Szychno, Szychta, Szysz, Szyszek, Szyszka (też odapelatywne por. Szysz-), Szyszko (por. też od Sy- od Sylwester, Zy, Ży, od Zygmunt).
Wschodniosłowiańskie Sianiec, Sianiek, siańko, Sieniec, Sienieczko, Sieniej, Sienieńko, Sieniut, Sieniuta, Sień, Sieńca, Sieńko, Siniec, Sińko; Siańkowięta, Sieniewic(z), Sieniow, Sieniowic(z), Sieńkowa fem., Sieńkowic(z), Siniowic(z), Sińkowicz.
Siesz, Sieszot (może od rodzimych imion zlożonych por. odapelatywne Siemi-).
Ś
Świerad – por. polskie imię złożone Świerad, może przestawka z Wszerad (od prasłowiańskiego wsze- ‘wszystek, każdy, zawsze’ i rad ‘leatus’; por. Wsze- i Rado-.
I. Świerad, Świrad.
Świryd lub Swyryd - por. greckie w znaczeniu ‘duży kosz’. Wśród świętych: Spirydion, biskup Cypru, wyznawca, III/IV w.
Świerad – por. polskie imię złożone Świerad, może przestawka z Wszerad (od prasłowiańskiego wsze- ‘wszystek, każdy, zawsze’ i rad ‘leatus’; por. Wsze- i Rado-.
I. Świerad, Świrad.
Świryd lub Swyryd - por. greckie w znaczeniu ‘duży kosz’. Wśród świętych: Spirydion, biskup Cypru, wyznawca, III/IV w.
T
Tacyjana fem. por. łacińskie cognomen Tatianus/ana, utworzone od nomen gentile Tatius przyrostkiem –anus/ana. Wśród świętych: Tatiana, męczennica rzymska.
I. Wschodniosłowiańskie Tacyjana, Tatyjana, Tetejana, Tetyjana.
Tatyjanna (geminacja nn na wzór Anna, Joanna).
II. 1. Wschodniosłowiańskie Tacyjanica (kresy północne).
2. Wschodniosłowiańskie Tatja, Tatyja.
3. Wschodniosłowiańskie Tac(z)a (= Tatyjana, Tatja).
4. Wschodniosłowiańskie Tańka = Tajka.
Tadej – por. aramejskie thad-daj ‘człowiek o szerokiej piersi’. W Biblii: Juda Tadeusz, imię apostoła.
I. Tadej, Tadaj; wschodniosłowiańskie Chadej; łac. Thad(da)eus.
II. 1. Tadzic, Tadzik; wschodniosłowiańskie Chadajowic(z) (s.v. Hadajowic(z).
2. Tach, Tac(z), Tać, Tac(z)ek, Tac(z)el, Tac(z)yna, Tacina, tacik, taczyk, tańka, tasz, tasza, Taszk, Taszka (może też odapelatywne, por. Taszka, Taszko, taszo; taszowic, taszyc; też od Tarach, Taras i od rodzimych imion złożonych por. Tato-.
III. Tasław (por. też Tato-).
Tader por. Teodor.
Tarach - por. greckie w znaczeniu ‘zaburzenie, niepokój’. Wśród świętych: Tarach, męczennik w Anazarbo.
I. Tarach.
Taras(z) - por. greckie w znaczeniu ’poruszać, wprowadzać zamieszanie’. Wśród świętych: Taras, patriarcha Konstantynopola, zm. 806.
I. Wschodniosłowiańskie Taras(z), taras(z)y, Tarasiej; zlatynizowane Tarassius.
II. Wschodniosłowiańskie Taras(z)ko, Tarasiewic(z), Taraszewic(z), Taraszowic(z).
Dla przykładów spoza kresów wschodnich pod odapelatywne Taras.
2. Możliwe skrócenia z podstawą Ta-, por. Tadej II.2.
Tekla fem. - por. greckie w znaczeniu ‘Bóg’ i ‘wieść, sława’. Wśród świętych: Tekla, według legendy uczennica św. Pawła, męczennica w Małej Azji.
I. Tekla; łac. Thecla.
Telesfor - por. greckie w znaczeniu ‘wykonanie, spełnienie, wynik’ i ‘nieść’; ‘kończący, spełniający się, wydający owoc we właściwej porze’. Wśród świętych: Telesfor, papież i męczennik, II w.
I. Telesfor.
Teobald – por. staro-wysoko-niemieckie Theodobald (od gockiego thiuda ‘ród’ i staro-wysoko-niemieckiego bald ‘odważny, śmiały’. Wśród świętych: Theobald (Thiebold, Thibaut), pustelnik w okolicy Pabbingen w Luksemburgu, zm. 1066; Theobold, biskup Gubbio w Umbrii, zm. 1160.
I. Teobald; zlatynizowane Theobaldus.
II. Tyba; też od Tyburc(z)y.
Teodor - por. greckie w znaczeniu ‘Bóg’ i ‘dar’. Wśród świętych: Teodor, męczennik z Euchaity, zm. 306; Teodor z Tarsu, zm. 690.
I. Teodor; łac. Theodorus.
Todor, Todur, Tader, Tadyr.
C(z)ader, C(z)adr, C(z)adro, C(z)dar, C(z)Eder (= Theodorus) ,C(z)edro.
Wschodniosłowiańskie Chodor, Chodur, Chudor, Chw(i)edor, F(i)edor, F(i)Eder, Fi)edur.
II. 1. Todorek.
Wschodniosłowiańskie: Chodorek, Chodorko, chodorzec; chodorow, chodorowuc(z), Fiedorko, Fiedorem, Fedorko, Fiedorzec, F(i)Durko.
2. Wschodniosłowiańskie: Chod, Chodak, Chodec, Chodko, Chodna, Chodo, Chodoniec, Chudosz; Chodow, Chodowa fem., Chodowic(z), Chodkiewic(z).
Chwied, Chw(i)edec, Chw(i)edko, Chwieduszko.
F(i)ed, F(i)edec, F(i)edko, Fiedo, F(i)dusz, F(i)duszko, Fiedziec, F(i)edkowa fem., F(i)edkowic(z), F(i)eduszowa fem.
Piedko.
3. Wschodniosłowiańskie: Chocz, Choczko, Chocyk; choniec, Choniek, Choń, Chońka, Choniek, Chońko; też od Choma ‘Thomas’ i od rodzimych imion złożonych, por. odapelatywne Chocie-.
F(i)ec(z), F(i)eń, F(i)eńko (Fienko, Fenko); F(i)eniowic(z).
Fyc(z), Fyc(z)ek.
Por. też derywaty z podstawą Dor-, por. Dorot II. 3.
Teodora – od imienia męskiego por. Teodor. Wśród świętych: Teodora z Tessalonik, zm. ca 892.
I. Teodora; wschodniosłowiańskie F(i)edora.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Choda, Chodka, Chw(i)Edka, F(i)Eda, F(i)Edka, F(i)edusza.
2. Fienna (= Fiedka, Fiedusza; też od Eufemija).
Teodozyja fem. - por. greckie w znaczeniu ‘Bóg’ i ‘dawanie, dar’, utworzone od imienia męskiego. Wśród świętych: Teodozja z Cezarei, męczennica, zm. ca 307.
I. Teodozyja; zlatynizowane Theodosia.
Teofil - por. greckie w znaczeniu ‘Bóg’ i ‘przyjaciel’. Wśród świętych: Teofil, biskup Antiochii, zm. 186, liczni inni święci.
I. Teofil; łac. Theophilus.
Polski odpowiednik semantyczny: Bogumil (= Teofil).
Terentius - por. łacińskie nomen gentile Terentius. Wśród świętych: Terencjusz, biskup Metzu, V w.; męczennik, III w.
I. łac. Terentius.
II. 1.Tereńko.
2. Terech, Tereszko = Fereszko; Tereszkowic(z).
Tobijasz – por. hebrajskie töbiijäh(u) ‘jahwe jest dobry’. W Biblii: Tobiasz, imę dwóch Izraelitow, bohaterów księgi.
I. Tobijasz, Tobija; łac. Tobias.
Tobka fem. – imię żeńskie pochodzące od męskiego Tobijasz.
II. Tobka.
Tomasz – por. aramejskie toma ‘bliźniak’. W Biblii: Tomasz, apostoł; liczni święci o tym imieniu.
I. Tomasz, Toma; łac. Thomas.
Wschodniosłowiańskie Choma.
II. 1. Tomasza, Tomaszek, Tomaszka, Tomaszko, Tomaszy (?); Tomaszewa fem., Tomaszow, Tomaszowa fem., Tomaszowic(z).
2. Tomak, Tomal, Tomala, Toman, Tomek, Tomel, Tomiec, Tomiga, Tomik, Tomil, Tomiło, Tomin, Tomisz, Tomiszyk, Tomk, Tomka, Tomko, Tomlik, Tomsza, Tomszyk, Tomuszek; z niemieckim sufiksem Tomlin, Tumlin; por. też odapelatywne Tomi-; Tomic = Tonic, Tomicowa fem., Tomin, Tomina fem., Tomow, Tomkow, Tomkowa fem., Tomkowic(z), Tomowic; z łacińskim sufiksem Tomissa fem.
Zniemczone: Dummil.
Wschodniosłowiańskie: Chomica, Chomiec, Chomiek, Chomik (też odapelatywne por. Chomik), Chomka, Chomko.
3. Toch, Tochacz, Tochel, Tochnik, Tochta, Tosz (= Tomasz), Toszak, Toszek, Toszk, Toszka; Toszkowic; też od rodzimych imion złożonych, por. Tomi-.
Wschodniosłowiańskie: /choc(z), Choczek, Choc(z)ko, Choczyk, Choniec, Choń, Chońko (= Chomko), Choczkow, choczow, Choczowa fem., Choczowic(z); Też od Chodor i rodzimych imion złożonych por. Chocie-.
III. 1. Tomasław.
2. Czarny Tomek.
Trochym - por. greckie w znaczeniu ‘odżywiający, pożywny’. W Biblii: Trofim, uczeń i towarzysz św. Pawła. Wśród świętych: Trofim, męczennik za cesarza Dioklecjana i inni męczennicy wczesnochrześcijańscy.
I. Wschodniosłowiańskie: Trochym.
II. Wschodniosłowiańskie: Troc, też odapelatywne Trocz.
Truchan - por. greckie w znaczeniu ‘miękkość, delikatność’. Wśród świętych: Tryfon, męczennik za cesarza Decjusza w Małej Azji; patriarcha Konstantynopola, IX w.
I. Wschodniosłowiańskie: Truchan.
II. 1. Wschodniosłowiańskie: Truchonia; Truchanow.
2. Wschodniosłowiańskie: Trusz, Truszak, Truszan, Truszko; Truszkowic(z), Truszewic(z), Truszkowic(z), truszowa fem., Truszowic(z).
Tworzyjan por. Floryjan.
Tyburc(z)y – por. łacińskie cognomen Tiburtius, przypuszczalnie od nazwy miasta Tibor (dziś Tivoli) w Italii. Wśród świętych: Tyburcy, męczennik w Rzymie za cesarza Dioklecjana.
I. Tyburc(z)y; łac. Tiburcius.
II. 1. Tyburczak.
2. Tybor, Tybur, Tybura.
3. Tyba, Tybin (też od Teobald).
4. Możliwe skrócenie z podstawą Ty-, por. Tymoteusz II. 3.
Tyfan - por. greckie w znaczeniu ‘Bóg’ i ‘dobyć na jaw, ukazać się’. Wśród świętych: Teofan Izauryjski, VIII w.; biskup w Nicei, IX w.
I. Tyfan; wschodniosłowiańskie: Fofan.
Tymka fem. – imię żeńskie od męskiego, por. wschodniosłowiańskie Tymofiej s.v. Tymoteusz.
I. 1. wschodniosłowiańskie: Tmka.
2. Wschodniosłowiańskie: Tyszka (= Tymka); por. też Otylija II. 2.
Tymo – pochodzenia gereckiego, utożsamiane z niemieckim Thieme, formą skroconą od niemieckich imion zlożonych z członem Diet-, np. Dietmar. W Biblii: Tymon, diakon. Wśród świętych: Tymon, arcybiskup Salzburga, zm. 1100.
I. Tymo, Tymon, Temo, temon.
II. Możliwe skrócenie z podstawą Ty-, por. Tymoteusz II. 3.
Tymoteusz - por. greckie w znaczeniu ‘cześć’ i ‘Bóg’. W Biblii: Tymoteusz z Efezu, uczeń św. Pawła.
I. Tymoteusz; łac. Timotheus.
wschodniosłowiańskie: Tymofiej, tymochwiej, Tymofij.
II. 1. wschodniosłowiańskie: Tymofiejewic(z) = Tymofiejowic(z) = Tymofijowic(z).
2. Tyma, Tymak, Tymek, tymel, tymka, Tymko, Tymo (por. też Tymo), Tymosz, Tymsza, Tynka (= Tymka), Tynko (= Tymko), Tymic(z), Tymkowa fem.
3. Tychno, Tyc(z), Tyc(z)a, Tyc(z)ko, Tyc(z)an, Tyc(z)e, Tyc(z)o, Tyń (por. Tyn); może tez od imion chrześcijańskich typu Augustyn, Walentyn; Tyńca, Tysz, Tyszka, Tyszko, Tyszo, Tyszowic(z), Tyszkowic(z), Tyszow; Tyszowic(z); z niemieckim sufiksem Tyszkinne fem; z łacińskim sufiksem Tyc(z)onisse fem; też od innych imion z początkowym ty-, np. Tyburc(z)y, Tymo.
Tytus – por. łacińskie praenomen, później cognomen Titus; etymologia imienia nie wyjaśniona, przypisuje się mu pochodzenie bądź sabińskie, bądź etruskie, bądź oskijsko-umbryjskie. Według etymologii ludowej – od titus ‘dziki gołąb’. Wśród świętych: Tytus z Krety; Tytus diakon, męczennik rzymski.
I. Tytus(z); łac. Titus.
Tacyjana fem. por. łacińskie cognomen Tatianus/ana, utworzone od nomen gentile Tatius przyrostkiem –anus/ana. Wśród świętych: Tatiana, męczennica rzymska.
I. Wschodniosłowiańskie Tacyjana, Tatyjana, Tetejana, Tetyjana.
Tatyjanna (geminacja nn na wzór Anna, Joanna).
II. 1. Wschodniosłowiańskie Tacyjanica (kresy północne).
2. Wschodniosłowiańskie Tatja, Tatyja.
3. Wschodniosłowiańskie Tac(z)a (= Tatyjana, Tatja).
4. Wschodniosłowiańskie Tańka = Tajka.
Tadej – por. aramejskie thad-daj ‘człowiek o szerokiej piersi’. W Biblii: Juda Tadeusz, imię apostoła.
I. Tadej, Tadaj; wschodniosłowiańskie Chadej; łac. Thad(da)eus.
II. 1. Tadzic, Tadzik; wschodniosłowiańskie Chadajowic(z) (s.v. Hadajowic(z).
2. Tach, Tac(z), Tać, Tac(z)ek, Tac(z)el, Tac(z)yna, Tacina, tacik, taczyk, tańka, tasz, tasza, Taszk, Taszka (może też odapelatywne, por. Taszka, Taszko, taszo; taszowic, taszyc; też od Tarach, Taras i od rodzimych imion złożonych por. Tato-.
III. Tasław (por. też Tato-).
Tader por. Teodor.
Tarach - por. greckie w znaczeniu ‘zaburzenie, niepokój’. Wśród świętych: Tarach, męczennik w Anazarbo.
I. Tarach.
Taras(z) - por. greckie w znaczeniu ’poruszać, wprowadzać zamieszanie’. Wśród świętych: Taras, patriarcha Konstantynopola, zm. 806.
I. Wschodniosłowiańskie Taras(z), taras(z)y, Tarasiej; zlatynizowane Tarassius.
II. Wschodniosłowiańskie Taras(z)ko, Tarasiewic(z), Taraszewic(z), Taraszowic(z).
Dla przykładów spoza kresów wschodnich pod odapelatywne Taras.
2. Możliwe skrócenia z podstawą Ta-, por. Tadej II.2.
Tekla fem. - por. greckie w znaczeniu ‘Bóg’ i ‘wieść, sława’. Wśród świętych: Tekla, według legendy uczennica św. Pawła, męczennica w Małej Azji.
I. Tekla; łac. Thecla.
Telesfor - por. greckie w znaczeniu ‘wykonanie, spełnienie, wynik’ i ‘nieść’; ‘kończący, spełniający się, wydający owoc we właściwej porze’. Wśród świętych: Telesfor, papież i męczennik, II w.
I. Telesfor.
Teobald – por. staro-wysoko-niemieckie Theodobald (od gockiego thiuda ‘ród’ i staro-wysoko-niemieckiego bald ‘odważny, śmiały’. Wśród świętych: Theobald (Thiebold, Thibaut), pustelnik w okolicy Pabbingen w Luksemburgu, zm. 1066; Theobold, biskup Gubbio w Umbrii, zm. 1160.
I. Teobald; zlatynizowane Theobaldus.
II. Tyba; też od Tyburc(z)y.
Teodor - por. greckie w znaczeniu ‘Bóg’ i ‘dar’. Wśród świętych: Teodor, męczennik z Euchaity, zm. 306; Teodor z Tarsu, zm. 690.
I. Teodor; łac. Theodorus.
Todor, Todur, Tader, Tadyr.
C(z)ader, C(z)adr, C(z)adro, C(z)dar, C(z)Eder (= Theodorus) ,C(z)edro.
Wschodniosłowiańskie Chodor, Chodur, Chudor, Chw(i)edor, F(i)edor, F(i)Eder, Fi)edur.
II. 1. Todorek.
Wschodniosłowiańskie: Chodorek, Chodorko, chodorzec; chodorow, chodorowuc(z), Fiedorko, Fiedorem, Fedorko, Fiedorzec, F(i)Durko.
2. Wschodniosłowiańskie: Chod, Chodak, Chodec, Chodko, Chodna, Chodo, Chodoniec, Chudosz; Chodow, Chodowa fem., Chodowic(z), Chodkiewic(z).
Chwied, Chw(i)edec, Chw(i)edko, Chwieduszko.
F(i)ed, F(i)edec, F(i)edko, Fiedo, F(i)dusz, F(i)duszko, Fiedziec, F(i)edkowa fem., F(i)edkowic(z), F(i)eduszowa fem.
Piedko.
3. Wschodniosłowiańskie: Chocz, Choczko, Chocyk; choniec, Choniek, Choń, Chońka, Choniek, Chońko; też od Choma ‘Thomas’ i od rodzimych imion złożonych, por. odapelatywne Chocie-.
F(i)ec(z), F(i)eń, F(i)eńko (Fienko, Fenko); F(i)eniowic(z).
Fyc(z), Fyc(z)ek.
Por. też derywaty z podstawą Dor-, por. Dorot II. 3.
Teodora – od imienia męskiego por. Teodor. Wśród świętych: Teodora z Tessalonik, zm. ca 892.
I. Teodora; wschodniosłowiańskie F(i)edora.
II. 1. Wschodniosłowiańskie Choda, Chodka, Chw(i)Edka, F(i)Eda, F(i)Edka, F(i)edusza.
2. Fienna (= Fiedka, Fiedusza; też od Eufemija).
Teodozyja fem. - por. greckie w znaczeniu ‘Bóg’ i ‘dawanie, dar’, utworzone od imienia męskiego. Wśród świętych: Teodozja z Cezarei, męczennica, zm. ca 307.
I. Teodozyja; zlatynizowane Theodosia.
Teofil - por. greckie w znaczeniu ‘Bóg’ i ‘przyjaciel’. Wśród świętych: Teofil, biskup Antiochii, zm. 186, liczni inni święci.
I. Teofil; łac. Theophilus.
Polski odpowiednik semantyczny: Bogumil (= Teofil).
Terentius - por. łacińskie nomen gentile Terentius. Wśród świętych: Terencjusz, biskup Metzu, V w.; męczennik, III w.
I. łac. Terentius.
II. 1.Tereńko.
2. Terech, Tereszko = Fereszko; Tereszkowic(z).
Tobijasz – por. hebrajskie töbiijäh(u) ‘jahwe jest dobry’. W Biblii: Tobiasz, imę dwóch Izraelitow, bohaterów księgi.
I. Tobijasz, Tobija; łac. Tobias.
Tobka fem. – imię żeńskie pochodzące od męskiego Tobijasz.
II. Tobka.
Tomasz – por. aramejskie toma ‘bliźniak’. W Biblii: Tomasz, apostoł; liczni święci o tym imieniu.
I. Tomasz, Toma; łac. Thomas.
Wschodniosłowiańskie Choma.
II. 1. Tomasza, Tomaszek, Tomaszka, Tomaszko, Tomaszy (?); Tomaszewa fem., Tomaszow, Tomaszowa fem., Tomaszowic(z).
2. Tomak, Tomal, Tomala, Toman, Tomek, Tomel, Tomiec, Tomiga, Tomik, Tomil, Tomiło, Tomin, Tomisz, Tomiszyk, Tomk, Tomka, Tomko, Tomlik, Tomsza, Tomszyk, Tomuszek; z niemieckim sufiksem Tomlin, Tumlin; por. też odapelatywne Tomi-; Tomic = Tonic, Tomicowa fem., Tomin, Tomina fem., Tomow, Tomkow, Tomkowa fem., Tomkowic(z), Tomowic; z łacińskim sufiksem Tomissa fem.
Zniemczone: Dummil.
Wschodniosłowiańskie: Chomica, Chomiec, Chomiek, Chomik (też odapelatywne por. Chomik), Chomka, Chomko.
3. Toch, Tochacz, Tochel, Tochnik, Tochta, Tosz (= Tomasz), Toszak, Toszek, Toszk, Toszka; Toszkowic; też od rodzimych imion złożonych, por. Tomi-.
Wschodniosłowiańskie: /choc(z), Choczek, Choc(z)ko, Choczyk, Choniec, Choń, Chońko (= Chomko), Choczkow, choczow, Choczowa fem., Choczowic(z); Też od Chodor i rodzimych imion złożonych por. Chocie-.
III. 1. Tomasław.
2. Czarny Tomek.
Trochym - por. greckie w znaczeniu ‘odżywiający, pożywny’. W Biblii: Trofim, uczeń i towarzysz św. Pawła. Wśród świętych: Trofim, męczennik za cesarza Dioklecjana i inni męczennicy wczesnochrześcijańscy.
I. Wschodniosłowiańskie: Trochym.
II. Wschodniosłowiańskie: Troc, też odapelatywne Trocz.
Truchan - por. greckie w znaczeniu ‘miękkość, delikatność’. Wśród świętych: Tryfon, męczennik za cesarza Decjusza w Małej Azji; patriarcha Konstantynopola, IX w.
I. Wschodniosłowiańskie: Truchan.
II. 1. Wschodniosłowiańskie: Truchonia; Truchanow.
2. Wschodniosłowiańskie: Trusz, Truszak, Truszan, Truszko; Truszkowic(z), Truszewic(z), Truszkowic(z), truszowa fem., Truszowic(z).
Tworzyjan por. Floryjan.
Tyburc(z)y – por. łacińskie cognomen Tiburtius, przypuszczalnie od nazwy miasta Tibor (dziś Tivoli) w Italii. Wśród świętych: Tyburcy, męczennik w Rzymie za cesarza Dioklecjana.
I. Tyburc(z)y; łac. Tiburcius.
II. 1. Tyburczak.
2. Tybor, Tybur, Tybura.
3. Tyba, Tybin (też od Teobald).
4. Możliwe skrócenie z podstawą Ty-, por. Tymoteusz II. 3.
Tyfan - por. greckie w znaczeniu ‘Bóg’ i ‘dobyć na jaw, ukazać się’. Wśród świętych: Teofan Izauryjski, VIII w.; biskup w Nicei, IX w.
I. Tyfan; wschodniosłowiańskie: Fofan.
Tymka fem. – imię żeńskie od męskiego, por. wschodniosłowiańskie Tymofiej s.v. Tymoteusz.
I. 1. wschodniosłowiańskie: Tmka.
2. Wschodniosłowiańskie: Tyszka (= Tymka); por. też Otylija II. 2.
Tymo – pochodzenia gereckiego, utożsamiane z niemieckim Thieme, formą skroconą od niemieckich imion zlożonych z członem Diet-, np. Dietmar. W Biblii: Tymon, diakon. Wśród świętych: Tymon, arcybiskup Salzburga, zm. 1100.
I. Tymo, Tymon, Temo, temon.
II. Możliwe skrócenie z podstawą Ty-, por. Tymoteusz II. 3.
Tymoteusz - por. greckie w znaczeniu ‘cześć’ i ‘Bóg’. W Biblii: Tymoteusz z Efezu, uczeń św. Pawła.
I. Tymoteusz; łac. Timotheus.
wschodniosłowiańskie: Tymofiej, tymochwiej, Tymofij.
II. 1. wschodniosłowiańskie: Tymofiejewic(z) = Tymofiejowic(z) = Tymofijowic(z).
2. Tyma, Tymak, Tymek, tymel, tymka, Tymko, Tymo (por. też Tymo), Tymosz, Tymsza, Tynka (= Tymka), Tynko (= Tymko), Tymic(z), Tymkowa fem.
3. Tychno, Tyc(z), Tyc(z)a, Tyc(z)ko, Tyc(z)an, Tyc(z)e, Tyc(z)o, Tyń (por. Tyn); może tez od imion chrześcijańskich typu Augustyn, Walentyn; Tyńca, Tysz, Tyszka, Tyszko, Tyszo, Tyszowic(z), Tyszkowic(z), Tyszow; Tyszowic(z); z niemieckim sufiksem Tyszkinne fem; z łacińskim sufiksem Tyc(z)onisse fem; też od innych imion z początkowym ty-, np. Tyburc(z)y, Tymo.
Tytus – por. łacińskie praenomen, później cognomen Titus; etymologia imienia nie wyjaśniona, przypisuje się mu pochodzenie bądź sabińskie, bądź etruskie, bądź oskijsko-umbryjskie. Według etymologii ludowej – od titus ‘dziki gołąb’. Wśród świętych: Tytus z Krety; Tytus diakon, męczennik rzymski.
I. Tytus(z); łac. Titus.
U
Urban – por. łacińskie cognomen Urbanus (od urbanus ‘miejeski, rzymski’, ‘mieszkaniec miasta’. Wśród świętych: Urban I, papież, zm. 230 oraz kilku świętych papieży i biskupów.
I. Urban; łac. Urbanus.
II. Urbanek; Urbanow, Urbanowic(z).
Uryjel – por. hebrajskie üri’ël, od hebrajskiego üri ‘światło, ogień’ i el ‘Bóg’. W Biblii: Uriel, męskie imię własne; w księgach apokryficznych imię archanioła.
I. Uryjel; łac. Uriel.
Urszula fem. – por. łacińskie cognomen Ursulusula, od ursus ‘niedźwiedź’ i sufiks zdrabniający –ula. Wśród świętych: Urszula, według legendy męczennica w III lub IV/V w. w okolicy Kolonii.
I. Urszula, Orszula; łac .Ursula.
Por. też skrócenia z podstawą Ul- s.v. Julijana fem. II.
Urszulanka (?) – męska nazwa osobowa, może od imienia żeńskiego, por. Urszula.
II. Urszulanka (Iohannes Ursulankan! 1406).
Urban – por. łacińskie cognomen Urbanus (od urbanus ‘miejeski, rzymski’, ‘mieszkaniec miasta’. Wśród świętych: Urban I, papież, zm. 230 oraz kilku świętych papieży i biskupów.
I. Urban; łac. Urbanus.
II. Urbanek; Urbanow, Urbanowic(z).
Uryjel – por. hebrajskie üri’ël, od hebrajskiego üri ‘światło, ogień’ i el ‘Bóg’. W Biblii: Uriel, męskie imię własne; w księgach apokryficznych imię archanioła.
I. Uryjel; łac. Uriel.
Urszula fem. – por. łacińskie cognomen Ursulusula, od ursus ‘niedźwiedź’ i sufiks zdrabniający –ula. Wśród świętych: Urszula, według legendy męczennica w III lub IV/V w. w okolicy Kolonii.
I. Urszula, Orszula; łac .Ursula.
Por. też skrócenia z podstawą Ul- s.v. Julijana fem. II.
Urszulanka (?) – męska nazwa osobowa, może od imienia żeńskiego, por. Urszula.
II. Urszulanka (Iohannes Ursulankan! 1406).
V
Venantius – por. łacińskie cognomen venantius, utworzone od imiesłowu venans, -ntis ‘polujący, myśliwy, łowca’, przyrostkiem –ius. Wśród świętych: Wenancjusz Firtunat rodem z Włoch, trubadur, poeta, później biskup Poitiers, zm. ca 600. Wykazy hagiograficzne podają ca 10 świętych.
Ventura por. Wentura fem.
Verbena fem. – por. wschodniosłowiańskie Verbena, węgierski Verbena (łac. verbena ‘święte zioła, zielone gałązki oliwki, wawrzynu itp.’, przywołujące być może wydarzenie biblijne, uroczysty wjazd Jezusa do Jerozolimy.
I. Łac. Verbana.
Vergina fem. – por. łacińskie Verginia, może w związku z łac. nomen gentile Virginius, wcześniejsze Verginius (niełacińskiego pochodzenia), s.v. Virginia. Możliwe skojarzenie z virgo, viginis ‘dziewica, dziewczyna’, z nawiązaniem do Dziewicy Maryi.
I. Vergina, Verghina.
Virago fem. – por. łacińskie virago ‘bohaterska dziewica, amazonka’. Może imię nawiązujące do
Dziewicy Marii?
I. Łac. Virago.
Virga fem. – por. łacińskie virga ‘cienka gałąź, różdżka, witka’, derywat od Virginia, Virgilia.
I lub II. łac. Virga.
Venantius – por. łacińskie cognomen venantius, utworzone od imiesłowu venans, -ntis ‘polujący, myśliwy, łowca’, przyrostkiem –ius. Wśród świętych: Wenancjusz Firtunat rodem z Włoch, trubadur, poeta, później biskup Poitiers, zm. ca 600. Wykazy hagiograficzne podają ca 10 świętych.
Ventura por. Wentura fem.
Verbena fem. – por. wschodniosłowiańskie Verbena, węgierski Verbena (łac. verbena ‘święte zioła, zielone gałązki oliwki, wawrzynu itp.’, przywołujące być może wydarzenie biblijne, uroczysty wjazd Jezusa do Jerozolimy.
I. Łac. Verbana.
Vergina fem. – por. łacińskie Verginia, może w związku z łac. nomen gentile Virginius, wcześniejsze Verginius (niełacińskiego pochodzenia), s.v. Virginia. Możliwe skojarzenie z virgo, viginis ‘dziewica, dziewczyna’, z nawiązaniem do Dziewicy Maryi.
I. Vergina, Verghina.
Virago fem. – por. łacińskie virago ‘bohaterska dziewica, amazonka’. Może imię nawiązujące do
Dziewicy Marii?
I. Łac. Virago.
Virga fem. – por. łacińskie virga ‘cienka gałąź, różdżka, witka’, derywat od Virginia, Virgilia.
I lub II. łac. Virga.
W
Wac(s)ław, Więcesław – por. czeskie imię złożone Veceslav, później Vaclav, łac. Venceslaus (od prasłowiańskiego vętje, staro-cerkiewno-słowiańskiego vęšte, staroczeskiego vęce > vace i slav slava, slaviti ‘sława sławić’, por. odapelatywne Więce- i Sławo. Polskim odpowiednikiem jest Więcesław, ruskim Vjačeslav. Wśród świętych: Wacław (Venceslaus), książę czeski, zm. 929; kult rozwinął się wcześnie w Czechach, w Polsce, także na Rusi i w Niemczech.
I. Wac(s)ław, Więcesław, Więc(s)ław, Więsław; zniemczone Wencla.
II. 1. Więc, Więca, Więcak, Więcanek, Więcasz, Więcek, Więcel, Więcesz, Więck, Więcka, Więcko, Więcoch, Więconek, Więcoń, Więcosz, Więcoszko, Wiecszek, Więcszyk, Więcyk, Więcyl; Więcew, Więcewic, Więcic, Więczyc, Więcin, Więczyn, Więckow, Więckowic, Więclowic, więcoszowa fem., Więcoszowic(z), Więcowic(z) (też od imion złożonych z członem więce, por. odapelatywne Więce- oraz od Więceniec).
3. Więch, Więchel, Więchnik, Wiochno, Więcho, Więchota, Więsz, Więszek, Więszel, Więszko, Więsznik (może też od Więceniec), Więchowa fem., Więchowic(z) (też od innych imion złożonych por. Więce- oraz od Więceniec).
Wakuła – pochodzenie imienia jest niejednoznaczne. Można wskazać na łac. Aquila (od aquila ‘orzeł’). W Biblii: Akwila, męczennik za cesarza Domicjana; Wukoł, biskup Smyrny, I w.
I. Wschodniosłowiańskie Wakuła, Wakuł.
II. Wschodniosłowiańskie Wak.
Por. też Okul-ic(z).
Walary – por. łacińskie cognomen Valerius utworzone od nomen gentile Valerio przyrostkiem –ius. Etymologia nazwy Velerio nie jest wyjaśniona, przypuszcza się pochodzenie etruskie. Wśród świętych: Walery, biskup Trewiru, III w.
I. Walary; zlatynizowane Valarius.
Walentyn – por. łacińskie cognomen Velentinus utworzone od nazwy etnicznej Velens, -ntis przyrostkiem –inus (od łac. Velens ‘mieszkaniec starożytnej prowincji Valentia’). Wśród świętych: Walentyn, opat i biskup misyjny w rzymskiej prowincji Recja, zm. 475; męczennik rzymski; biskup w Terni w Umbrii i męczennik, zm. 269.
I. Walentyn, Walant, Walenty; łac. Velentinus; zniemczone Fołtyn, Valten.
II. 1. Walentowa fem.
2. Wal, Walak, Walczek, Wałczek, Walczek, Walek, Walesz, Walisz, Walko, walkosz; Walic.
3. Wańko (= Velentinus); możliwe dalsze skrocenia z podstawą Wa-, por. Wawrzyniec II.
5.
Waleryjan – por. łacińskie cognomen Velerianus, utworzone od nomen gentile Velerius przyrostkiem – anus. Wśród świętych: Waleryjan, męczennik rzymski; męczennik w Aleksandrii za cesarza Maksymiana.
I. Waleryjan; łac. Valerianus.
II. Możliwe skrócenia z podstawą Wal-, por. Walenty II. 2. oraz z podstawą Wa-, por. Wawrzyniec II.5.
Walpurga fem. – por. staro-wysoko-niemieckie Waldeburg, Walpurgis, Walpurg (od gockiego valdan, nowoniemieckiego walten ‘rządzić, panować’ i -burg: od staro-wysoko-niemieckiego bërgan ‘gromadzić, strzec, pilnować; ochraniać’; por. też Wald i Burg. Wśród świętych: Walburga, córka Ryszarda, króla Anglii, przełożona klasztoru w Heidenheim (w Bawarii), zm. 780.
I. Walpurga, Walpurg; zlatynizowane Walburgis, Walpurgis.
Wasyl por. Bazyli.
Wawrzyniec – por. łacińskie cognomen Laurentius utworzone od nazwy etnicznej Laurens (Laurentum – nazwa starożytnej prowincji w centrum Italii). Wśród świętych: Wawrzyniec (Laurentius), diakon i męczennik w Rzymie, II w.
I. Wawrzyniec, Wawrzyniec; Ławrzyniec.
Z niemieckiego Loryniec, Lorenc, lorync, Lurenc, Lurync.
Łac. Laurentius, Laurencius.
II. 1. Ławrzyńcewic, Wawrzyńcew, Wawrzyńcow, Wawrzyńcowic, Wawrzyńcowiec.
2. Wawrzeń, wawrzynek, Wawrzynka, Wawrzynko; Wawrzynow; Lorenowic(z), Lorynowic(z).
Wschodniosłowiańskie Ławr(z)en, Ławr(z)yn, Ławr(z)yna; zlatynizowane: Laurinus; Ławr(z)ynowic(z).
Zniemczone: Loryn; zlatynizowane Lorinus.
3. Wawro, Wawrylo, Wawrzach, Wawrzek, Wawrzan, Wawrzaszek, Wawrzątko, Wawrzek, Wawrzel, Wawrzuta, Wawrzk, Wawrzko, Wawrzo, Wawrzych, Wawrzyk, Wawrzysz; Wawrzkow, Wawrzkowa fem., Wawrzkowic, Wawrzykowiec.
Ławr(z)yk, Ławrzysz (może też od Laur, Ław(e)r); wschodniosłowiańskie Hawro.
4. Wawak.
5. Wach (= Laurentius, Wawrzyniec), Wachlewic, Wachnię, Wachnik (= Laurentius), Wachno, Wachoń, Wachota, Wasz (= Laurentius), Waszech, Waszek, Waszko, Wachlewic, Wachnikowic, Wachocic, Waszkowic (może też od Walenty, waleryjan i od wschodniosłowiańskiego Iwan, Wasyl).
6. zlatynizowane Laureus (= Laurentius).
7. Lorcel.
8. Lor, Lorak, Lorek (= Laurentius), Lorko, Lorkowski (= Laurentius).
9. por. jeszcze Lenc itd. s.v. Lenart II. 2.
III. Szlony Lorek (= Laurentius Szalony).
Wawula, Wawla - por. greckie w znaczeniu ‘brama bóstwa’. Wśród świętych: Babylas, biskup Antiochii, III w.
I. Wschodniosłowiańskie Wawuła.
Wentura (Ventura) fem. – imię żeńskie od męskiego Bonaventura (od bonus ‘dobry’ i venturum ‘przyszłość’ od veni. Wśród świętych: Bonawentura, franciszkanin, biskup i doktor Kościoła, zm. 1274.
II. Wentura; łac. Ventura (Jentura).
Weronika fem. - por. greckie w znaczeniu ‘nieść, nosić zwycięstwo’. W chrześcijaństwie imię to jest związane z legendą o „chuście” św. Weroniki. Miała ona wg legendy z XII w., jako wyznawczyni Jezusa, otrzeć chustą Jego oblicze podczas drogi krzyżowej. Na chuście mialo pozostać odbicie twarzy Jezusa, stąd powstała później pseudoetymologia imienia Weronika jako pochodzącego od wyrażenia verun ikon ‘prawdziwy obraz’, ‘święte oblicze’: vera iconica > veronica lub z greckiego w znaczeniu ‘święte oblicze’.
I. Weronika; łac. Veronica.
Weronija, B(i)eronija; zlatynizowane Veronia, Beronia.
II. Weronka, Werunka, Wronka (= Weronika).
Wibert – por. staro-wysoko-niemieckie Widbert (od staro-wysoko-niemieckiego wit ‘daleko’, s. v. Wida-) lub od staro-wysoko-niemieckiego Wigbert (od staro-wysoko-niemieckiego wigan ‘walczyć’ i od staro-wysoko-niemieckiego beraht ‘jasny, błyszczący’). Por. też Wig i Brecht. Wśród świętych: Wibert (Guibert), arcybiskup Rawenny; Wigbert, uczeń św. Bonifacego – Winfryda, zm. 747; biskup Augsburga, zm. 771.
I. Wibert; zlatynizowane Wibertus (Giwbert); zlatynizowane Giwbertus.
Por. też skrócenia z podstawa Gwi- s.v. Gwido II.
Wido por. Gwido.
Wiernierz – por. staro-wysoko-niemieckie Warinhari, Wernhar, Wernher, Werner itd. ( od staro-wysoko-niemieckiego warnon ‘patrzeć na cos, strzec się, mieć się na baczności’ lub od nazwy etnicznej Varini i od staro-wysoko-niemieckiego Hari ‘wojsko, lud; drużyna wojenna’), por. też Warn i Her. Wśród świętych: Werner z Oberwesel, zamordowany w wieku chłopięcym w 1287 r., popularny w Nadrenii; Werner z Ellerbach, benedyktyn, zm. 1126; Werner, biskup płocki, XII w., którego uznano za męczennika.
I. Wiernierz, Wielnierz (Wiernarz), (Wiermirz).
Werner, Wernar, Warner.
Łac. Wernerius; zlatynizowane Welnerus, Wernarius, Wermirus, Wernerus.
II. 1. Wiernierzewa fem., Wielnierzowa fem.
2. Wiernczko, Wiernek, wierniec, Wierniesza (?), Wiernino(?), Wiernisz, Wiernko, Wierno, Wierusz; Wierzno; Wiernic, Wiernkowa fem., Wiernkowic, Wiernusz fem. ( = Wiernuszynne), Wiernuszewa fem.; z niemieckim sufiksem Wierniszynne fem., Wiernuszynne fem.
Warnasz, Warnek.
3. Wierak, Wierek, wierka, Wierko(= Wiernierz), Wierusz (może Wierusz < Verus, por. Wierusz), Wierzek, Wierzko (= Wiernierz); Wierzno, wierzych, wierzyk; Wieruszowa fem., Wierzkowic; z niemieckim sufiksem Wieruszynne fem.; może też od rodzimych imion złożonych, por. odapelatywne Wirci-.
Wierusz – por. łacińskie cognomen Verus (od verus ‘prawdziwy’). Wśród świętych: Verus, męczennik w Afryce, V w.
I. Wierusz; łac. Verus (lub derywat od Wiernierz).
II. Możliwe skrócenia z podstawą Wie-, por. Wiernierz II. 3.
Więcencyja por. Wincencyja fem.
Więceniec – por. łacińskie cognomen Vincentius, utworzone od imiesłowu czynnego vincens (od vinco, - ere ‘zwyciężać’). Wśród świętych: Wincenty, męczennik w Saragossie, zm. ca 304, zasięg kultu w całym imperium rzymskim, później w całej średniowiecznej Europie.
I. Więceniec, Więcenc, Wincenc, Wicenc, Wicens.
Więcency, Wincency.
Więcenty, Wincenty, Więcent, Wicent.
Z niemieckiego Fecenz, Wecenc.
Łac. Vincentius; zlatynizowane Więcencius, Vicencius, Fincencius.
II. 1. Więcencew, Więcencow, Więcencow, Więcyncewa fem., Wincencew, Wincencow.
2. Więncek.
3. Więc (= Vincencius), Więcek (= Vincencius, Vincentius), Więceszek (= Vincencius), Więcka (= Vincencius), Więcosz (= Więceniec), Winc, Wincek, winck, Wincyk; Więckowa fem.; z łac. sufiksem Winconissa fem.; por. dalsze możliwe skrocenia z podstawą Więc- s.v. Wac(s)ław II. 1.
Zniemczone Finc(z) (por. niem Finz < Vinzenz).
Wicek, Wicuch, Wilusz.
Więcesława fem. – imię żeńskie od męskiego Więcesław, por. Wac(s)ław.
I. Więcesława, Więc(s)ława.
II. 1. Więcka, Więcochna, Więcoszka (może też od Więcencyja).
2. Więchna (może też od Więcencyja).
Wiktor – por. łacińskie cognomen Victor oraz Victorius utworzone od cognomen Victor przyrostkiem – ius. Wśród świętych: Wiktor I, papież, zm. 198 oraz liczni święci o tym imieniu.
I. Wiktor, łac. Victor, Victorius,
II. 1. Wiktorow; por. też Wiktora fem.
2. Torko, Torzec, Torzech (może też od Salwator, Nestor oraz odapelatywne Tor-).
Wiktora fem. – imię żeńskie od męskiego, por. Wiktor.
I. Wiktora.
II. Wiktorka (też od Wiktorzyja).
Wiktoryn – por. łacińskie cognomen Victorinus, utworzone od cognomen Victor przyrostkiem –inus. Wśród świętych: Wiktoryn z Amiternum, męczennik w pierwszych wiekach chrześcijaństwa; biskup Asyżu i inni święci.
I. Wiktoryn, łac. Victorinus.
II.
Wiktoryna fem. – por. łacińskie cognomen Victorinus/ina. Wśród świętych: Wiktoryna, męczennica w Tarsie.
I. Wiktoryna; łac. Victoryna (= Wiktorzyja, Wiktora).
Wiktorzyja, Wiktoryja fem.- forma żeńska utworzona od imienia męskiego Wiktor (łac. Victorius). Wśród świętych: Wiktoria, męczennica.
I. Wiktorzyja, Wiktoryja; łac. Victoria (= Wiktora, Wiktoryna).
II. Wiktorka (=(= Wiktorzyja); por. też Wiktora.
Wiktorzyjanna fem. – por. łacińskie cognomen Victorinus/Ina utworzone przyrostkiem – ianus/iana od cognomen Victor. Wśród świętych: Wiktoriana.
I. Wiktorzyjana (= Wiktorzyja).
Wilam, Wilhelm – por. staro-wysoko-niemieckie Willahalm i liczne odmianki graficzno-fonetyczne (od germańskiego wiljan, gockiego vilja, staro-wysoko-niemieckiego will(i)o ‘chęć, wola’ i staro-wysoko-niemieckiego helm ‘hełm’. Wśród świętych: Wilhelm z Bawarii, benedyktyn, opat w Hirsau, zm. 1091; Wilhelm Wielki z Malevalle, pustelnik, zm. 1157, jego uczniowie założyli zakon wilhelmitów, 4 innych świętych; imę często występujące w europejskich rodzinach dynastycznych.
I. Wilam, (Welhelm), Wielm, Wi(h)elm, Wilaham, (Wielm), Wilem, Wilhalm, Wilham, Wilhelm, Wilhem, Wilherm, Wilim, Willerm; zlatynizowane Welhelmus, Wielgus, Wilamus, Wilemus, Wihakmus, Wilhamus, Wilhelmus, Wilhemus, Wilhermus, Wilehelmus, Wil(l)emus, Willemus, Willermus.
Zlatynizowane: Guilelmus, Guilermus.
II. 1. Wilamek, wilmek, wilamow, Wilamowa fem., Wilamowic(z), Wilemowa fem., Wilhelmowic; z niemieckim sufiksem Wilhelminne fem.; z łacińskim sufiksem Wilamissa fem.
2. Wielusz, Wilasz (= Wilhelm), wilaszek, Wilaszko, lwiątko, Wilich (= Wilhelm, Wilisz), Wilik, zlatynizowane: Wilicus (= Wilam), Wilisz (= Wilhelm), Wili, Wilusz (= Wilhelm), Wiluszek, Wiluszko, Wilaszyn, Wilin, wilinow, Wiliszym, Wiliszyn, wilszyc, Wilszyna fem.
3. Halm.
III. Lange Wilhelm, Lange Wilusz.
Wincencyja fem. – imię żeńskie od męskiego Vincencius, por. Więceniec. Wśród świętych: Wincencja (i Małgorzata), męczennica za cesarza Maksymiana.
I. Wincencyja, Więcencyja; łacińskie Vincencia.
II. Możliwe skrócenia z podstawą Więc-, Wię-, por. Więcesława fem. II.
Wincencyjanna fem. – imię żeńskie od męskiego, por. łacińskie cognomen Vincentianus/a, utworzone od cognomen Vincentius/ia przyrostkiem –ianus.
I. Wincencyjana; łac. Vincenciana.
Wincencyjanna (geminata nn na wzór Anna, Joanna ).
Wincenty por. Więceniec.
Wiola por. Fiola fem.
Wit - por. łacińskie cognomen Vitus, o niejasnej etymologii, może w związku z apelatywem zachowanym w formie zaprzeczonej, por. łac. invitus ‘niechętny, oporny’. Wśród świętych: Wit, męczennik sycylijski, zm. ca 304.
I. Wit, witusz, Fidusz, Widusz; łac. Vitus.
II. Wicik (= Witko), Wiciołko (też od apelatywu wić), Witan, Witaszek, Witaszko, Witek, Witel, Witko, Wito, Witoj, Witoń, Witosz; Witanowic, Witczyc, Witkow, Witkowic, Witow, Witowa fem., Witowic, Witowiec, Witowięta, Witszyc.
Tak forma Wit, jak i jej pochodne są homonimiczne z derywatami od rodzimych imion złożonych z członem Wito-, np. Witosław, por. Wito-.
Witalis(z) - por. łacińskie cognomen Vitalis (od vitalis ‘żywotny, życiodajny’). Wśród świętych: Witalis, męczennik w Ravennie, zm. ca 62; biskup Salzburga, zm. 725.
I. Witalis(z); łac. Vitalis.
II. Talka.
Władysław, Włodzisław - por. południowo- i zachodniosłowiańskie imię złożone Vladislav (od starocerkiewno-słowiańskiego vlado, vlasti ‘panować, władać’ i starocerkiewno-słowiańskiego slaviti ‘sława, sławić’), por. odapelatywne Włodzi- i Sławo-. Wśród świętych: Władysław I, król węgierski, zm. 1095, kanonizowany w XII w.
I. Władysław, Władzisław, Włodzisław, Włoc(s)ław, Łac(s)ław; wschodniosłowiańskie Wołodysław; z węgierskiego: Lasel, Lasla, Laslo; zlatynizowane: Ladislaus, Laslaus, Laslau, Loslau.
II. 1. Wład, Władek, Władko, Włado.
Lacek, Lacka, Lacko, Las(z)ko (= Laslaw).
Ełodaczka, Włodaj, Wlodak, Włodek, Włodk, Włodko, Włodo, Włodzisz (też od Włodzimir), por. odapelatywne Włodzi-.
2. Włach, Włajko.
Włoch, Włosz (możliwe od Włos, od apelatywu wlos, por. odapelatywne Włos-, Włodzi-,
Włoszka, Włoszko (też od nazwy etnicznej por. Wloch).
Wojciech - por. czeskie imię złożone Vojtech, pol. Wojciech (od prasłowiańskiego vojЪ ‘wojownik’ i od staro-cerkiewno-słowiańskiego potecha ‘pociecha’, utecha ‘uciecha’). Wśród świętych: Wojciech, biskup praski, męczennik w Prusach, patron Czech i Polski, zm. 997.
I. Wojciech, Wociech.
Łacińskim odpowiednikiem Wojciecha w tekstach średniowiecznych jest Adalbert i Albert, jet to drugie imię św. Wojciecha.
II. 1. Wojciechow, Wojciechowa fem., Wojciechowic, Wociechow, Wojciechowa fem., Wociechowic.
2. Wojciej, Wojciek, Wojcień, wojciesz, Wojćko, Wojta, Wojtak, Wojtal, Wojtala, Wojtanek, Wojtasz, Wojtasza, Wojtaszek, Wojtaszka, Wojtek, Wojtka, Wojtko, Wojto, Wojtusz, Wojtuszyk, Wojtyl, Wojtyła.
Wociek, Wocieszek, Wocik, Wociszek, Woćka, Woćko.
3. Woch, Wochnacz, Wochnik, Wochno, Wosz, Woszak, Woszczek, Woszek, Woszko, Woszeń, Woszyk (też od imion złożonych rodzimych, por. dalsze derywaty Woj.-, Woli-.
Wojciecha fem.- por. imię żeńskie od męskiego, por. Wojciech.
I. Wojciecha, Wociecha.
II. 1. Wojtka, Woćka.
2. Wochna.
Wolfgang - por.staro-wysoko-niemieckie Vulfganf, Wolfgang (od staro-wysoko-niemieckiego volf ‘wilk’ i od staro-wysoko-niemieckiego gangan ‘iść’. Wśród świętych: Wolfgang, biskup Regensburga, zm. 994; rozległy zasięg kultu, obejmującego Bawarię, Austrię, Czechy, Śląsk, Niemcy Zachodnie.
I. Wolfgang, Wulgang, wulfkank; zlatynizowane: Wolfgangus, Wulgangus.
Wac(s)ław, Więcesław – por. czeskie imię złożone Veceslav, później Vaclav, łac. Venceslaus (od prasłowiańskiego vętje, staro-cerkiewno-słowiańskiego vęšte, staroczeskiego vęce > vace i slav slava, slaviti ‘sława sławić’, por. odapelatywne Więce- i Sławo. Polskim odpowiednikiem jest Więcesław, ruskim Vjačeslav. Wśród świętych: Wacław (Venceslaus), książę czeski, zm. 929; kult rozwinął się wcześnie w Czechach, w Polsce, także na Rusi i w Niemczech.
I. Wac(s)ław, Więcesław, Więc(s)ław, Więsław; zniemczone Wencla.
II. 1. Więc, Więca, Więcak, Więcanek, Więcasz, Więcek, Więcel, Więcesz, Więck, Więcka, Więcko, Więcoch, Więconek, Więcoń, Więcosz, Więcoszko, Wiecszek, Więcszyk, Więcyk, Więcyl; Więcew, Więcewic, Więcic, Więczyc, Więcin, Więczyn, Więckow, Więckowic, Więclowic, więcoszowa fem., Więcoszowic(z), Więcowic(z) (też od imion złożonych z członem więce, por. odapelatywne Więce- oraz od Więceniec).
3. Więch, Więchel, Więchnik, Wiochno, Więcho, Więchota, Więsz, Więszek, Więszel, Więszko, Więsznik (może też od Więceniec), Więchowa fem., Więchowic(z) (też od innych imion złożonych por. Więce- oraz od Więceniec).
Wakuła – pochodzenie imienia jest niejednoznaczne. Można wskazać na łac. Aquila (od aquila ‘orzeł’). W Biblii: Akwila, męczennik za cesarza Domicjana; Wukoł, biskup Smyrny, I w.
I. Wschodniosłowiańskie Wakuła, Wakuł.
II. Wschodniosłowiańskie Wak.
Por. też Okul-ic(z).
Walary – por. łacińskie cognomen Valerius utworzone od nomen gentile Valerio przyrostkiem –ius. Etymologia nazwy Velerio nie jest wyjaśniona, przypuszcza się pochodzenie etruskie. Wśród świętych: Walery, biskup Trewiru, III w.
I. Walary; zlatynizowane Valarius.
Walentyn – por. łacińskie cognomen Velentinus utworzone od nazwy etnicznej Velens, -ntis przyrostkiem –inus (od łac. Velens ‘mieszkaniec starożytnej prowincji Valentia’). Wśród świętych: Walentyn, opat i biskup misyjny w rzymskiej prowincji Recja, zm. 475; męczennik rzymski; biskup w Terni w Umbrii i męczennik, zm. 269.
I. Walentyn, Walant, Walenty; łac. Velentinus; zniemczone Fołtyn, Valten.
II. 1. Walentowa fem.
2. Wal, Walak, Walczek, Wałczek, Walczek, Walek, Walesz, Walisz, Walko, walkosz; Walic.
3. Wańko (= Velentinus); możliwe dalsze skrocenia z podstawą Wa-, por. Wawrzyniec II.
5.
Waleryjan – por. łacińskie cognomen Velerianus, utworzone od nomen gentile Velerius przyrostkiem – anus. Wśród świętych: Waleryjan, męczennik rzymski; męczennik w Aleksandrii za cesarza Maksymiana.
I. Waleryjan; łac. Valerianus.
II. Możliwe skrócenia z podstawą Wal-, por. Walenty II. 2. oraz z podstawą Wa-, por. Wawrzyniec II.5.
Walpurga fem. – por. staro-wysoko-niemieckie Waldeburg, Walpurgis, Walpurg (od gockiego valdan, nowoniemieckiego walten ‘rządzić, panować’ i -burg: od staro-wysoko-niemieckiego bërgan ‘gromadzić, strzec, pilnować; ochraniać’; por. też Wald i Burg. Wśród świętych: Walburga, córka Ryszarda, króla Anglii, przełożona klasztoru w Heidenheim (w Bawarii), zm. 780.
I. Walpurga, Walpurg; zlatynizowane Walburgis, Walpurgis.
Wasyl por. Bazyli.
Wawrzyniec – por. łacińskie cognomen Laurentius utworzone od nazwy etnicznej Laurens (Laurentum – nazwa starożytnej prowincji w centrum Italii). Wśród świętych: Wawrzyniec (Laurentius), diakon i męczennik w Rzymie, II w.
I. Wawrzyniec, Wawrzyniec; Ławrzyniec.
Z niemieckiego Loryniec, Lorenc, lorync, Lurenc, Lurync.
Łac. Laurentius, Laurencius.
II. 1. Ławrzyńcewic, Wawrzyńcew, Wawrzyńcow, Wawrzyńcowic, Wawrzyńcowiec.
2. Wawrzeń, wawrzynek, Wawrzynka, Wawrzynko; Wawrzynow; Lorenowic(z), Lorynowic(z).
Wschodniosłowiańskie Ławr(z)en, Ławr(z)yn, Ławr(z)yna; zlatynizowane: Laurinus; Ławr(z)ynowic(z).
Zniemczone: Loryn; zlatynizowane Lorinus.
3. Wawro, Wawrylo, Wawrzach, Wawrzek, Wawrzan, Wawrzaszek, Wawrzątko, Wawrzek, Wawrzel, Wawrzuta, Wawrzk, Wawrzko, Wawrzo, Wawrzych, Wawrzyk, Wawrzysz; Wawrzkow, Wawrzkowa fem., Wawrzkowic, Wawrzykowiec.
Ławr(z)yk, Ławrzysz (może też od Laur, Ław(e)r); wschodniosłowiańskie Hawro.
4. Wawak.
5. Wach (= Laurentius, Wawrzyniec), Wachlewic, Wachnię, Wachnik (= Laurentius), Wachno, Wachoń, Wachota, Wasz (= Laurentius), Waszech, Waszek, Waszko, Wachlewic, Wachnikowic, Wachocic, Waszkowic (może też od Walenty, waleryjan i od wschodniosłowiańskiego Iwan, Wasyl).
6. zlatynizowane Laureus (= Laurentius).
7. Lorcel.
8. Lor, Lorak, Lorek (= Laurentius), Lorko, Lorkowski (= Laurentius).
9. por. jeszcze Lenc itd. s.v. Lenart II. 2.
III. Szlony Lorek (= Laurentius Szalony).
Wawula, Wawla - por. greckie w znaczeniu ‘brama bóstwa’. Wśród świętych: Babylas, biskup Antiochii, III w.
I. Wschodniosłowiańskie Wawuła.
Wentura (Ventura) fem. – imię żeńskie od męskiego Bonaventura (od bonus ‘dobry’ i venturum ‘przyszłość’ od veni. Wśród świętych: Bonawentura, franciszkanin, biskup i doktor Kościoła, zm. 1274.
II. Wentura; łac. Ventura (Jentura).
Weronika fem. - por. greckie w znaczeniu ‘nieść, nosić zwycięstwo’. W chrześcijaństwie imię to jest związane z legendą o „chuście” św. Weroniki. Miała ona wg legendy z XII w., jako wyznawczyni Jezusa, otrzeć chustą Jego oblicze podczas drogi krzyżowej. Na chuście mialo pozostać odbicie twarzy Jezusa, stąd powstała później pseudoetymologia imienia Weronika jako pochodzącego od wyrażenia verun ikon ‘prawdziwy obraz’, ‘święte oblicze’: vera iconica > veronica lub z greckiego w znaczeniu ‘święte oblicze’.
I. Weronika; łac. Veronica.
Weronija, B(i)eronija; zlatynizowane Veronia, Beronia.
II. Weronka, Werunka, Wronka (= Weronika).
Wibert – por. staro-wysoko-niemieckie Widbert (od staro-wysoko-niemieckiego wit ‘daleko’, s. v. Wida-) lub od staro-wysoko-niemieckiego Wigbert (od staro-wysoko-niemieckiego wigan ‘walczyć’ i od staro-wysoko-niemieckiego beraht ‘jasny, błyszczący’). Por. też Wig i Brecht. Wśród świętych: Wibert (Guibert), arcybiskup Rawenny; Wigbert, uczeń św. Bonifacego – Winfryda, zm. 747; biskup Augsburga, zm. 771.
I. Wibert; zlatynizowane Wibertus (Giwbert); zlatynizowane Giwbertus.
Por. też skrócenia z podstawa Gwi- s.v. Gwido II.
Wido por. Gwido.
Wiernierz – por. staro-wysoko-niemieckie Warinhari, Wernhar, Wernher, Werner itd. ( od staro-wysoko-niemieckiego warnon ‘patrzeć na cos, strzec się, mieć się na baczności’ lub od nazwy etnicznej Varini i od staro-wysoko-niemieckiego Hari ‘wojsko, lud; drużyna wojenna’), por. też Warn i Her. Wśród świętych: Werner z Oberwesel, zamordowany w wieku chłopięcym w 1287 r., popularny w Nadrenii; Werner z Ellerbach, benedyktyn, zm. 1126; Werner, biskup płocki, XII w., którego uznano za męczennika.
I. Wiernierz, Wielnierz (Wiernarz), (Wiermirz).
Werner, Wernar, Warner.
Łac. Wernerius; zlatynizowane Welnerus, Wernarius, Wermirus, Wernerus.
II. 1. Wiernierzewa fem., Wielnierzowa fem.
2. Wiernczko, Wiernek, wierniec, Wierniesza (?), Wiernino(?), Wiernisz, Wiernko, Wierno, Wierusz; Wierzno; Wiernic, Wiernkowa fem., Wiernkowic, Wiernusz fem. ( = Wiernuszynne), Wiernuszewa fem.; z niemieckim sufiksem Wierniszynne fem., Wiernuszynne fem.
Warnasz, Warnek.
3. Wierak, Wierek, wierka, Wierko(= Wiernierz), Wierusz (może Wierusz < Verus, por. Wierusz), Wierzek, Wierzko (= Wiernierz); Wierzno, wierzych, wierzyk; Wieruszowa fem., Wierzkowic; z niemieckim sufiksem Wieruszynne fem.; może też od rodzimych imion złożonych, por. odapelatywne Wirci-.
Wierusz – por. łacińskie cognomen Verus (od verus ‘prawdziwy’). Wśród świętych: Verus, męczennik w Afryce, V w.
I. Wierusz; łac. Verus (lub derywat od Wiernierz).
II. Możliwe skrócenia z podstawą Wie-, por. Wiernierz II. 3.
Więcencyja por. Wincencyja fem.
Więceniec – por. łacińskie cognomen Vincentius, utworzone od imiesłowu czynnego vincens (od vinco, - ere ‘zwyciężać’). Wśród świętych: Wincenty, męczennik w Saragossie, zm. ca 304, zasięg kultu w całym imperium rzymskim, później w całej średniowiecznej Europie.
I. Więceniec, Więcenc, Wincenc, Wicenc, Wicens.
Więcency, Wincency.
Więcenty, Wincenty, Więcent, Wicent.
Z niemieckiego Fecenz, Wecenc.
Łac. Vincentius; zlatynizowane Więcencius, Vicencius, Fincencius.
II. 1. Więcencew, Więcencow, Więcencow, Więcyncewa fem., Wincencew, Wincencow.
2. Więncek.
3. Więc (= Vincencius), Więcek (= Vincencius, Vincentius), Więceszek (= Vincencius), Więcka (= Vincencius), Więcosz (= Więceniec), Winc, Wincek, winck, Wincyk; Więckowa fem.; z łac. sufiksem Winconissa fem.; por. dalsze możliwe skrocenia z podstawą Więc- s.v. Wac(s)ław II. 1.
Zniemczone Finc(z) (por. niem Finz < Vinzenz).
Wicek, Wicuch, Wilusz.
Więcesława fem. – imię żeńskie od męskiego Więcesław, por. Wac(s)ław.
I. Więcesława, Więc(s)ława.
II. 1. Więcka, Więcochna, Więcoszka (może też od Więcencyja).
2. Więchna (może też od Więcencyja).
Wiktor – por. łacińskie cognomen Victor oraz Victorius utworzone od cognomen Victor przyrostkiem – ius. Wśród świętych: Wiktor I, papież, zm. 198 oraz liczni święci o tym imieniu.
I. Wiktor, łac. Victor, Victorius,
II. 1. Wiktorow; por. też Wiktora fem.
2. Torko, Torzec, Torzech (może też od Salwator, Nestor oraz odapelatywne Tor-).
Wiktora fem. – imię żeńskie od męskiego, por. Wiktor.
I. Wiktora.
II. Wiktorka (też od Wiktorzyja).
Wiktoryn – por. łacińskie cognomen Victorinus, utworzone od cognomen Victor przyrostkiem –inus. Wśród świętych: Wiktoryn z Amiternum, męczennik w pierwszych wiekach chrześcijaństwa; biskup Asyżu i inni święci.
I. Wiktoryn, łac. Victorinus.
II.
Wiktoryna fem. – por. łacińskie cognomen Victorinus/ina. Wśród świętych: Wiktoryna, męczennica w Tarsie.
I. Wiktoryna; łac. Victoryna (= Wiktorzyja, Wiktora).
Wiktorzyja, Wiktoryja fem.- forma żeńska utworzona od imienia męskiego Wiktor (łac. Victorius). Wśród świętych: Wiktoria, męczennica.
I. Wiktorzyja, Wiktoryja; łac. Victoria (= Wiktora, Wiktoryna).
II. Wiktorka (=(= Wiktorzyja); por. też Wiktora.
Wiktorzyjanna fem. – por. łacińskie cognomen Victorinus/Ina utworzone przyrostkiem – ianus/iana od cognomen Victor. Wśród świętych: Wiktoriana.
I. Wiktorzyjana (= Wiktorzyja).
Wilam, Wilhelm – por. staro-wysoko-niemieckie Willahalm i liczne odmianki graficzno-fonetyczne (od germańskiego wiljan, gockiego vilja, staro-wysoko-niemieckiego will(i)o ‘chęć, wola’ i staro-wysoko-niemieckiego helm ‘hełm’. Wśród świętych: Wilhelm z Bawarii, benedyktyn, opat w Hirsau, zm. 1091; Wilhelm Wielki z Malevalle, pustelnik, zm. 1157, jego uczniowie założyli zakon wilhelmitów, 4 innych świętych; imę często występujące w europejskich rodzinach dynastycznych.
I. Wilam, (Welhelm), Wielm, Wi(h)elm, Wilaham, (Wielm), Wilem, Wilhalm, Wilham, Wilhelm, Wilhem, Wilherm, Wilim, Willerm; zlatynizowane Welhelmus, Wielgus, Wilamus, Wilemus, Wihakmus, Wilhamus, Wilhelmus, Wilhemus, Wilhermus, Wilehelmus, Wil(l)emus, Willemus, Willermus.
Zlatynizowane: Guilelmus, Guilermus.
II. 1. Wilamek, wilmek, wilamow, Wilamowa fem., Wilamowic(z), Wilemowa fem., Wilhelmowic; z niemieckim sufiksem Wilhelminne fem.; z łacińskim sufiksem Wilamissa fem.
2. Wielusz, Wilasz (= Wilhelm), wilaszek, Wilaszko, lwiątko, Wilich (= Wilhelm, Wilisz), Wilik, zlatynizowane: Wilicus (= Wilam), Wilisz (= Wilhelm), Wili, Wilusz (= Wilhelm), Wiluszek, Wiluszko, Wilaszyn, Wilin, wilinow, Wiliszym, Wiliszyn, wilszyc, Wilszyna fem.
3. Halm.
III. Lange Wilhelm, Lange Wilusz.
Wincencyja fem. – imię żeńskie od męskiego Vincencius, por. Więceniec. Wśród świętych: Wincencja (i Małgorzata), męczennica za cesarza Maksymiana.
I. Wincencyja, Więcencyja; łacińskie Vincencia.
II. Możliwe skrócenia z podstawą Więc-, Wię-, por. Więcesława fem. II.
Wincencyjanna fem. – imię żeńskie od męskiego, por. łacińskie cognomen Vincentianus/a, utworzone od cognomen Vincentius/ia przyrostkiem –ianus.
I. Wincencyjana; łac. Vincenciana.
Wincencyjanna (geminata nn na wzór Anna, Joanna ).
Wincenty por. Więceniec.
Wiola por. Fiola fem.
Wit - por. łacińskie cognomen Vitus, o niejasnej etymologii, może w związku z apelatywem zachowanym w formie zaprzeczonej, por. łac. invitus ‘niechętny, oporny’. Wśród świętych: Wit, męczennik sycylijski, zm. ca 304.
I. Wit, witusz, Fidusz, Widusz; łac. Vitus.
II. Wicik (= Witko), Wiciołko (też od apelatywu wić), Witan, Witaszek, Witaszko, Witek, Witel, Witko, Wito, Witoj, Witoń, Witosz; Witanowic, Witczyc, Witkow, Witkowic, Witow, Witowa fem., Witowic, Witowiec, Witowięta, Witszyc.
Tak forma Wit, jak i jej pochodne są homonimiczne z derywatami od rodzimych imion złożonych z członem Wito-, np. Witosław, por. Wito-.
Witalis(z) - por. łacińskie cognomen Vitalis (od vitalis ‘żywotny, życiodajny’). Wśród świętych: Witalis, męczennik w Ravennie, zm. ca 62; biskup Salzburga, zm. 725.
I. Witalis(z); łac. Vitalis.
II. Talka.
Władysław, Włodzisław - por. południowo- i zachodniosłowiańskie imię złożone Vladislav (od starocerkiewno-słowiańskiego vlado, vlasti ‘panować, władać’ i starocerkiewno-słowiańskiego slaviti ‘sława, sławić’), por. odapelatywne Włodzi- i Sławo-. Wśród świętych: Władysław I, król węgierski, zm. 1095, kanonizowany w XII w.
I. Władysław, Władzisław, Włodzisław, Włoc(s)ław, Łac(s)ław; wschodniosłowiańskie Wołodysław; z węgierskiego: Lasel, Lasla, Laslo; zlatynizowane: Ladislaus, Laslaus, Laslau, Loslau.
II. 1. Wład, Władek, Władko, Włado.
Lacek, Lacka, Lacko, Las(z)ko (= Laslaw).
Ełodaczka, Włodaj, Wlodak, Włodek, Włodk, Włodko, Włodo, Włodzisz (też od Włodzimir), por. odapelatywne Włodzi-.
2. Włach, Włajko.
Włoch, Włosz (możliwe od Włos, od apelatywu wlos, por. odapelatywne Włos-, Włodzi-,
Włoszka, Włoszko (też od nazwy etnicznej por. Wloch).
Wojciech - por. czeskie imię złożone Vojtech, pol. Wojciech (od prasłowiańskiego vojЪ ‘wojownik’ i od staro-cerkiewno-słowiańskiego potecha ‘pociecha’, utecha ‘uciecha’). Wśród świętych: Wojciech, biskup praski, męczennik w Prusach, patron Czech i Polski, zm. 997.
I. Wojciech, Wociech.
Łacińskim odpowiednikiem Wojciecha w tekstach średniowiecznych jest Adalbert i Albert, jet to drugie imię św. Wojciecha.
II. 1. Wojciechow, Wojciechowa fem., Wojciechowic, Wociechow, Wojciechowa fem., Wociechowic.
2. Wojciej, Wojciek, Wojcień, wojciesz, Wojćko, Wojta, Wojtak, Wojtal, Wojtala, Wojtanek, Wojtasz, Wojtasza, Wojtaszek, Wojtaszka, Wojtek, Wojtka, Wojtko, Wojto, Wojtusz, Wojtuszyk, Wojtyl, Wojtyła.
Wociek, Wocieszek, Wocik, Wociszek, Woćka, Woćko.
3. Woch, Wochnacz, Wochnik, Wochno, Wosz, Woszak, Woszczek, Woszek, Woszko, Woszeń, Woszyk (też od imion złożonych rodzimych, por. dalsze derywaty Woj.-, Woli-.
Wojciecha fem.- por. imię żeńskie od męskiego, por. Wojciech.
I. Wojciecha, Wociecha.
II. 1. Wojtka, Woćka.
2. Wochna.
Wolfgang - por.staro-wysoko-niemieckie Vulfganf, Wolfgang (od staro-wysoko-niemieckiego volf ‘wilk’ i od staro-wysoko-niemieckiego gangan ‘iść’. Wśród świętych: Wolfgang, biskup Regensburga, zm. 994; rozległy zasięg kultu, obejmującego Bawarię, Austrię, Czechy, Śląsk, Niemcy Zachodnie.
I. Wolfgang, Wulgang, wulfkank; zlatynizowane: Wolfgangus, Wulgangus.
Z
Zacharyjasz – por. hebrajskie zekhar’jäh(u) ‘jahwe pamięta’. W Biblii: Zachariasz, prorok; ojciec Jana Chrzciciela.
I. Zacharyjasz, Zacharyja, zacharza; łac. Zacharias.
Zacharz (Zachar); zlatynizowane Zacharius.
Zniemczone Cachrysz, Cehrysz, Cachyr, Cechyr.
II. 1. Zacharyjaszew.
2. Zacharek, Zachark, Zacharka, Zacharko, Zacharkow.
3. Zach, Zachan, Zachaniec, Zachno, zachucic, zanek, Zaniec (= Zacharyjasz), Zaniek, Zań (= Zacharyjasz), Zańka, Zańko (= Zacharyjasz), Zaszna; Zachnic, zachniowic(z), zachucic, Zańkowic(z), Zaszkow; może też od imion rodzimych z początkowym Za-, np. Zawisza; możliwe też od Sa- od Aleksander, Samson, Samuel lub od rodzimego Sambor, por. odapelatywne Sam-.
4. Charko, Charz, Charzesz; wschodniosłowiańskie Chara (może też od Charłanty, Charyton).
5. wschodniosłowiańskie Chaj (= Chań), Chaniec, chań; Chaniow (też od Charłanty, Charyton).
Zacheusz – por. hebrajskie zakkaj ‘czysty, błyszczący, bez winy’ lub forma skrócona od Zacharyjasz. W Biblii: Zacheusz, imię celnika z Jerycho. Wśród świętych: diakon i męczennik w Palestynie za cesarza Dioklecjana.
I. Łac. Zachaeus.
Zebedej – por. hebrajskie Zebadejah(u) ‘dar Jahwe’. W Biblii: Zebedeusz, ojciec apostołów, Jakuba większego i Jana.
I. Zebedej.
II. Zebda (?)
Zeno, Zenon – por. greckie w znaczeniu ‘Dzeus’. Wśród świętych: Zenon, biskup Werony, IV w.
I. Zeno, Zenon.
II. Zynek.
Zofija fem. – por. greckie w znaczeniu ‘mądrość, wiedza’. Wśród świętych: Zofia, męczennica rzymska, zm. ca 306.
I. Zofija; łac. Sophia.
II. 1. Zofka, Zofczyn.
2. Zochna, Zoszka; wschodniosłowiańskie Sonia, Sońka.
3. Hofka, Jofka, Ofka (= Zofija), też od Ofemija, por. Eufemija II.
Zosym – por. greckie w znaczeniu ‘pas, rzemień’ lub ‘żyję, istnieję’. Wśród świętych: Zosym, papież, V w. oraz inni święci o tym imieniu.
I. Wschodniosłowiańskie Zosym.
Zuzanna fem. – por. hebrajskie šušan ‘lilia’. W Biblii: Zuzanna, żona Joakima, oskarżona przez Starców o wiarołomstwo, uratowana przez proroka Daniela; jedna z kobiet towarzyszących Jezusowi.
I. Zuzanna, Żużanna.
II. 1. Zanna; Żanna
2. Zanka, Zańka (możliwe też od Sanka, Sańka od Aleksandra).
3. Ożanka (= Zuzanna = Ożanna).
4. Zużka (możliwe od Zuszka).
5. Zuchna (możliwe od Suchna od Sulisława).
6. Oszka (= Zuzanna = Ożanna).
Zygmunt por. staro-wysoko-niemieckie Sigismund, Segismund, Sigimund, Sigemund (od germańskiego šigis, staro saskiego sigi, staro-wysoko-niemieckiego šigu ‘zwycięstwo’ i staro-wysoko-niemieckiego munt ‘obrona, ochrona’, ‘ten, który ochrania’. Wśród świętych: Zygmund, król Burgundii, męczennik, zm. 527; jeden z najbardziej popularnych świętych w Europie.
I. Zygmunt, Żygmunt, Zygmont, Żygmont, Zygmut, Żygmut.
Niem. Sigismund, Sigedmund, Segesmund, Seg€munt, Segmut, Sismund, Sismond; zlatynizowane Segemundus, Sigismundus, Segesmundus, Sigmundus, Sismundus, Sismondus.
II. 1. Zygmuntow, Żygmuntow, Zygmuntowa fem., Zygmuntowa fem., Zygmuntowic(z), Żygmuntowic(z), Zygmuntowna fem., Żygmuntowna fem.
Zygmontow, Żygmontow.
Sigismundowa fem.; z niem. sufiksem Segemuntinne, sigemuntinne fem.; z łacińskim sufiksem Sigismundissa fem.; por też Sigismunda fem.
2. Zygusz (= Sigismund); Zygien, Żygin.
3. Zych, Żych, Zysz, Żysz, Zyszczek, Żyszczek, Zyszek, Żyszek, Zyszka, Żyszka, Zyszko, Żyszko; Zyszczyc, Żyszczyc, Zyszczyna, Żyszczyna fem., Zyszkowa, Żyszkowa fem., Zyszkowic, Żyszkowic (możliwa derywacja od innych imion niemieckich, np. od Zybrzyd, Zygfryd; także od Sy-, Szy-, np. od Sylwester, Szymon.
Zynko – por. greckie w znaczeniu ‘życie’. Wśród świętych: Zenobiusz, męczennik za cesarza Dioklecjana.
Ii. Wschodniosłowiańskie: Zynko, Zyńko, Zyń.
Zacharyjasz – por. hebrajskie zekhar’jäh(u) ‘jahwe pamięta’. W Biblii: Zachariasz, prorok; ojciec Jana Chrzciciela.
I. Zacharyjasz, Zacharyja, zacharza; łac. Zacharias.
Zacharz (Zachar); zlatynizowane Zacharius.
Zniemczone Cachrysz, Cehrysz, Cachyr, Cechyr.
II. 1. Zacharyjaszew.
2. Zacharek, Zachark, Zacharka, Zacharko, Zacharkow.
3. Zach, Zachan, Zachaniec, Zachno, zachucic, zanek, Zaniec (= Zacharyjasz), Zaniek, Zań (= Zacharyjasz), Zańka, Zańko (= Zacharyjasz), Zaszna; Zachnic, zachniowic(z), zachucic, Zańkowic(z), Zaszkow; może też od imion rodzimych z początkowym Za-, np. Zawisza; możliwe też od Sa- od Aleksander, Samson, Samuel lub od rodzimego Sambor, por. odapelatywne Sam-.
4. Charko, Charz, Charzesz; wschodniosłowiańskie Chara (może też od Charłanty, Charyton).
5. wschodniosłowiańskie Chaj (= Chań), Chaniec, chań; Chaniow (też od Charłanty, Charyton).
Zacheusz – por. hebrajskie zakkaj ‘czysty, błyszczący, bez winy’ lub forma skrócona od Zacharyjasz. W Biblii: Zacheusz, imię celnika z Jerycho. Wśród świętych: diakon i męczennik w Palestynie za cesarza Dioklecjana.
I. Łac. Zachaeus.
Zebedej – por. hebrajskie Zebadejah(u) ‘dar Jahwe’. W Biblii: Zebedeusz, ojciec apostołów, Jakuba większego i Jana.
I. Zebedej.
II. Zebda (?)
Zeno, Zenon – por. greckie w znaczeniu ‘Dzeus’. Wśród świętych: Zenon, biskup Werony, IV w.
I. Zeno, Zenon.
II. Zynek.
Zofija fem. – por. greckie w znaczeniu ‘mądrość, wiedza’. Wśród świętych: Zofia, męczennica rzymska, zm. ca 306.
I. Zofija; łac. Sophia.
II. 1. Zofka, Zofczyn.
2. Zochna, Zoszka; wschodniosłowiańskie Sonia, Sońka.
3. Hofka, Jofka, Ofka (= Zofija), też od Ofemija, por. Eufemija II.
Zosym – por. greckie w znaczeniu ‘pas, rzemień’ lub ‘żyję, istnieję’. Wśród świętych: Zosym, papież, V w. oraz inni święci o tym imieniu.
I. Wschodniosłowiańskie Zosym.
Zuzanna fem. – por. hebrajskie šušan ‘lilia’. W Biblii: Zuzanna, żona Joakima, oskarżona przez Starców o wiarołomstwo, uratowana przez proroka Daniela; jedna z kobiet towarzyszących Jezusowi.
I. Zuzanna, Żużanna.
II. 1. Zanna; Żanna
2. Zanka, Zańka (możliwe też od Sanka, Sańka od Aleksandra).
3. Ożanka (= Zuzanna = Ożanna).
4. Zużka (możliwe od Zuszka).
5. Zuchna (możliwe od Suchna od Sulisława).
6. Oszka (= Zuzanna = Ożanna).
Zygmunt por. staro-wysoko-niemieckie Sigismund, Segismund, Sigimund, Sigemund (od germańskiego šigis, staro saskiego sigi, staro-wysoko-niemieckiego šigu ‘zwycięstwo’ i staro-wysoko-niemieckiego munt ‘obrona, ochrona’, ‘ten, który ochrania’. Wśród świętych: Zygmund, król Burgundii, męczennik, zm. 527; jeden z najbardziej popularnych świętych w Europie.
I. Zygmunt, Żygmunt, Zygmont, Żygmont, Zygmut, Żygmut.
Niem. Sigismund, Sigedmund, Segesmund, Seg€munt, Segmut, Sismund, Sismond; zlatynizowane Segemundus, Sigismundus, Segesmundus, Sigmundus, Sismundus, Sismondus.
II. 1. Zygmuntow, Żygmuntow, Zygmuntowa fem., Zygmuntowa fem., Zygmuntowic(z), Żygmuntowic(z), Zygmuntowna fem., Żygmuntowna fem.
Zygmontow, Żygmontow.
Sigismundowa fem.; z niem. sufiksem Segemuntinne, sigemuntinne fem.; z łacińskim sufiksem Sigismundissa fem.; por też Sigismunda fem.
2. Zygusz (= Sigismund); Zygien, Żygin.
3. Zych, Żych, Zysz, Żysz, Zyszczek, Żyszczek, Zyszek, Żyszek, Zyszka, Żyszka, Zyszko, Żyszko; Zyszczyc, Żyszczyc, Zyszczyna, Żyszczyna fem., Zyszkowa, Żyszkowa fem., Zyszkowic, Żyszkowic (możliwa derywacja od innych imion niemieckich, np. od Zybrzyd, Zygfryd; także od Sy-, Szy-, np. od Sylwester, Szymon.
Zynko – por. greckie w znaczeniu ‘życie’. Wśród świętych: Zenobiusz, męczennik za cesarza Dioklecjana.
Ii. Wschodniosłowiańskie: Zynko, Zyńko, Zyń.
Komentarze
Prześlij komentarz